درها و درکات جهنم(3)

از امیر المؤمنین (ع) روایت است که: جهنم را هفت در، یعنى هفت طبقه است که روى یکدیگر قرار دارند. على (ع) یکى از دستها را بر روى دست دیگر نهاد و فرمود: این طور. خداوند بهشت را به عرض، گسترش داده و آتش را طبقه طبقه، قرار داده است. طبقه زیرین، جهنم، روى آن «لظى»، روى آن حطمة، بالاى آن سقر، بر سر آن جحیم، بالاى آن سعیر و طبقه نخستین هاویه است.

در روایت کلبى آمده است که: طبقه بالا جهنم و طبقه زیرین هاویه است.

از ابن عباس است که: در اول جهنم و در دوم سعیر و در سوم سقر و در چهارم جحیم و در پنجم لظى و در ششم حطمة و در هفتم هاویه است.

چنان که ملاحظه مى شود، روایات، در این باره مختلف است. عقیده مجاهد، عکرمه و جبائى نیز همین است.

اینان گویند: درهاى جهنم مثل قرار گرفتن دست روى دست است.

بعضی نیز گفته اند: دوزخ هفت درک است زیر یکدیگر، هر درکى را درى است که اهل آن درک به آن در وارد می شوند:درک اول جهنم است: «سمیت جهنم لانها تتجهم فى وجوه الخلق»، این جهنم جاى عاصیان امت احمد (ص) است، ایشان که اهل توحیدند اما گناه کارانند به قدر گناه ایشان را در این جهنم عذاب کنند و در آخر کار آنها را بیرون می آروند و به بهشت می برند و عذاب ایشان از تبش آتش خواهد بود، نه از عین آتش که در این درک عین آتش وجود ندارد، «فاذا خرج منها اهل التوحید جعلت طبقا على سائر الدرکات». درک دوم لظى است:«و هى التی تتلظى اى تتلهب. و قیل تتلظى اى تتغیظ على اهلها»، این درک دوم جاى جهودان است، یقول الله تعالى:"کلا إنها لظى نزاعة للشوى ". درک سوم حطمه است :«و هى التى تحطم ما فیها اى تکسر». ترسایان در این درک می باشند، قال الله تعالى: "لینبذن فی الحطمة". درک چهارم سعیر است: «و السعیر هى المسعورة اى الموقدة غایة الایقاد، و السعر النار بعینها»، صابیان در این درک می باشند، قال الله تعالى: "فسحقا لأصحاب السعیر".

درک پنجم سقر است: «و هى التی تسقر اى تذیب ما القى فیها و سقرات الشمس حرها»، این سقر جاى مجوس است، قال الله تعالى: " ما سلککم فی سقر قالوا لم نک من المصلین".

درک ششم جحیم است: «و الجحیم ما عظم من النار، و جاحم النار هو الموضع الشدید الحر»، مشرکان عرب در این درک می باشند، قال الله تعالى: " و إن الفجار لفی جحیم".

درک هفتم هاویه است :«و هى التى تهوى باهلها اى تهلکهم. و قیل من الهوة و هى الوهدة العظیمة»، این درک هفتم درک اسفل است جاى منافقان کفار، چنانکه رب العزه گفت: "إن المنافقین فی الدرک الأسفل من النار" و از عظیمى و صعبى که این هاویه هست رب العالمین در وصف آن فرمود: "فأمه هاویة و ما أدراک ما هیه نار حامیة" گفته اند که این هفت درک دوزخ زیر همه مخلوقات است و اضیق المواضع آن است، یقول الله تعالى: "و إذا ألقوا منها مکانا ضیقا". و گفته اند که هیأت و شکل عالم بر مثل صنوبر است، هر چه بالاتر، آن فراختر و هر چه زیرتر، آن تنگ تر. - عرش عظیم بالاى مخلوقاتست، لا جرم فراخ تر همه مخلوقاتست و دوزخ زیر مخلوقات، لا جرم تنگ ترین همه جایهاست.

و یروى فى بعض الاخبار ان الارض على قرنى الثور و قوائم الثور على ظهر الحوت و الحوت على الثرى و الثرى على الصخرة و الصخرة على النار مطبقة و هذه الصخرة اسمها سجین و عندها تکون کبت اهل النار و ارواح اهل الشقاوة.