افلاکیان خاک نشین

پیش درآمد:

ای صنم دلنواز، ای دو جهان عز و ناز               گشته به  پیشت دراز، دست سلمان عشق

ستاره هفتم: حاج آقا رحیم ارباب

برای بزرگنمایی روی تصویر کلیک کنید

- ولادت: 1297 ق.

- محل ولادت اصفهان

- وفات:  1396 ق.

- محل دفن: اصفهان

- محل تحصیل: اصفهان، نجف

- اساتید: حضرات سید محمدباقر درچه‏ای، جهانگیرخان قشقایی، ملا محمد کاشی و...

- شاگردان: جلال‏الدین همایی و...

- تالیفات: رساله‏ای در علم هیئت و...

در خانواده‏ای اهل شعر و ادب و تاریخ پرورش یافت. بیشتر اشعار حافظ و مولانا و شعرای عرب را از طریق شنیدن از زبان پدر و عمویش حفظ کرده بود. جذبه معنویتش، کوچک و بزرگ را به تعظیم و تکریم وا می‏داشت. یکی از استادان دانشگاه می‏گوید: «در جوانی با عده‏ای از دوستان تصمیم گرفتیم نماز را به فارسی بخوانیم، والدین ما این موضوع را با یکی از روحانیون در میان گذاشتند و او ما را کافر و نجس خواند. این کار ما را مصمم‏تر ساخت تا اینکه ما را نزد مرحوم ارباب بردند ایشان با لطف و لحنی پدرانه به ما گفت: «من نیز در جوانی چنین قصدی کردم اما برای پیدا کردن ترجمه صحیح به مشکل برخوردم و لابد شما آن را حل کرده‏اید» و آرام آرام ما را متوجه ساخت که ترجمه ما دقیق نیست. ما معذرت‏خواهی کردیم. ولی ایشان فرمود: «من نگفتم نماز را عربی بخوانید فقط مشکلات آن را گفتم»، و با لطافت ما را به اشتباه‏مان واقف ساخت».

از اساتید و بزرگان گذشته و حال بسیار با احترام یاد می‏کرد، گویی هنوز در برابر آنها ایستاده است. یک بار شخصی درباره یکی از اساتید به ایشان گفت: «شنیده‏ام که فلان آقا گاهی عصبانی می‏شد و الفاظ تند و درشت به زبان می‏آورد.» در پاسخ فرمود: «از این بابت چیزی نمی‏‏دانم ولی شما آیا از بزرگی مقام و علم ایشان چیزی نشنیده‏اید؟!»

عرض کرد: «چرا»

آقای ارباب فرمود: «پس از آنها حرف بزنید!»

محضرش بسیار سودمند و لذت‏بخش بود، به احترام صغیر و کبیر بر می‏خاست و نسبت به مردم با محبت و احترام برخورد می‏کرد. روزی در مجلس او یکی از حضار گفت: «فلانی تارک الصلوة است.» مرحوم ارباب از این سخن چنان بر آشفت که بر خلاف معمول، به شدت گوینده را مورد عتاب قرار داد و فرمود: «آیا شما تمام ساعات و دقایق روز و شب با او بوده‏اید که این طور قاطعانه در مورد او قضاوت می‏کنید؟!»

یکی از شاگردانش به او گفت: «خوب است شما درس اخلاق هم بگویید.» ایشان پاسخ داد: «اخلاق علم حال است و علومی که ما می‏‏خوانیم علم قال.»

او توحید تمام بود و زبانش جز حمد و شکر خداوند چیزی نمی‏گفت، یکی از بستگان ایشان می‏گوید: «در همه عمر حتی یک بار سخنی که بوی ناشکری و نارضایی از آن به مشام برسد نشنیدم، انسانی کامل بود که به یقین رسیده بود.»

در یازده سال آخر عمر که نابینا و گرفتار بیماری سختی بود حتی در سخت‏ترین مراحل که از شدت درد عرق می‏ریخت، جز شکر نعمت‏های باری تعالی چیزی بر زبان نمی‏راند.