ای کشته چرا کشتی؟
شكنجه و آزار ابنزیّات، به دستور متوكل عباسى سال 233 هجری قمری
محمد بن عبدالملك، معروف به زیّات وزیر، در دوران خلافت معتصم عباسى(هشتمین خلیفه عباسیان) به خاطر برخوردارى از فضل و دانش و تبحّر در علم نحو و لغت، جذب دستگاه خلافت عباسى گردید.
زیات به خاطر برخوردارى از ذوق شعر، دانایى و حسن سلوك و پشتیبانى از دستگاه خلافت و فروتنى در برابر خلیفه وقت، موقعیت مناسبى براى خویش به وجود آورد.
وى به معتصمعباسى، بسیار نزدیك و از خواص وى به شمار مىآمد. به همین جهت، معتصمعباسى مقام وزارت را به وى واگذار كرد و بر ارج و منزلت او افزود.
زیات به خاطر برخوردارى از ذوق شعر، دانایى و حسن سلوك و پشتیبانى از دستگاه خلافت و فروتنى در برابر خلیفه وقت، موقعیت مناسبى براى خویش به وجود آورد.
وى در دوران خلافت سه تن از خلفاى عباسى(معتصم، واثق و متوكل) نقش مؤثرى در حكومت و خلافت داشت و براى خوشخدمتى خلفا و تدبیر امور سیاسى و نظامى، تلاشهاى بلیغى به عمل آورد.
پس از مرگ معتصمعباسى در نیمه ربیعالاوّل سال 227 قمری، با پسرش ابوجعفرهارون، ملقب به الواثقباللّه بیعت کرد.
در تمام دوران خلافت پنجسال و نُه ماهه واثقعباسى، زیّات، مقام وزارت را بر عهده داشت و یكهتاز میدان سیاست بود.
وى در این مدت، تنورى چوبین كه اطراف آن را از داخل با میخهاى آهنین برجسته كرده بودند، درست كرد و مخالفان خود و حكومت را در داخل آن شكنجه مىكرد.
متوكلعباسى كه در دوران خلافت معتصم و واثق، یك جوان عیاش، بىبندوبار و هوسباز بود و طمع به خلافت داشت، همیشه مورد بىمهرى و تحقیر واثق عباسى و وزیرش زیات قرار مىگرفت.
قاضىاحمد بن ابى داود كه شاهد رشد روزافزون مقام و قدرت زیّات در دستگاه خلافت عباسى بود، بر او رشك مىورزید و دشمنى او را در قلب خود پنهان مىكرد.
متوكلعباسى كه در دوران خلافت معتصم و واثق، یك جوان عیاش، بىبندوبار و هوسباز بود و طمع به خلافت داشت، همیشه مورد بىمهرى و تحقیر واثق عباسى و وزیرش زیات قرار مىگرفت.
قاضىاحمد بن ابى داود، برعكس زیات، نسبت به متوكل مهربانى كرده و وى را محترم مىشمرد. در ذىحجّه سال 232 قمرى، واثقعباسى وفات یافت و متوكلعباسى، به عنوان دهمین خلیفه عباسى بر تخت خلافت تكیه زد. وى در آغاز، زیات را از وزارت عزل و احمد بن ابى داود را به وزارت خویش نصب كرد. متوكل روز به روز با تحریكات احمد بن ابى داود، نفرت خویش نسبت به زیات را آشكار مىساخت. تا در هشتم صفر سال 233 قمرى، دستور دستگیرى و حبس زیات را صادر كرد. ایتاخ به دستور متوكل، زیات را زندانى و به انواع شكنجهها آزرد و تمام دارایىاش را مصادره كرد و سرانجام وى را در همان تنورى كه براى شكنجه مخالفان خود درست كرده بود، انداخته و آن قدر وى را شكنجه كردند، تا به دیار باقی و سرای عقاب شتافت. برخى گفتهاند كه در زیر تازیانه جان داد.
تنظیم شده توسط موسوی
بخش دین و اندیشه تبیان