تبیان، دستیار زندگی
بار دیگر هنرمندی عاشق کلام الهی از خطه ایران زمین با استعانت از الهامات الهی و استعدادی خدادادی بر اساس ذوق و سلیقه ایرانی،‌ به خلق اثری جاویدان و ماندگار کمر همت بسته است تا هنر و ایمان ایرانی را به جهانیان یادآور شود.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

خلق منحصربه فردترین قرآن چوبی جهان

نفیس ترین قرآن چوبی جهان

خلق منحصربه فردترین قرآن چوبی جهان با الهام از هفت هنر صنعت اصیل ایرانی

بار دیگر هنرمندی عاشق کلام الهی از خطه ایران زمین با استعانت از الهامات الهی و استعدادی خدادادی بر اساس ذوق و سلیقه ایرانی،‌ به خلق اثری جاویدان و ماندگار کمر همت بسته است تا هنر و ایمان ایرانی را به جهانیان یادآور شود.

به گزارش روز سه شنبه خبرنگار میراث فرهنگی ایرنا، "محسن فولادی" هنرمند و استاد رشته نگارگری چوب است که از سه سال پیش ساخت یکی از منحصربه فردترین قرآن های موجود جهان را تحت عنوان "مصحف زرین بشری" آغاز کرده است.

وی که دارای کارشناسی ارشد رشته نگاره های چوبی است و 14 سال در این زمینه فعالیت داشته است در مورد طرح مصحف زرین بشری گفت: این طرح به شماره 12840 در کتابخانه ملی ثبت شده است و امسال در بخش بین الملل بیست و سومین جشنواره خوارزمی شرکت داده خواهد شد.

فولادی هدف از ساخت این قرآن نفیس با استفاده از صنایع دستی اصیل ایرانی را افزایش توجه جوانان کشور به فرهنگ غنی ایرانی اسلامی عنوان کرد و اظهار داشت: برغم اینکه این کار بسیار سخت، هزینه بر و زمان بر است، ارادت و علاقه زیاد به مبدا هستی و کلام او قرآن مجید،‌ موانع را مرتفع و سختی ها را آسان کرده است.

وی با بیان اینکه خلقت ما انسان ها چیزی جز بندگی پروردگار نیست و هر کس به طرق مختلف این بندگی را ابراز می کند، گفت: من نیز از طریق هنر و با هدف عبادت به خلق یک اثر بدیع برای ادا کردن وظیفه خود نسبت به معجزه الهی، کلام الله مجید اقدام کردم.

فولادی توضیح داد که کار ساخت این کتاب را از 17 ربیع الاول سال 1429 آغاز کرده و تاکنون 7 جزء آن را با کمک "راضیه پژمانفر" در بخش فرش و مذهب سوخت به اتمام رسانده است.

بار دیگر هنرمندی عاشق کلام الهی از خطه ایران زمین با استعانت از الهامات الهی و استعدادی خدادادی بر اساس ذوق و سلیقه ایرانی،‌ به خلق اثری جاویدان و ماندگار کمر همت بسته است تا هنر و ایمان ایرانی را به جهانیان یادآور شود.

براساس این گزارش،‌ این قرآن نه بزرگترین و نه کوچکترین بلکه اولین و تنهاترین مصحف چوبی است که از تلفیق هفت هنر معرق، مشبک، منبت،‌ قلمزنی، حجاری، مذهب سوخت و فرش خلق شده است.

در این قرآن در ابعاد 34 در 43 سانتی متر و ضخامت 3 میلی متر از چوب افرا ، پس از خشک کردن و تاب گیری چوب و کادربندی، مکان قرارگرفتن کلمات توسط دریل سوراخ شده و با رد کردن تیغ اره از داخل آنها جای حرف مورد نظر با استفاده از روش "مشبک" خالی شده است.

همچنین کلمات با استفاده از روش "قالب گمشده" برای پرکردن فضای خالی به قطر و اندازه صفحه اصلی از جنس چوب گردو تهیه و در مکان خود قرار داده شده است.

