تبیان، دستیار زندگی
رخى گفته‏اند كه در زیر تازیانه جان داد
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ای کشته چرا کشتی؟

شكنجه و آزار ابن‏زیّات، به دستور متوكل‏ عباسى سال 233 هجری قمری

محمد بن ‏عبدالملك، معروف به زیّات ‏وزیر، در دوران خلافت معتصم ‏عباسى(هشتمین خلیفه عباسیان) به خاطر برخوردارى از فضل و دانش و تبحّر در علم نحو و لغت، جذب دستگاه خلافت عباسى گردید.

زیات به خاطر برخوردارى از ذوق شعر، دانایى و حسن سلوك و پشتیبانى از دستگاه خلافت و فروتنى در برابر خلیفه وقت، موقعیت مناسبى براى خویش به وجود آورد.

وى به معتصم‏عباسى، بسیار نزدیك و از خواص وى به شمار مى‏آمد. به همین جهت، معتصم‏عباسى مقام وزارت را به وى واگذار كرد و بر ارج و منزلت او افزود.

زیات به خاطر برخوردارى از ذوق شعر، دانایى و حسن سلوك و پشتیبانى از دستگاه خلافت و فروتنى در برابر خلیفه وقت، موقعیت مناسبى براى خویش به وجود آورد.

وى در دوران خلافت سه تن از خلفاى عباسى(معتصم، واثق و متوكل) نقش مؤثرى در حكومت و خلافت داشت و براى خوش‏خدمتى خلفا و تدبیر امور سیاسى و نظامى، تلاش‏هاى بلیغى به عمل آورد.

پس از مرگ معتصم‏عباسى در نیمه ربیع‏الاوّل سال 227 قمری، با پسرش ابوجعفرهارون، ملقب به الواثق‏باللّه بیعت کرد.

در تمام دوران خلافت پنج‏سال و نُه ماهه واثق‏عباسى، زیّات، مقام وزارت را بر عهده داشت و یكه‏تاز میدان سیاست بود.

وى در این مدت، تنورى چوبین كه اطراف آن را از داخل با میخ‏هاى آهنین برجسته كرده بودند، درست كرد و مخالفان خود و حكومت را در داخل آن شكنجه مى‏كرد.

متوكل‏عباسى كه در دوران خلافت معتصم و واثق، یك جوان عیاش، بى‏بندوبار و هوس‏باز بود و طمع به خلافت داشت، همیشه مورد بى‏مهرى و تحقیر واثق‏ عباسى و وزیرش زیات قرار مى‏گرفت.

قاضى‏احمد بن ‏ابى ‏داود كه شاهد رشد روزافزون مقام و قدرت زیّات در دستگاه خلافت عباسى بود، بر او رشك مى‏ورزید و دشمنى او را در قلب خود پنهان مى‏كرد.

متوكل‏عباسى كه در دوران خلافت معتصم و واثق، یك جوان عیاش، بى‏بندوبار و هوس‏باز بود و طمع به خلافت داشت، همیشه مورد بى‏مهرى و تحقیر واثق‏ عباسى و وزیرش زیات قرار مى‏گرفت.

قاضى‏احمد بن ‏ابى ‏داود، برعكس زیات، نسبت به متوكل مهربانى كرده و وى را محترم مى‏شمرد. در ذى‏حجّه سال 232 قمرى، واثق‏عباسى وفات یافت و متوكل‏عباسى، به عنوان دهمین خلیفه عباسى بر تخت خلافت تكیه زد. وى در آغاز، زیات را از وزارت عزل و احمد بن ‏ابى ‏داود را به وزارت خویش نصب كرد. متوكل روز به روز با تحریكات احمد بن ‏ابى ‏داود، نفرت خویش نسبت به زیات را آشكار مى‏ساخت. تا در هشتم صفر سال 233 قمرى، دستور دستگیرى و حبس زیات را صادر كرد. ایتاخ به دستور متوكل، زیات را زندانى و به انواع شكنجه‏ها آزرد و تمام دارایى‏اش را مصادره كرد و سرانجام وى را در همان تنورى كه براى شكنجه مخالفان خود درست كرده بود، انداخته و آن قدر وى را شكنجه كردند، تا به دیار باقی  و  سرای عقاب شتافت. برخى گفته‏اند كه در زیر تازیانه جان داد.

تنظیم شده توسط موسوی

بخش دین و اندیشه تبیان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.