کرم گندم نباش!

شب عید غدیر از یك نظر شبیه لیله القدر است. گاهی انسان به یكدیگر تبریك می گوید، یك شیرینی توزیع می كند؛ گاهی هم ممكن است چند ركعت نمازی كه در كتاب های دعا نوشته است، بخواند؛ اینها بهره ضعیفی از عید ولایت است. اگرمقداری جلوتر رفتیم، می بینیم راه بازتر است كه ما شب عید غدیر را شبیه ل یله القدر بدانیم.

توضیح مطلب این است كه: در جریان غدیر وجود مبارك رسول گرامی (ص) بعد از نصب وجود مبارك حضرت امیر (ع) این حدیث معروف ثقلین را خواندند. این حدیث را مكرر حضرت به اطلاع عموم مسلمانها رساندند كه: انّی تار أ ف یكم الثّقلین ك تاب الله و عترتی.

بعد هم فرمود: اینها همتا وكفو همند. اگر خدای سبحان لم یكن له كفواً احد(1)است، اما كلام او بدون كفو نیست، چه اینكه ولیّ او هم بدون كفو نیست. خدا حتماً بی همتاست؛ كتاب او حتماً با همتاست، ولیّ او حتماً با همتاست. همتای قرآن كریم، عترت طاهرین است. فرمود: این دو ثقل از هم جدا نیستند و جدا نمی شوند. چه عدّه ای بگویند : حسبنا ك تاب الله(2)، چه عدّه ای نگویند؛در هر حال اینها با همند. هم قرآن، جامعه را به عترت دعوت می كند، و هم عترت،مبیّنان و مفسّران و حامیان و مدافعان و مجریان حدود قرآن كریمند. نه آنها از قرآن جدایند، نه قرآن از آنها جدا؛ نّی تار أ ف یكم الثّقلین ك تاب الله و ع ترت ی لن یفتر قا حتّی یر دا علیّ الحوض (3)، این اصل اوّل.

و خلاصه عترت طاهرین (ع) در حادثه غدیر

اگر عترت،همتای قرآن است، و اگر طلیعه عترت در غدیر پایه گذاری می شود، و اگر علی (ع) اوّلین عنصر طیّب و طاهر عترت است؛ و اگر این 13 معصوم را بخواهید خلاصه كنید، یك جا به نام علی بن أبیطالب ظهور می كند؛ درباره این علی نیز وارد شده است:

یا أیّها الرّسول بلّ غ ما انز ل ل یك (4). آنچه درباره ولایت و خلافت و امامت و همتائی علی با قرآن صادر شده است را به مردم ابلاغ بكن. این می شود اصل دوّم.

در موردعموم منزله؛ شما می بینید در فقه وقتی گفتند: رضاع، كار نسب را می كند؛ یك فقیه از عموم منزله بهره های فراوانی می برد. یك متكلّم، یك مفسّر، یك حكیم مجاز است كه از این عموم منزله مطالب زیادی استفاده كند. آن عموم منزله فقهی به عهده فقیه است؛ این عموم منزله به عهده متكلّم، حكیم و مفسّر.

اگر عترت، به منزله قرآن است، و اگر در غدیر،جریان ولایت عترت نازل می شود؛ و اگر شبی كه قرآن نازل می شود، ل یله القدر است و خ یأ م ن ألف شهر؛ چرا شب و روزی كه ولایت و آیه بلّ غ ما انز ل ل یك نازل می شود؛ لیله قدر نباشد، روز قدر نباشد، خ یأ م ن ألف شهر نباشد ؟!

( اندك بودن ) متاع دنیا و ( خیر كثیر )

كلّ دنیا یك متاع اندك است ! آنكه دنیا را آفرید، نگفت: زمین یك چیز كوچكی است؛ نگفت: این 7 طبقه آسمان كم است ! كلّ مجموعه دنیا را فرمود: قل متاع الدّنیا قلیل (6). امّا معارف الهی، فقه الهی، تفقّه در دین، قرآن یاد گرفتن؛ اینها ( حكمت ) است. و من یؤت الح كمه فقد اوت ی خ یراً كثیراً . این خداست كه كلّ دنیا را متاع اندك می داند، و معارف الهی را « خیر كثیر » ! آن بزرگواران كه از خیر كثیر بهره بردند، می گویند: اینها كه دنیا زده اند؛

