من یک باربر اطلاعاتی هستم
موتور جست‌وجوی ولفرام آلفا که در ماه مه 2009 برای اولین بار در دانشگاه هاروارد رونمایی شد، دستاورد بزرگی را در دنیای وب رقم زد .این موتور جست‌وجو که موتور دانش یا موتور اطلاعات پردازشی نام گرفته، توسط تیمی از ریاضی‌دانان و فیزیک‌دانان بزرگ از جمله استفان ولفرام طراحی شده است. این تیم مدعی‌اند که کاربران می‌توانند
می توان به واسطه 50 هزار مدل ریاضی و الگوریتم که در این موتور به کار رفته، به 10 هزار میلیارد نوع اطلاعات دسترسی یابند.
هسته مرکزی ولفرام، نرم‌افزار متمتیکا (Mathematica) است. متمتیکا یک زبان برنامه‌نویسی علمی است که برای محاسبات ریاضی و مهندسی پیچیده به‌کار می‌رود و قابلیت‌های زیادی در تجزیه و تحلیل داده‌ها و دسته‌بندی و جست‌وجوی آنها دارد. به این ترتیب ولفرام اطلاعات جست‌وجوی کاربران را از اینترنت به متمتیکا می‌دهد و نتیجه را به کاربر باز می‌گرداند. متمتیکا تبحر بالایی در تحلیل اطلاعات آماری دارد. به همین دلیل ولفرام، اطلاعات بازارهای بورس، قیمت ارز و کالاهای مختلف و وضعیت آب و هوا را در کسری از ثانیه بازخوانی می‌کند و نمایش می‌دهد. با توجه به قابلیت‌های محاسباتی متمتیکا، تعدادی از نتایج جست‌وجو مستقیما از خود آن استخراج می‌شود.
ولفرام اطلاعات جست‌وجوی کاربران را از اینترنت به متمتیکا می‌دهد و نتیجه را به کاربر باز می‌گرداند.
اگر کلمه تهران را در این موتور جست‌وجو (http://www.wolframalpha.com) تایپ کنید، اطلاعاتی چون جمعیت، نقشه جغرافیایی، ساعت محلی، خلاصه وضعیت آب و هوا، میانگین ارتفاع و نام شهرهای اطراف آن را نمایش می‌دهد. ولفرام برای نمایش اطلاعات مختلف از فرمت‌های خاصی استفاده می‌کند. برای مثال آب و هوای شهرهای مختلف را با جداول و نمودار‌های کامل بارش و تغییرات دمایی نمایش می‌دهد.
ولفرام علاوه بر نمایش نمودارها و اطلاعات ریاضی کلید واژه، اعداد را با دقت بسیار بالایی نمایش می‌دهد. برای مثال اگر در مورد مقادیر ثابت نامتناهی ریاضی جست‌وجویی انجام دهید، ولفرام علاوه بر نمایش مقدار تقریبی گزینه‌ای به نام “More Digits” را به شما پیشنهاد می‌کند. این گزینه اعداد ثابت را تا چندین رقم اعشار نمایش می‌دهد.
نتایج جست‌وجوی ولفرام آلفا در مورد حقایق علمی از کتابخانه‌های دولتی و دانشگاهی و مراکز تحقیقاتی و علمی سراسر دنیا گرفته می‌شود. تعدادی از این داده‌ها نیز مانند جست‌وجوی گوگل از وب‌سایت‌های مختلف استخراج می‌شوند. البته گفته می‌شود که ولفرام در تحلیل اطلاعاتی مانند حقایق تاریخی و اجتماعی بسیار ضعیف است.
درباره استفان ولفرام
استفان ولفرام فیزیکدان و برنامه‌نویس كامپیوتر متولد لندن است و به خاطر فعالیت‌هایش در زمینه ریاضی، فیزیک و نوع جدید علم که کتابی هم با همین عنوان به عنوان مانیفست خود ارایه کرده (A New Kind of Science - NKS) شهرت یافته است. این دانشمند 50 ساله كه متولد 29 اگوست سال 1959 است چندین سال با یک تیم 100 نفری بر روی پروژه ولفرام آلفا کار کرده است.
