تبیان، دستیار زندگی
وقتی که جیب‏های لباس انسان پر باشد، هم راه رفتن دشوار است هم لباس و قیافه انسان زیبایی و فرم خود را از دست می‏دهد، از همین رو هر چه جیب‏ها خالی‏تر، لباس خوش فرم‏تر و اندازه زیبا‏تر می‏نماید. و انفاق، جیب‏ها را خالی کردن است. و به همین خاطر است که اهل
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

باران حکمت(34)

(تفسیر تمثیلی قرآن)

انفاق

جیب خالی، قیافه عالی

اشاره:

درسلسله مباحث تفسیری "باران حکمت"، که به صورت روزانه پیشکش حضورتان می شود، برآنیم تا در هر نوبت، کام جانتان را با یک شاخ نبات مثال از مفاهیم بلند سوره بقره شکربار کنیم.

تفسیر آیه شریفه: الَّذِینَ یؤْمِنُونَ بِالْغَیبِ وَیقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ ینْفِقُونَ(البقرة/3)

(پرهیزکاران) کسانی هستند که به غیب [=آنچه از حس پوشیده و پنهان است‌] ایمان می‌آورند؛ و نماز را برپا می‌دارند؛ و از تمام نعمتها و مواهبی که به آنان روزی داده‌ایم، انفاق می‌کنند.

وقتی که جیب‏های لباس انسان پر باشد، هم راه رفتن دشوار است هم لباس و قیافه انسان زیبایی و فرم خود را از دست می‏دهد، از همین رو هر چه جیب‏ها خالی‏تر، لباس خوش فرم‏تر و اندازه زیبا‏تر می‏نماید.

و انفاق، جیب‏ها را خالی کردن است.

و به همین خاطر است که اهل تقوا تابش و درخشش ویژه‏ای دارند.

البته اگر می‏گوییم: اتفاق، جیب‏ها را خالی کردن است، به عنوان مثال و جهت محسوس ساختن آن بود و گرنه در قرآن کریم، انفاق موجب پر کردن جیب‏ها و نو کردن دارایی‏‏هاست.

زیرا انفاق که تقسیم دارایی بین خود و دیگران است، موجب ضرب شدن اموال شده و به خود انسان باز می‏گردد.

حال آنکه اگر به جای تقسیم به جمع روی آورده و همه چیز را برای خود بخواهیم، نتیجه آن کم شدن و منها شدن اموال است! یعنی شب می‏خوابی و صبح بر می‏خیزی و می‏شنوی یا می‏بینی که انبار کالایت دود شده و به آسمان رفته است.

درست مثل یک کشاورز که اگر دانه‏های گندم را بین خود و زمین تقسیم کند هر دانه هفت‏صد دانه شده و به او باز می‏گردد، ولی اگر همه را برای خود و در انبار جمع کند، طعمه موران شده یا نصیب باران و یا...

بی‏منتی برآور کام نیازمندان

خون باید در گردش باشد آنهم در جای خود یعنی درون رگ‏ها، و البته چنین خونی است که مایه حیات خواهد بود، و گرنه خون که از گردش بایستد یا گردش آن در بدن نباشد مثل اینکه کسی آن را در ظرفی ریخته و به حرکت در آورد، هیچ فایده‏ای ندارد بلکه زیانبار هم خواهد بود.

پول نیز مثل خون است، از این‏رو آن را باید به جریان انداخت، و رگ‏ها و مسیرهای جریان آن را قرآن کریم پیشنهاد کرده است، و یکی از آنها انفاق و بخشش به نیازمندان است.

از این‏رو، اهل تقوا، اهل انفاق می‏باشند.

و ممّا رزقنا هم ینفقون

آنهم انفاق و بخششی که هیچ‏گاه آلوده به منت نخواهد بود.

بی‏منتی برآور کام نیازمندان

گر زانکه هیچ‏کاری با بی‏نیاز داری

انفاق چیزی شبیه کاشتن نهال یا درخت است و منت نهادن همچون اره نهادن پای نهال است، پس کسی که از سویی بخشش و انفاق کرده و در پی آن نیز منت می‏نهد، درست مثل آنست که امروز نهالی کاشته و فردا نیز اره بر پای آن گذارد، در این صورت باغ که سبز نمی‏شود هیچ، بلکه درختان بریده نیز هیزم خشک می‏شوند.

چاله‏‏های در مسیر

چاله‏های جاده‏ها هم مانع سرعت و هم مایه استهلاک وسیله نقلیه می‏باشند، و انسان‏های نیازمند نیز دقیقاً چیزی شبیه به همان چاله‏هایند که اگر نیازشان به گونه‏ای صحیح و درست رفع نشود، هم مانع توفیق و هم زمینه‏ساز آسیب‏های معنوی خواهند بود و از همین روست که اهل تقوا، اهل انفاق می‏باشند.

و ممّا رزقنا هم ینفقون

اساساً انفاق از ریشه‏ی «نفق» و آن به معنای گودال، حفره و چاله است و انفاق به معنای پر کردن گودال‏ها و حفره‏هاست.

البته نفق به معنای بیرون شدن هم آمده است.

عرب‏ها می‏گویند: نفقت الدابه؛ یعنی حیوان از میان حیوانات دیگر جدا شد و بیرون رفت. یا وقتی کسی حیوانی را از میان حیوانات بیرون می‏کشد می‏گویند: انفق الدابه یعنی حیوان را بیرون کشید.

و بر این اساس، انفاق مال یعنی بیرون کشیدن مال.


تالیف: حجت الاسلام محمد رضا رنجبر

تنظیم: گروه دین و اندیشه_شکوری