این گندم هائی كه گاهی در انبار یا غیر انبار درآنها كرم می افتد را دیده اید؛ خود گندم مگر قطرش چقدر است ! صدر و ذیلش چقدر است ؟! خیلی باشد، 1 سانت؛ هرگز 1 سانت نمی شود. این كرم كوچكی كه در درون این گندم رشد كرده؛ یك آسمانی دارد، یك زمینی دارد كه زمین و آسمان او را خود آن دانه گندم تشكیل می دهد. آن سقف زبرینش می شود آسمان او، آن زیرینش می شود زمین او؛

امّا وقتی كه به معارف الهی می رسید، می بینید روایاتی كه مربوط به بهشت است، می فرماید: اگر تمام مردم دنیا، نه مردم یك عصر ! مهمان یك انسان بهشتی بشوند، جا دارد. خانه یك بهشتی در بهشت آنقدر وسیع است كه اگر اهل الدّنیا مهمان او بشوند، می تواند پذیرائی كند؛ یك چنین عالمی است. آنهائی كه نسبت به آن جهان، یك رائحه ای را استشمام كردند؛ این شعرها را می گویند، این نثر و نظم را دارند: كه كلّ دنیا مثل یك حبّه گندم است، انسان دنیا زده درون این حبّه

پس ما چند جور می توانیم از لیله غدیر، از یوم غدیر استفاده كنیم. یكی اینكه در مصافحات بگوئیم: الحمد ل لّه الّذ ی جعلنا م ن المتمسّ كین ب و لایه علی بن أبیطال ب (5). این جزء سنن ماست، دستورات ماست؛ باید بگوئیم، می گوئیم، ثواب هم می بریم. تبریك هم می گوئیم، احیاناً این چند ركعت نمازی هم كه گفتند، می خوانیم؛ احیاناً آن دعای بعد از نماز هم می خوانیم؛ امّا اینها ذرّه ای از ذرّات غدیر است !! ما اگر بتوانیم یوم غدیر را، لیله غدیر را باور كنیم كه به منزله لیله القدر است؛ آنوقت چقدر از ولایت استفاده می كنیم ؟ به چه دلیل كمتر از لیله القدر باشد ؟! مگر نفرمود: اینها همتای همند ؟ مگر نفرمود: اینها هرگز از هم جدا نیستند ؟

اگر قرآن یك حقیقتی داشته باشد كه عترت طاهرین (معاذ الله) فاقد آن حقیقت باشند؛ فافترقا ! چه اینكه اگر عترت طاهرین یك مطلبی داشته باشند كه قرآن نداشته باشد، (معاذ الله) فافترقا ! این اوّلین طلیعه ا فتراق است. هر حقیقتی كه در قرآن است، اینها دارا هستند؛ هر چه را اینها دارا هستند، از قرآن گرفتند. اگر قرآن بخواهد به صورت یك انسان در بیاید، می شود علی و اولاد علی. اگر علی و اولاد علی (علیهم السّلام) بخواهند به صورت یك كتاب تدوینی ترسیم بشوند، می شوند قرآن. كه فرمود: أنا ك تاب الله النّاط ق.

اگر اینچنین است؛ آنوقت اگر نّا انزلناه ف ی ل یله القدر ما را به اهمیّت شب نزول آگاه می كند،چرا بلّ غ ما انز ل ل یك م ن ربّ ك ما را به اهمیّت شب غدیر و روز غدیر آگاه نكند ؟! پس ما این راه را هم داریم، این راه هم جلوی ما باز است.

سخنرانی آیت الله جوادی آملی (مدظلّه العالی) به مناسبت عید سعید غدیر خم در مراسم عمامه گذاری جمعی از طلاب ـ قم ؛ 8 / 11 / 1383

(1) اخلاص / 4 (2) بحار الأنوار / 22 / 473

(3) بحار الأنوار / 37 / 137 / باب 52 ـأخبار الغدیر ... ؛ با تلخیص

(4) مائده / 67 (5) قدر / 3 (6) نساء / 77 (7) بقره / 269

(5) اقبال الأعمال / 464 (9) وسائل الشیعه / 27 / 34 (10) قدر / 1

خوان حكمت روزهای دوشنبه وپنج شنبه منتشر می شود.