از نظر پیش‌زمینه علمی باید گفت که ولفرام در 12 سالگی موفق به دریافت بورسیه تحصیلی اتون کالج شد و در 16 سالگی مقاله‌ای نوشت که در مجله فیزیک استرالیا به چاپ رسید. ولفرام در 17 سالگی به دانشگاه آکسفورد رفت اما دو سال بعد دانشگاه را رها کرد تا سمتی را در موسسه فناوری کالیفرنیا بر عهده بگیرد. در 20 سالگی در کنار ریچارد فینمن و موری جلمن استادان مطرح علم فیزیک مشغول به کار بود و یک سال بعد هم موفق به کسب جایزه نخبگان مک آرتور شد.
در 20 سالگی در کنار ریچارد فینمن و موری جلمن استادان مطرح علم فیزیک مشغول به کار بود و یک سال بعد هم موفق به کسب جایزه نخبگان مک آرتور شد.
استفان ولفرام معتقد است که می‌تواند با استفاده از برنامه‌های کامپیوتری ساده تمام هستی را مدل‌سازی کند. با وجود اینکه او خالق یک موتور جست‌وجوی خاص است که پرسش‌های کاربران را پاسخ می‌دهد، اما هنوز راه زیادی در پیش دارد تا بتواند همقطارانش را متقاعد کند.
تابستان 2002 استفان ولفرام یک پیام تلفنی فوق العاده احساسی دریافت کرد. فرد تماس گیرنده به او گفت: شما میراث علم ریاضیات را که از دوران یونان باستان به جا مانده، تخریب می‌کنید. ولفرام با حسی آمیخته از ترس و دست‌پاچگی این حرف‌ها را می‌شنید. او معنی این گفته را نمی‌فهمید، اما بعدها توانست با آلفا میلیون‌ها دلار از طریق همین میراث و علم ریاضی کسب کند. ولفرام می‌گوید که فرد تماس گیرنده هم یکی از فیزیک‌دانان برجسته بود، اما نام او را به زبان نمی‌آورد.
گپی با استفان ولفرام
دیوید کوهن، یکی از روزنامه‌نگاران سایت نیو ساینتیست است که با استفان ولفرام مصاحبه‌ای داشته و آن را به صورت یک گزارش از زبان خود نوشته که در زیر می‌خوانید:
ولفرام در مورد حریم خصوصی‌اش گارد خاصی دارد که گاهی اوقات قابل تقدیر است. زمانی که می‌خواستم زمان ملاقات را با او بگذارم، نپذیرفت که در خانه‌اش او را ببینم و پیشنهاد داد که در رستوران همدیگر را ملاقات کنیم. در روز مصاحبه زمانی که به رستوران رسیدم، مرا به اتاقی بی‌تجمل راهنمایی کردند که تنها یک میز و دو صندلی در آن به چشم می‌خورد.
بعد از چند دقیقه ولفرام وارد اتاق شد. رفتار او اصلا شباهتی به یک مولتی میلیونر ندارد و هنوز همان منش و رفتار استادهای دانشگاه قدیمی را دارد، نه کسی که صاحب یک شرکت بزرگ فناوری است. در حالی که داشت روی صندلی می‌نشست، گفت: فکر می‌کنم اینجا بهترین جا برای ملاقات بود. صدایش نرم و آرام بود، شبیه یک زمزمه و با آهنگی از لهجه انگلیسی که گاهی هم تو دماغی می‌شد. در همان ابتدای گفت و گو مرا خلع سلاح کرد و گفت: از 8 سالگی مشترک نیوساینتیست بودم، اما بعدها دریافتم که گردانندگان نشریه‌تان با مشکل جدی روبه رو هستند.
