آشنایی با دوران یائسگی یا منوپوز

کلمه‌ ی یائسگی در زبان یونانی از دو کلمه Men به معنی ماه و Pausis به معنی توقف سیکل قاعدگی گرفته شده است و یا به عنوان end of monthlies بیان شده است.

یائسگی دغدغه ‌ای است که پس از چهل سالگی ذهن خیلی از خانم ‌ها را به خود مشغول می‌ کند.

از آنجا که من یائسگی را ترجمه خوبی برای منوپوز نمی‌ دانم و حس می‌ کنم به کار بردن این کلمه باعث افسرده شدن خانم ‌ها و کاهش انرژی روحی ‌شان در این برهه از زندگی می ‌شود، اصلا آن را به کار نمی ‌برم.

به هر حال همه خانم‌ ها دوست دارند بدانند علایم اولیه ی منوپوز چیست و آیا می ‌توانند قبل از ورود به این دوره به طریقی متوجه آن شوند و علایم را درمان کنند؟ مثلا می ‌پرسند آیا یائسه شدن مادربزرگ، عمه یا خاله می ‌تواند سن دقیق شروع این دوره را برای آن ها تخمین بزند؟

باید گفت با وجود موثر بودن ارث، به راحتی نمی ‌توان قضاوت کرد چه کسی، چه موقع پریودش قطع می ‌شود. دختری که به دنیا می ‌آید با تعداد ثابتی تخمک نابالغ متولد می ‌شود. در واقع هنگام تولد او با دو میلیون تخمک نابالغ متولد می ‌شود و این تعداد تا پایان عمر هیچ ‌گونه تولید و یا ترمیمی نخواهد داشت. اگر خانمی منظم پریود شود، در طی دوران باروری فقط سیصد تخمک، بالغ‌ شده و تخمک ‌گذاری می ‌کند و باقی آن ها به مرور از بین می ‌روند.

فاصله زمانی که تعداد تخمک ‌ها خیلی کم شوند تا روزی که کاملا به پایان برسند، ممکن است چهار تا پنج سال طول بکشد، یعنی اگر قرار است خانمی در سن چهل و هشت سالگی تخمدان‌هایش به کل تخلیه شود، ممکن است از 43 سالگی با کم شدن تدریجی تخمک‌ ها با علایمی مثل گُرگرفتن و اختلال قاعدگی مواجه شود؛‌ پس این تصور اشتباهی است که گمان کنید شما تا این ماه منظم پریود می ‌شوید و ماه بعد این اتفاق نمی ‌افتد و یائسگی ‌تان آغاز می‌ شود! بلکه ممکن است چند ماه فواصل منظم پریودها و نظم آن به هم بخورد که این مرحله می ‌تواند با اندازه‌ گیری سطح هورمونی شما، نوید ورودتان به مرحله منوپوز باشد.

شروع این دوره و علایم آزاردهنده ی آن که به دلیل افزایش ترشحات ناگهانی هورمون ‌ها از مغز که به خاطر کاهش استروژن می ‌باشد، به راحتی قابل درمان است. مساله ساده است چون تخمک‌ ها از بین رفته‌ اند و تخمدان که منشا ترشح استروژن بوده حالا استروژن تولید نمی ‌کند شما باید این استروژن را به بدن برسانید.

انواع داروهای خوراکی، اسپری بینی، پچ پوستی، کرم واژینال موضعی و انتخاب ‌های استروژنی پیش روی شما است که می ‌توانید به محض شروع علایم و پس از بررسی تخصصی زیر نظر پزشک از این درمان بهره گرفته و دوره منوپوز را به سادگی پشت ‌سر بگذارید.

دکتر ملک‌منصور ‌اقصی- متخصص زنان و زایمان و نازایی

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران