گاهی برخی از اعمال افراد اعم از  فعل یا ترک فعل جرم است در حالی افراد از عمل مجرمانه خود بی خبرند و اعمال خود را توجیح می کنند.

 به دنبال اعتراضات  پس از انتخابات هر روز بر تعداد مرتکبین به اغتشاشات که به بهانه انتخابات باعث نا امنی کشور می شوند افزوده می شود و بررسی قوانین کیفری ایران نشان می دهد که قانون گذار مجازات هایی را برای مرتکبان اقدام علیه امنیت ملی تعیین کرده است که در این یادداشت به برخی از آنها اشاره می شود:

** محاربه :

یکی از مهمترین جرایم علیه امنیت ملی در حقوق ایران محاربه است که در "قانون مجازات اسلامی "مصوب 1370 از ماده 183 تا 196 مورد اشاره قرار گرفته است .

* اسلحه کشیدن برای ترسانیدن مردم

ماده 183 ـ هر کس که برای ایجاد رعب و هراس و سلب آزادی و امنیت مردم دست به اسلحه ببرد محارب و مفسد فی‌الارض می‌باشد.

براساس تبصره 3 ماده فوق، میان سلاح سرد و سلاح گرم فرقی نیست‌.

* برهم زدن امنیت از طریق سرقت مسلحانه و قطع الطریق

ماده 186 ـ هر گروه یا جمعیت متشکل که در برابر حکومت اسلامی قیام مسلحانه کند مادام که مرکزیت آن باقی است تمام اعضاء و هواداران آن‌،که موضع آن گروه یا جمعیت یا سازمان را می‌دانند و به نحوی در پیشبرد اهداف آن فعالیت و تلاش موثر دارند محاربند اگرچه در شاخه نظامی شرکت نداشته باشند.

* ریختن طرح براندازی حکومت اسلامی

ماده 187 ـ هر فرد یا گروه که طرح براندازی حکومت اسلامی را بریزد و برای این منظور اسلحه و مواد منفجره تهیه کند و نیز کسانی که ‌با آگاهی و اختیار، امکانات مالی موثر و یا وسایل و اسباب کار و سلاح در اختیار آنها بگذارند محارب و مفسد فی‌الارض می‌باشند.

5 نامزد شدن برای یکی از پستهای حساس حکومت کودتا

ماده 188 ـ هر کس در طرح براندازی حکومت اسلامی خود را نامزد یکی از پستهای حساس حکومت کودتا نماید و نامزدی او در تحقق‌ کودتا به نحوی موثر باشد، «محارب‌» و «مفسد فی الارض‌» است‌

مطابق ماده 190 ـ حد محاربه و افساد فی‌ الارض یکی‌ از چهار چیز است‌:

1 ـ قتل2 ـ آویختن به دار3 ـ اول قطع دست راست و سپس پای چپ 4 ـ نفی بلد.

مطابق ماده 191 : قاضی در انتخاب هر یک از این امور چهارگانه مخیر است.

** تشکیل یا اداره یا عضویت در دسته یا جمعیت به قصد برهم زدن امنیت کشور

این جرم در مواد 498و 499 مصوب 1375 پیش بینی شد .

ماده 498 – "هر کس با هر مرامی ، دسته ، جمعیت یا شعبه جمعیتی بیش از دو نفر در داخل یا خارج از کشور تحت هر اسم یا عنوانی تشکیل دهد یا اداره نماید که هدف آن برهم زدن امنیت کشور باشدو محارب شناخته نشود به حبس از دو تا ده سال محکوم می شود . "

ماده 499 –" هرکس در یکی از دسته ها یا جمعیت ها یا شعب جمعیتهای مذکور در ماده ( 498 ) عضویت یابد به سه ماه تا پنج سال حبس محکوم می گردد مگر اینکه ثابت شود از اهداف آن بی اطلاع بوده است ."

