اللّهیار صالح
در خدمت شاه و آمریکا!!
اللهیار صالح همراه با دو برادرش (علی پاشاخان و جهان شاه خان) از فرزندان میرزاحسین خان مبصر الممالک در کودکی زیر نظر یکی از اعضای حزب دمکرات در کاشان بهنام میرسیّد «پرورش» قرار می گیرد و در مدرسه ای که نامبرده بنا کرده بود به سوادآموزی می پردازد. حزب دمکرات یکی از دو حزبی بود که از سوی ماسونها بعد از پیروزی نهضت مشروطه بنیان یافت تا آن را در مسیری خلاف اسلام و شرع و در راستای فرهنگ غرب قرار دهند.. رهبری این حزب با حیدر عمواغلی (کمونیست) و تقی زاده (روشنفکر وابسته به استکبار انگلیس) بود.
«... من به آمریکائیها از همه کس نزدیکتر بودم. از سن 14 سالگی به مدرسه آمریکائی می رفتم هفت بار به آمریکا مسافرت نمودم و دهسال با آنها کار کردم و هر خواهشی از آنها می کردم عملی می شد...»
میرسید محمد پرورش آنگاه که چند سالی در کاشان از راه تشکیل مدرسه و آموزش نونهالان توانست شماری از جوانان را بفریبد و به سوی گروه زیرزمینی فراماسونری بکشاند به سبب فشار مردم و روحانیون، آن مدرسه را بست و به تهران آمد و پیشکار شاه زاده عین الدوله شد. او اللهیار صالح را همراه خود به تهران آورده نخست به مدرسه فرانسویها فرستاد لیکن پس از چندی او را از آن مدرسه بیرون آورد و به مدرسه ای که آمریکائیها بنیان نهاده بودند فرستاد. بدین گونه اللهیار صالح که بیش از 15 سال نداشت زیر نظر آمریکائیها قرار گرفت. خود وی در یک گفتگو اظهار می دارد:
«... من به آمریکائیها از همه کس نزدیکتر بودم. از سن 14 سالگی به مدرسه آمریکائی می رفتم هفت بار به آمریکا مسافرت نمودم و دهسال با آنها کار کردم و هر خواهشی از آنها می کردم عملی می شد...» از پرونده وی در ساواک.
صالح پس از فارغ التحصیلی از مدرسه آمریکائی ابتدا به حزب انگلیسی رادیکال زیر نظر علی اکبر داور پیوست و سپس از آن جدا شده و به سمت بازپرس در عدلیه که وزارت آن به عهده داور قرار گرفته بود، با امضای رضاخان منصوب می شود او رد سال 1308 به سمت مدعی العموم (دادستان) اصفهان برگزیده شد. او پس از 6 سال خدمت در دستگاه قضایی رضاخانی در سال 1312 به وزارت مالیه (دارایی) منتقل می شود و سرانجام به فرمان رضاخان به سمت معاونت وزارت مالیه می رسد. او دوبار از طرف رضاخان به شوروی و آمریکا سفر می کند و سفر او به آمریکا همزمان می شود با اشغال ایران در جنگ دوم جهانی و سقوط رضاخان، ولی او به سفر ادامه می دهد و با دریافت سمت وزارت دارائی از سوی محمدرضا به ایران باز می گردد. در کابینه علی سهیلی به همین پست گمارده می شود در کابینه ساعد (1323) به سمت وزیر دادگستری برگزیده شد. در کابینه ی ابراهیم حکیمی (حکیم الملک) در سال 1324 در کابینه ی اول سمت وزیر دادگستری و در کابینه دوم سمت وزارت کشور را داشت.