طبیعت دنیا، دیجیتالی است

خالق نرم‌افزار ریاضی متمتیکا و موتور پاسخگوی وولفرام آلفا، از کتاب جنجالی خود (نوع جدید علم) و بازخورد آن در جامعه علمی سخن می‌گوید.

استفان وولفرام متولد سال 1959 / 1338، بی‌شک یک نابغه است. وی یک فیزیک‌دان، نرم‌افزار نویس، ریاضیدان، نویسنده و تاجر است. او در سن 12 سالگی برنده کمک‌هزینه تحصیلی کالج Eton شد؛ در 14 سالگی علاقه شدیدی به فیزیک ذرات پیدا کرد و 2 سال بعد توانست مقاله‌ای در همین زمینه در یک نشریه معتبر علمی (Australian Journal of physics vol 28, p 479) منتشر کند. وولفرام در 17 سالگی وارد دانشگاه آکسفورد شد و در 21سالگی جایزه " نبوغ" مک‌آرتور را از آن خود کرد.

یکی از کارهای مهم وولفرام، ساخت نرم‌افزار محبوب Mathematica است که به دانشمندان و مهندسان اجازه می‌هد فرمول‌ها و معادلاتشان را به‌صورت برنامه کامپیوتری بنویسند و نتایج کارشان را به هزاران روش نمایش دهند. درآمد همین نرم‌افزار، او را به ثروتی هنگفت رساند.

وی در سال 1991 / 1370 تصمیم گرفت کتابی با نام «نوع جدید علم» بنویسد که همین موضوع باعث شد حدود 10 سال گوشه عزلت برگزیند. اما پس از آن، تصمیم گرفت پروژه تازه‌ای را آغاز کند. این پروژه که رسما در تابستان گذشته معرفی شد، موتور پاسخگوی وولفرام آلفا است که به پرسش‌های شما پاسخ می‌دهد.

وولفرام معتقد است اگر چیزی وجود داشته باشد که وی مفهومش را نداند، آن چیز بی‌معنی است. وی در گفتگو با نیوساینتیست، از زندگی و عقاید خود سخن گفته است.

پس از این‌که کتاب شما با عنوان "نوع جدید علم" منتشر شد، افراد زیادی آن را با دید منفی نقد کردند و حواشی بسیاری برای آن به‌وجود آمد. دوست دارم این اتفاق را از زبان خود شما بشنوم.

خیلی از منتقدان من معتقدند که من از سال 2002 / 1381 همزمان با چاپ کتابم وارد یک مرحله از زندگی‌ام شده‌ام که یاوه‌گویی است. کمی پس از انتشار این کتاب یک تماس تلفنی با من گرفته شد که من را به نابود کردن میراث ریاضیات دوران یونان باستان متهم می‌کرد. کتابی که به‌نظر خود من ایده بسیار بزرگی بود و نگارش آن برای من بیش از یک دهه طول کشیده بود به کتابی جنجالی بدل شد.

اصلا ایده نوشتن چنین کتابی از کجا متولد شد؟

این کتاب درواقع ایده من راجع به فهم جدیدی از دنیاست. قصه تولد این کتاب هم از علاقه من به یک برنامه کامپیوتری با نام cellular automation شروع شد. این برنامه در ساده‌ترین حالت خود می‌تواند براساس یک‌سری قوانین برای ما مشخص کند که تحت چه شرایطی مکعب‌های سیاه به سفید تبدیل می‌شوند؛ به‌عبارت دیگر قوانینی هستند که مشخص می‌کنند در همسایگی یک مکعب سیاه چه رنگ مکعبی وجود خواهد داشت. با کمک الگوهای پیچیده آن نیز می‌توان یک برگ یا دانه‌های برف را نمایش داد. همین موضوع بود که من را به این فکر انداخت که از این برنامه برای مدل‌سازی چیزهایی دیگر مثل پدیده‌های طبیعی نیز استفاده کنم.

چه چیزی در این کتاب بود که باعث شد فریمن دایسون، فیزیکدان برجسته دانشگاه پرینستون، آن‌را «بی‌ارزش» بنامد و یا افراد دیگر به شما برچسب یاوه‌گویی بزنند؟

آن‌چه که "نوع جدید علم" را غیرمعمولی ‌کرد و بسیاری با دید منفی به آن نگاه کردند، این بود که من در آن به‌جای استفاده از فرمول و معادله‌های ریاضی برای مدل‌سازی دنیای واقعی، مدعی شده بودم که راهی بسیار ساده‌تر برای این کار وجود دارد و آن استفاده از برنامه‌های کامپیوتری کوچک است. درواقع من به این نتیجه رسیده بودم که طبیعت دنیا، دیجیتالی است و بر اساس قوانین بنیادی‌ای حرکت می‌کند که می‌توان آن‌ها را با برنامه‌هایی ساده توضیح داد. متاسفانه "نوع جدید علم" نتوانست دنیا را روشن کند، اما این موضوع باعث رنجش من نشد. من وارد یک بازی طولانی شده‌ام و می‌دانم که هنوز روزهای اول این بازی را طی می‌کنم و شاید یک یا دو دهه طول بکشد تا دنیا به ارزش آن پی ببرد. من به پروژه بعدی خود یعنی تئوری بنیادی فیزیک فکر می‌کنم که می‌تواند کائنات را با استفاده از ایده‌هایی که در کتابم به آن‌ها اشاره کرده‌ام مدل‌سازی کند.

این روزها تفریح و سرگرمی شما چیست؟

تنها سرگرمی من رفتن به سینما و دیدن یک فیلم مزخرف و جفنگ است. البته من این کار را هم به عنوان راهی برای برقراری ارتباط و کشف آن چیزی می‌دانم که در دنیا در حال رخ دادن است.

می توانم بپرسم که چرا شما هم صحبت‌هایمان را با ضبط صوتتان ضبط می‌کنید؟

من وسواس عجیبی در مستند کردن هر لحظه از زندگی‌ام دارم. 22 سال است که به‌وسیله یک ثبت‌کننده ضربات صفحه کلید تمامی ضرباتی را که به صفحه کلید وارد می‌کنم ثبت کرده‌ام. هر روز ای‌میلی به‌دست من می‌رسد که در آن تعداد دقیق ضربات دیروزم را برایم مشخص می‌کند. به نظر من این کار بسیار جالب است و به‌زودی هرکسی چنین کاری را انجام خواهد داد.

شما وولفرام آلفا را یک "موتور پاسخگو" نامیده‌اید و نه یک موتور جستجو. ماجرا چیست؟

درست است. وولفرام آلفا دقیقا یک موتور پاسخ‌گوست و نه یک موتور جستجو؛ چون برخلاف موتورهای جستجوی وب اصلا سعی ندارد که برای یک واژه بخصوص صفحات مناسب وب را ارائه دهد، بلکه درعوض این موتور کاملا به موضوع به چشم یک سئوال نگاه می‌کند و پاسخ را به شما ارائه می‌هد. این کار را نیز با استفاده از بانک اطلاعاتی عظیم خود که مدام درحال رشد است انجام می‌دهد.

منبع: نیوساینتیست

به نقل از خبرآنلاین

تنظیم برای تبیان: فاطمه مجدآبادی