ماده 499در مورد کسانی که عضو نبوده بلکه صرفا حامی دسته یا جمعیتی می باشند قابل اعمال نیست .

** تبلیغ علیه نظام یا به نفع گروهها و سازمانهای مخالف نظام

ماده 500 قانون تعزیرات - هر کس علیه نظام جمهوری اسلامی ایران یا به نفع گروهها و سازمانهای مخالف نظام به هر نحو فعالیت تبلیغی نماید به حبس از سه ماه تا یکسال محکوم خواهد شد .

** تحریک

ماده 512 فانون تعزیرات جرم تحریک مردم را پیش بینی کرده که از مصادیق بارز جرایم علیه امنیت ملی است :

ماده 512 - هرکس مردم را به قصد برهم زدن امنیت کشور به جنگ و کشتار با یکدیگر اغوا یا تحریک کند صرفنظر از اینکه موجب قتل و غارت بشود یا نشود به یک تا پنج سال حبس محکوم می گردد .

** توهین

توهین از زمره جرایم علیه حیثیت و اعتبار معنوی اشخاص می باشد.

برخی از انواع توهین به دلیل هویت و مقام مخاطب توهین می تواند مخل امنیت کشور باشد.

* توهین به امام خمینی و مقام معظم رهبری

ماده 514 - هرکس به حضرت امام خمینی ، بنیانگذار جمهوری اسلامی رضوان الله علیه ومقام معظم رهبری به نحوی از انحاء اهانت نماید به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.

** توهین به سایر مقامات دولتی

ماده 609 - هرکس با توجه به سمت ، یکی از روسای سه قوه یامعاونان رئیس جمهور یا وزرا یا یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا نمایندگان مجلس خبرگان یا اعضای شورای نگهبان یا قضات یااعضای دیوان محاسبات یا کارکنان وزارتخانه ها وموسسات و شرکتهای دولتی و شهرداریها در حال انجام وظیفه یا به سبب آن توهین نماید به سه تا شش ماه حبس و یا تا ( 74 ) ضربه شلاق و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی محکوم می شود .

** جرم تخریب اموال عمومی

از لحاظ لغوی واژه تخریب به معنی خراب کردن و نابود کردن است

** آتش زدن اموال به قصد مقابله با حکومت

یکی از نمونه های بارز جرم تخریب،تحریق به معنی سوزاندن است

براساس ماده ماده 675

هرکس عمدا" عمارت یا بنا یا کشتی یا هواپیما یا کارخانه یا انبار و بطور کلی هر محل مسکونی یا معد برای سکنی یا جنگل یا خرمن یا هر نوع محصول زراعی یا اشجاریامزارع یا باغهای متعلق به دیگری را آتش بزند به حبس از دو تا پنج سال محکوم می شود .

تبصره 1 - اعمال فوق در صورتی که به قصد مقابله با حکومت اسلامی باشد مجازات محارب را خواهد داشت .

تبصره 2 - مجازات شروع به جرائم فوق شش ماه تا دو سال حبس می باشد .

ماده 676 - هرکس سایر اشیاء منقول و متعلق به دیگری را آتش بزند به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد .

ماده 677 - هرکس عمدا" اشیاء منقول یا غیرمنقول متعلق به دیگری را تخریب نماید یا به هر نحو کلا" یا بعضا" تلف نماید و یا از کاراندازد به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد .

ماده 678 - هرگاه جرایم مذکور در مواد ( 676 ) و ( 677 ) به وسیله مواد منفجره واقع شده باشد مجازات مرتکب دوتاپنج سال حبس است .

** غارت اموال عمومی

مطابق ماده 683 - هر نوع نهب وغارت و اتلاف اموال و اجناس و امتعه یا محصولات که از طرف جماعتی بیش از سه نفر به نحو قهر و غلبه واقع شود چنانچه محارب شناخته نشوند به حبس از دو تا پنج سال محکوم خواهند شد .