در نهایت هم به این نتیجه رسیدم که مطلبی در نیوساینتیست به چاپ می‌رسد که حتما پوچ و بی‌معنی باشد!
طبیعی است که در پاسخ چنین حرفی، جز تحویل دادن خنده‌ای پر سر و صدا و عصبی کاری از دستم بر نمی‌آمد. اما به هر حال شاید انتقادهای شدید ولفرام به این دلیل باشد که او هم از سال 2002 تاکنون مردم را با کارهای پیش پا افتاده و مهمل خود سر کار گذاشته است! شاید واقعا پیام آن تماس تلفنی، واقعیت داشت.
آن تماس تلفنی دقیقا بعد از انتشار کتاب مانیفست او بود. کتابی با عنوان نوع جدیدی از علم (NKS) که ولفرام یک دهه از عمرش را صرف نوشتن آن کرد.
او می‌گوید که در کتابش فهرستی از قوانین را شرح داده که چگونه یک سیستم می‌تواند شرایط اولیه‌ای را که برای آن در نظر گرفته شده، تغییر دهد. در ساده‌ترین شکل، یک ماشین خودکار سلولی (برنامه‌های کوچک کامپیوتری) می‌تواند به صورت شبکه‌ای از مربع‌های سیاه و سفید تعریف شود که بر اساس قوانینی که برای آن تعریف شده سفید یا سیاه شود.
بر اساس این قوانین ساده، الگوهای پیچیده‌ای شکل می‌گیرند که به طور مثال یک پدیده یا به برگ تبدیل می‌شود یا به دانه‌های برف. این نگرش، ولفرام را به این موضوع سوق داد که می‌توان برای ماشین‌های خودکار سلولی و همچنین تمام پدیده‌های طبیعی یک مدل تعریف کرد.
ولفرام معتقد است این نگرش جدیدی است که هنوز یکی دو دهه‌ای کار دارد تا به واقعیت بپیوندد.
در واقع کتاب NKS، درباره بررسی‌های وی در زمینه نگرش غیر ارتودکسی در علم است و چیزی که آن را غیر ارتودکسی کرده، استفاده از برنامه‌های کوچک کامپیوتری (ماشین‌های خودکار سلولی) به جای فرمول و معادله برای ارایه مدل‌های ریاضی از دنیای واقعی است.
ولفرام می‌گوید هدف بعدی او پیدا کردن نظریه بنیادی فیزیک است. او مدعی است هم اکنون مدلی را کشف کرده که قادر است کائنات و دنیا را توصیف کند. چیزی که به گفته او شبیه نسبیت عمومی است. ناگفته نماند، ولفرام عادت خاصی برای مستند سازی زندگی‌اش دارد که شاید اندکی احمقانه به نظر برسد. او هر کاری را که انجام می‌دهد، ثبت و ضبط می‌کند.
به همین دلیل ولفرام خودش را یک باربر اطلاعاتی می‌نامد و می‌گوید: اگر من نتوانم چیزی را بفهمم، بنابراین احتمالا آن پدیده یا موضوع، مهمل و بی‌معنی است.
او می‌گوید: من یک واقعه نگار روی کیبورد کامپیوترم دارم که طی 22 سال گذشته هر ضربه‌ای را که به کیبورد وارد کرده‌ام، ثبت کرده است.
هر روز ایمیلی را دریافت می‌کنم که به من می‌گوید روز پیش چند بار روی کیبورد ضربه وارد کرده‌ام و از هر ابزار درون کامپیوتر به چه میزان استفاده کرده‌ام.
زمانی که به او گفتم فکر کنم این کار را برای این انجام می‌دهید که نوعی نامیرایی داشته باشید، شانه بالا انداخت و گفت فکر کنم به زودی همه این کار را انجام دهند و این مساله فراگیر خواهد شد.
منبع: NewScienstist
نسترن صائبی
تنظیم برای تبیان: فاطمه مجدآبادی
