هدایت گر روشن بین
فقیه گران قدر و مرجع جلیل‌القدر حضرت آیت اللّه سیدعبدالهادی شیرازی یکی از ستارگان پرفروغ آسمان فقاهت و از پاسداران مخلص مکتب ناب اهل‌البیت (علیهم‌السلا‌م) بود. وی که از هوش و استعداد فوق‌العاده‌ای برخوردار بود توانست با تلا‌ش و پشت‌کار، چند سالی از محضر اساتید بزرگ سامرا و نجف بهره‌مند شود و به مدارج عالی علم و کمال دست یابد.
جایگاه علمی
شیخ آقا بزرگ تهرانی در مورد او می‌نویسد: او از استوانه‌های استوار فقه و فردی است که بزرگان و دانشمندان، نسبت به دانش و فضل و کمالا‌ت وی اعتراف داشته و اهل فضل و دانش، او را به خاطر درس و بحث‌های عالمانه و پربارش می‌شناسند ... او در علم لغت، منطق، تاریخ، حکمت و تفسیر، رجال وحدیث، فقه و اصول متخصص گردید. در تمامی دانش‌هایی که برشمردیم، فردی قوی، عمیق، خوش‌ذوق و بلیغ بود. و به دو زبان فارسی و عربی به خوبی شعر می‌سرود .
علامه محمدتقی جعفری قدس‌سره که یکی از شاگردان برجسته ی ایشان است، در یکی از خاطرات خود می‌گوید: در فقه مدت هفت سال خدمت آیت اللّه سیدعبدالهادی شیرازی بودم و در جلسه ی حاشیه ی ایشان بر «عروه» حضور داشتم که بسیار از نظر فقهی، پربرکت بود. یکی از عالی‌ترین ایام زندگانی من همین مدت هفت سال است که خدمت ایشان بودم. [ایشان] مرد بسیار روشنی بود. آن زمان در نجف، من در خدمت ایشان مساله تخصصی شدن ابواب فقه را عرض کردم. ایشان فرمود: «درست است باید دنبال مطلب را گرفت و تعقیب کرد.» من خدمت ایشان عرض کردم امر دایر است بین این که شخصی در تمام ابواب فقه مجتهد شود، اما در این اجتهاد، فقط به روایت‌های دم دستی اکتفا کند؛ و بین این که در یک بخش مثلا مکاسب مجتهد شود، اما پیرامون آن کاملا‌َ فحص کند و نگذارد چیزی باقی بماند؛ کدام یک از این دو، اقرب به واقع است؟ ایشان فرمود: «مسلم این دومی ».
مبارزه با کمونیسم
این فقیه بزرگوار از مراجع تقلید و علمای شجاع و مجاهدی بود که با حکومت جابرانه و کمونیست در عراق مخالفت کرد و همراه آیةاللّه العظمی سید محسن حکیم فتوا به کفر حزب کمونیست عراق داد. متن فتوای ایشان چنین است: «الشیوعیه ضلا‌ل و الحاد فلا یجوز الا‌نتماء الیه»کمونیسم گمراهی و بی‌دینی است و جایز نیست کسی به آن منتسب باشد.آیت‌الله سیّد عبدالهادی شیرازی... مردی بسیار متین بزرگوار، سنگین و رعایت كننده آداب بود. از جهت اخلاقی ممتاز بود. مواظب بود كه در محضر و مجلسش حرف لغو، غیبت و كلام نابجا گفته نشود والّا ناراحت می‌شد. با وقار بود... هر كس كه خدمت ایشان می‌نشست هم كسب علم می‌كرد و هم كسب اخلاق. در تقوی كامل بود.
مجسمه ی اخلاق و پارسایی
از همان اوان جوانی به تقوا و پاکی شناخته می‌شد و همین پرواپیشگی و خداپرستی، او را در اوصاف و محاسن اخلاقی بی‌شماری ضرب‌المثل و درس‌آموز اهل معرفت کرده بود. او جز درد دین، دردی نداشت و هیچ غمی را جز غم حساب و کتاب روز باز پسین، به خود راه نمی‌داد.و «... بارها دیدم كه ایشان موقع نماز خواندن می‌لرزید».1
همچنین آیت‌الله فیاض (یكی دیگر از شاگردان ایشان) می‌گوید: آیت‌الله سیّد عبدالهادی شیرازی... مردی بسیار متین و بزرگوار، سنگین و رعایت كننده ی آداب بود. از جهت اخلاقی ممتاز بود. مواظب بود كه در محضر و مجلسش حرف لغو، غیبت و كلام نابجا گفته نشود والّا ناراحت می‌شد. با وقار بود... هر كس كه خدمت ایشان می‌نشست هم كسب علم می‌كرد و هم كسب اخلاق. در تقوی كامل بود.2
زهد و پارسایی او به گونه ای بود كه با آنكه در مقام زعامت و مرجعیت بود تا اواخر عمر در منزل استیجاری زندگی می‌كرد تا اینكه عده‌ای از مؤمنین، سه، چهار سال قبل از وفاتش خانه‌ای برای او خریدند.3
مرجعیت عامه
با این که بعد از رحلت مرحوم آیت‌اللّه العظمی بروجردی قدس‌سره مرجعیت عامه پیدا کرد، اما بسیار متواضع و ساده زندگی می‌کرد و هیچ‌گاه به مقام و عنوان، دل خوشی نداشت. او پیشوایی و مرجعیت دینی را با اکراه و فقط برای انجام تکلیف دینی پذیرفته بود. این مرجع بزرگوار در سال 1369 قمری براثر بیماری از هر دو چشم نابینا گردید که این امر باعث غم و اندوه طبقات مختلف مردم به ویژه طلا‌ب و فضلا شد که از درس و بحث ایشان محروم شدند. با این حال، آن بزرگوار شخصا پاسخ استفتائات را می‌داد و بار خطیر مرجعیت دینی را تا لحظه ی آخر به سرانجام رسانید.بیماری و ارتحال
علامه ی جعفری قدس‌سره می‌گوید: یک روز خدمت آقا سیدعبدالهادی شیرازی رفتم، دیدم در بستر بیماری قرار گرفته و از شدت درد و ناراحتی ناله می‌کند. عرض کردم: آقا چیزی نیست، انشاءاللّه هرچه زودتر بهبود یافته و سلا‌متی خویش را به دست می‌آورید، ایشان با یک حالت خاص فرمودند:جان عزم رحیل کرد گفتم که مرو گفتا چه کنم، خانه فرود می‌آید
سرانجام حضرت آیت اللّه سید عبدالهادی شیرازی در روز جمعه دهم ماه صفر سال 1282 قمری در شهر کوفه براثر بیماری تب، چشم از جهان فرو بست و به دیار باقی شتافت و در جوار بارگاه ملكوتی امیرمؤمنان علی (علیه السلام) و در كنار قبر میرزای شیرازی به خاك سپردند.
گروه دین واندیشه – مهدی سیف جمالی
1 . نصری، عبدالله؛ آفاق مرزبانی (گفتگو با علامه جعفری) سروش، 1377، اول، 31.
2 . مجله حوزه، ش 18، مصاحبه با آیة‌الله فیاض، ص 29.
3 . مركز تحقیق مدرسه ولی عصر (عج)؛ آموزگار جاوید/ مرصاد، 1377، اول، 454.
منبع: گلشن ابرار، جلد4
