حسین؛ تنهای تنها

والوتر و الموتور؛ اى حسین یگانه‎اى كه نزدیکان و یاران تو كشته شدند.

«وتر» عطف است بر «ثار» در جمله «السلام علیک یا ثارالله وابن ثاره» كه مناداى مضاف منصوب است. وتر در لغت به معنى فرد و طاق آمده و به معناى كینه و خون هم ذكر شده و همچنین به معنى جنایت و كشتن نزدیكان هم آمده ولى بیشتر به معنى اول ذكر می‎شود كه فرد باشد و لذا نماز "وتر" را براى این "وتر" می‎گویند كه در بین نمازها فرد و طاق است چرا که نماز یك ركعتى غیر از آن نداریم و اگر به معنى كشتن نزدیكان هم آمده، براى آنست كه كسی كه نزدیكان او كشته شوند قهرا تنها می‎ماند به این لحاظ به او "وتر" می‎گویند، و اگر به معناى خون گرفتیم آن هم به معنى فرد است چرا که اگر در این بین كسى كشته شود او را فرد "وتر" می‎گویند یعنى بین ده یا صد نفر یكى كشته شده و به ناحق خونش ریخته گشت .

«موتور» هم در لغت به چند معنى استعمال شده :

1- طاق و فرد شده  .

2- كسى كه كسى از او كشته شده باشد.

3- كسى كه كشته شود و حق خون او گرفته نشود.

بنابراین معانى كه در لغت ذكر شد این عبارت از زیارت را سه قسم می‎توان معنى كرد:

1- "وتر" به معنى یگانه و فرد باشد و "موتور" هم تاكید معنى سابق شود مثل حجر محجور و این معنى را در بحارالانوار و مشكلات نراقى ذكر نموده‎اند.

2- "وتر" به معنى فرد باشد، "موتور" هم به معنى كسی كه، كسانى از او كشته شده باشد، یعنى اى حسین (علیه السلام)یگانه‎اى كه نزدیکان و یاران تو كشته شدند.

3- "وتر" به معنى خون ریخته باشد یعنى اى قتیلى كه نزدیکان و اصحاب تو را كشتند.

در بین این سه معنا، دومى بهتر است زیرا حقیقتا حسین "وتر" است از حیث این كه در مقام امامت مثل و مانندى ندارد و همچنین در مقام شهادت هم نظیر ندارد چه از اول دنیا تا كنون مثل او كسى مظلوم كشته نشده و این همه مصیبت ندیده و همچنین چیزهایی كه خدا به او مرحمت فرموده است مثل شفاء در تربت، اجابت دعا در زیر گنبد حرمش، نسل ائمه اطهار از ایشان، ثواب زیارت او و چیزهاى دیگرى كه خداوند در مقابل شهادت فقط به آن حضرت مرحمت فرموده است .

و نزدیکان ایشان هم همگى در كربلا كشته شدند حتى طفل شیرخواره ی امام، و اگر امام سجاد (علیه‎السلام) كشته نشد براى آن بود كه نسل امامت از بین نرود پس آن حضرت "موتور" است به این معنى كه همه اصحاب و یارانش در كربلا، در روز عاشورا كشته شدند.

سیدبن طاووس در لهوف این فراز از زیارت عاشورا را اینگونه شرح می‎دهد:

"وتر" به معنای «تنها و یكتا»، "موتور" به معنای «تنها شده» است. یك احتمال درباره این معنا، یگانگی، منحصر به فرد بودن و بی‌بدیل بودن حضرت است.

احتمال دیگر این است كه، حضرت تنهاست و در این تنهایی موتور است؛ یعنی حضرت با نقشه و برنامه‌ریزی تنها شده است؛ به خصوص اگر توجه داشته باشیم كه سیّدالشّهدا(علیه‎السلام) یك درگیری مخفیانه نداشتند كه مسلمانان از آن بی‌خبر باشند. یزید بعد از مرگ معاویه به استاندار مدینه نامه نوشت كه باید از حسین (علیه السلام) بیعت بگیری و الاّ او را بكش و سرش را بفرست.

فراوری از کتاب شرح زیارت عاشورا، اثر حضرت آیة الله حاج سیداحمد میرخانی و لهوف سید بن طاووس.

گروه دین و اندیشه تبیان، هدهدی.