دیابت نوع یک را بهتر بشناسیم
دیابت یا بیماری قند بیماری است که با افزایش بیش از حد غلظت قند خون مشخص می گردد. وقتی تشخیص این بیماری توسط پزشک برای کسی مطرح می گردد در خیلی از اوقات یک تعجب همراه با ترس برای فرد مبتلا ظاهر می شود.
بیماران دیابتی در مراحل اولیه در بعضی از موارد از به کار بردن لفظ دیابت اِبا داشته و می گویند فقط قند خون آن ها کمی بالا است. اما واقعیت با این کتمان عوض نمی شود.
داشتن اطلاع صحیح از این بیماری از آن جا که بیماری دیابت، بیماری مزمنی می باشد شما را در کنترل بیماری کمک خواهد کرد.
حتما شما هم شنیده اید که فردی مبتلا به دیابت نوع یک و یا نوع دو است. منظور از این تقسیم بندی چیست؟ و چه تفاوتی بین این دو وجود دارد؟
دیابت نوع 1 چیست؟
در دیابت نوع 1 ( یا دیابت جوانی یا دیابت وابسته به انسولین)، پانکراس هیچ انسولینی ترشح نمی کند، انسولین هورمونی است که بدن را قادر می سازد تا گلوکز موجود در غذا را به انرژی تبدیل کند.
درنبود این هورمون، گلوکز به جای تبدیل به انرژی به جریان خون باز می گردد و سبب ایجاد علایم و مشکلات بسیاری از جمله خستگی می شود.
دیابت نوع 1 با نوع 2 متفاوت است زیرا که دیابت نوع 1 تنها با انسولین قابل درمان است، که این انسولین معمولا یا از طریق تزریق زیر پوستی یا از طریق پمپ انسولین به فرد تجویز می گردد.
بسیاری از علایم دیابت نوع 1 مشابه نوع 2 هستند. پزشک شما می تواند با انجام آزمایشاتی عملکرد پانکراس شما را بررسی کرده و تشخیص قطعی را بدهد.
چه عاملی سبب ابتلا به دیابت نوع 1 می شود؟
علت ابتلا به دیابت نوع 1 هنوز ناشناخته است البته تصور می شود که ترکیبی از عوامل ژنتیکی ،سابقه خانوادگی و فاکتورهای محیطی مثل ویروس در ایجاد بیماری دخالت داشته باشند.
معمولا در چه سنی افراد به دیابت نوع 1 مبتلا می گردند؟
زمانی که پانکراس توانایی تولید انسولین برای تنظیم قند خون را از دست بدهد شما به دیابت نوع 1 مبتلا خواهید شد.
اکثر افرادی که دیابت نوع 1 در آن ها تشخیص داده شده، در سنین کودکی یا جوانی به سر می برند.
دیابت نوع 1 چگونه درمان می شود؟
بر خلاف مبتلایان به دیابت نوع 2 که در مراحل اولیه نیاز به انسولین ندارند و اگر با وجود مصرف قرص های ضد دیابت درتنظیم قند خون ناتوان بودند باید از انسولین استفاده کنند، مبتلایان به دیابت نوع 1 هرگز نمی توانند از دارو استفاده نمایند.
هدف انسولین درمانی این است که کار انسولین ترشح شده در بدن را تقلید کند.
یکی از فاکتورهای کلیدی در انسولین درمانی افراد دیابتی، این است که گلوگز خون را به دقت کنترل کند و کمک کند تا میزان قتد خون تا حد ممکن به حد طبیعی نزدیک گردد.بیماران دیابتی باید با پزشک خود در مورد میزان گلوکز خون هدف خود مشورت نمایند. همچنین تعیین میزان A1C بسیار مهم است.
A1C آزمایشی است که نشان می دهد کنترل دیابت شما طی 2 تا 3 ماه گذشته چگونه بوده است.
با کنترل قند خون و رساندن آن به حد طبیعی شما می توانید از بسیاری از مشکلاتی که سایر افراد دیابتی با آن مواجه هستند، پیشگیری نمایید.
افراد دیابتی مستعد ابتلا به چه مشکلاتی هستند؟
خون در سراسر بدن شما جاری است و زمانی که میزان گلوکز موجود در خون بالا باشد، محیطی را که ارگان های مختلف بدن در آن وظایف خود را انجام می دهند، مختل می سازد. در این هنگام بدن شما علایمی را ظاهر می سازد تا نشان دهد که اوضاع داخلی بدن شما مناسب نیست، این علایم، همان علایمی هستند که افراد دیابتی تجربه می کنند. اگر این وضعیت که تحت عوامل مختلف ایجاد می گردد، بدون درمان رها شود، سبب ایجاد مشکلاتی مثل حمله های قلبی، سکته، کوری، نارسایی کلیه و بیماری رگ های خونی می گردد که ممکن است سبب قطع عضو، آسیب های عصبی و ناتوانی جنسی شود.
البته پیشگیری نقش مهمی در کاهش این مشکلات خواهد داشت. با کنترل قند خون تان می توانید به بدن خود کمک کنید تا اعمال خود را تا حد ممکن به صورت مطلوب انجام دهد. با این کار شانس تجربه مشکلات ناشی از قند خون بالا را کاهش خواهید داد.
آیا دیابت نوع 1 قابل پیشگیری است؟
هیچ راهی برای پیشگیری از دیابت نوع 1 وجود ندارد. با وجود این حقیقت، شما می توانید با اجرای مراقبت های دیابتی و میزان هموگلوبین A1C نرمال و کنترل دقیق قند خون، شانس ایجاد مشکلات ناشی از دیابت را کاهش دهید. کلینیک ها و مراکز درمانی بسیاری هستند که به شما کمک می کنند تا با استفاده از برنامه های جامع درمانی تا حد ممکن به سلامتی دست یابید.
برای کنترل دیابت نوع یک فقط باید انسولین تزریق نمود؟
اگرچه کنترل دیابت نوع اول بدون تزریق انسولین امکان پذیر نیست، ولی فرد مبتلا می تواند با داشتن شیوه زندگی سالم اعم از تغذیه مناسب، فعالیت بدنی و کنترل استرس در کنترل قند خون موفقیت بیشتری داشته باشد که این، نیاز به انسولین را برای فرد مبتلا محدود تر می نماید.
علاوه بر این تغییر شیوه زندگی بروز عوارض دیابت را به تاخیر خواهد انداخت.
دکتر حمیدرضا فرشچی- همکار تبیان
*مطالب مرتبط:
دیابت و باورهای نادرست (1) و (2)
نكاتی درباره تغذیه دیابت نوع 1
تاثیر آدامس انسولین دار بر دیابت
راهنمای تزریق انسولین در بیماران دیابتی
ارتباط ریزش مو با مقدار انسولین
توصیه هاى طلایى به مبتلایان دیابت