او همراه با حسین علاء و منصور روحانی در سال 1321 حزب ایران را با شعار کار، داد، آزادی، تشکیل می دهد و بعد در سال 1325 با حزب توده ائتلاف کرده و «جبهه ی مؤتلف احزاب آزادیخواه» را تشکیل می دهند و از اینجاست که شاه در کابینه احمد قوام، مهره های آنان را در کابینه وارد می کند زیرا این طرح، براساس سیاست آمریکا بوده است. اللهیار صالح وزیر دادگستری و دکتر مرتضی یزدی، دکتر فریدون کشاورز و ایرج اسکندری (برادر سلیمان میرزا)، سه نفر از اعضای حزب توده به سمت های وزیر بهداری، وزیر فرهنگ و وزیر بازرگانی و پیشه و هنر برگزیده می شوند. ولی در جریان نهضت مردم و حضور آیت الله کاشانی در رهبری نهضت به جبهه ی ملی رفت و نقش مهمی در جدا کردن نهضت از روحانیت و در نتیجه شکست آن و پیروزی کودتای 28 مرداد 1332 آمریکا داشت. در گزارش ساواک آمده است:
«... نامبرده در سال 1321 به اتفاق آقای حسین علاء و عده ای دیگر حزب ایران را تشکیل می دهد و در سال 1325 نامبرده عضو مؤثری بوده که باعث ائتلاف حزب توده با حزب ایران گردید و به همین منظور در جلسه روز 12 شهریور سال 25 (نخستین جلسه ائتلافی دو حزب) به سلامتی پیشه وری (که زمانی آذربایجان را اشغال و خود را رئیس جمهور کمونیست آن می دانست) جامی نوشید و درباره حزب توده اظهار نموده: حزب توده یکی از احزاب مترقی است که برای سربلندی و پیشرفت ایران گامهای مؤثری بر می دارد... او در سال 1327، 1328 وارد جبهه ملی و به اتفاق دکتر مصدق در انتخابات دوره 16 در دربار متحصن می گردد. اللهیار صالح در سال 1329 ضمن ملاقات هایی که با «گویران» رئیس اداره جاسوسی آمریکا (C.I.A) در منزل او و محل های دیگر نمود عضو مؤثری برای طرح ریزی ملی شدن صنعت نفت گردید و در این راه می توان وی را از پیشقدمان طرح مذکور دانست...».
او همراه با حسین علاء و منصور روحانی در سال 1321 حزب ایران را با شعار کار، داد، آزادی، تشکیل می دهد و بعد در سال 1325 با حزب توده ائتلاف کرده و «جبهه ی مؤتلف احزاب آزادیخواه» را تشکیل می دهند
در مدرسه آمریکائیها
در مورد امتحانات آخر سال دیپلم در مدرسه آمریکائیها در تهران و دادن مدرک دیپلم بدون گذراندن امتحان به اللهیار صالح (که از 15 سالگی در این مدرسه زیرنظر آمریکائیها قرار داشت) نوشته اند:
«... خاطره پرحلاوت آنروز به عنوان یکی از بهترین خاطرات دوران تحصیل در دل و روح آقای صالح جایگزین گشته، آنروز که برای دادن امتحان آخر سال در سالن بزرگ مدرسه حاضر شده بودند. تعداد شاگردان کلاس 12، شاید به چهل نفر می رسید. موقعی که مداد و کاغذ را برای نوشتن آماده کرده بودند، مستر برد T.LBird آمریکائی، رئیس امتحانات بپا خاست و اللهیارخان را صدا کرد. وقتی که اللهیارخان از جای خود بلند شد مستر برد شروع به ایراد نطق کوتاهی کرد و گفت: نظر به اینکه اللهیارخان در تمام مدت تحصیل در این مدرسه نه فقط به هیچ وجه غیبت نداشته و از حیث اخلاق و رفتار ممتاز بود بلکه همیشه شاگرد اول کلاس و مدرسه نیز بوده است بدین جهت اولیای مدرسه تصمیم گرفتند ایشانرا بدون طی تشریفات امتحان به اخذ دیپلم نائل گردانند. سپس خطاب به اللهیار خان نموده گفت:
اللهیارخان شما کتابهای خود را برداشته به منزل بروید و نطق روز فارغ التحصیلی خود را آماده کنید» بدین گونه بیش از پیش بسوی آمریکا گرایش پیدا کرد.
منبع: کتاب قصه ها و غصه ها(جلد اول)
تنظیم برای تبیان: عطاالله باباپور