ترکیب و تلفیق دو هنر مشبک و معرق سبب شده پس از پرداخت، هیچگونه برجستگی بر روی سطح اصلی مشاهده نشود.

صفحات این مصحف پس از پوست زدن و صیقلی کردن توسط قلم های تذهیب به صورت "تشعیر" دورگیری،‌ نقاط و اعراب بوسیله روش "سوخت" روی چوب علامت گذاری و تمام صفحات به صورت فی البداهه و مینیاتوری بوسیله هویه سوخته کاری شده است.

نفیس ترین قرآن چوبی جهان

به گفته فولادی،‌ از آغاز تا انجام این اثر با استفاده از ابزار برش و روش معرق مشبک به کار برده شده حدود یک میلیون و بیست و شش هزار بار پیچ خروسک اره مویی باز و بسته شده است.

این قرآن دارای 2 هزار و 800 قطعه حاشیه است که حاشیه هر صفحه از چهار تکه قرینه و دورو چوب شمشاد تهیه که پس از کادربندی، طراحی، مشبک و پتینه کاری به کنار صفحات چسبانده شده است.

پس از اتمام هر مجلد که شامل یک جزء از کلام الله مجید است،‌ جلد هر جزء از چوب گردو به ابعاد 35 در 45 و به ضخامت 1/2 سانتی متر تهیه شده است.

حاشیه جلد از جنس چوب شمشاد به ابعاد 33 در 4 و 43 در 4 به ضخامت 6 میلی متر با ظرافت و طراحی متفاوت از حاشیه های هر صفحه داخل چوب گردو جاسازی شده است.

حاشیه مشبک جلد بر روی صفحاتی از فلز مس و به ابعاد و اندازه های حاشیه ها قرار گرفته که شامل 30 فضای نمادین به نیت 30 جزء قرآن است.

در این قرآن در ابعاد 34 در 43 سانتی متر و ضخامت 3 میلی متر از چوب افرا ، پس از خشک کردن و تاب گیری چوب و کادربندی، مکان قرارگرفتن کلمات توسط دریل سوراخ شده و با رد کردن تیغ اره از داخل آنها جای حرف مورد نظر با استفاده از روش "مشبک" خالی شده است.

در زیر حاشیه های مشبک منبت شده هر جلد،‌ بر روی مس با استفاده از هنر قلمزنی،‌ 30 عنوان از اسماء و القاب خداوند حک شده است و بسان پنجره ای است که از هر کدام به تفکیک یک نام مقدس رویت می شود.

به گفته فولادی،‌ به این ترتیب 900 نام و لقب الهی بر روی این 30 مجلد حکاکی می شود و 100 نام دیگر بر روی رحل و یا کیف حامل جزء های کتاب تعبیه خواهد شد.

متن جلد از طرح های اسلیمی ختایی تشکیل شده که با استفاده از هنر منبت عبارت "و هو الله سبحانه" در یک دایره 14 سانتی متر به خط معلی با دورگیری نقوش و گره های مختلف منبت شده است.

در مرکز جلد کتاب یک تکه سنگ بیضی شکل از جنس عقیق با عبارت "القرآن المجید" حجاری شده که مانند یک شمسه بسیار زیبا به جلد کتاب زیبایی خاصی بخشیده است.

شیرازه کتاب نیز در ابعاد 45 در 14 سانتی متر از جنس فرش و به صورت 2 رو بافته شده است. این فرش با رج شمار 60 از چله ابریشم،‌ زمینه تمام ابریشم و به صورت ترکیب رنگ قهوه ای است.

نفیس ترین قرآن چوبی جهان

بر روی شیرازه هر مجلد کلمه "القرآن المجید" و شماره جزء مربوطه به صورت افقی و با خط ثلث بافته شده است.

تفاوت بین جزء اول با دیگر جزء های این کتاب این است که نخستین صفحه موجود بعد از جلد،‌ صفحه ای یک تکه و دورو مشبک است که در مرکز یک طرف آن کلمه "الله" و در طرف دیگر نام "محمد (ص)" حک شده است.

صفحه بعد که یکی از مشترکات 30 جزء است،‌ صفحه ای مانند صفحه نخستین است با این تفاوت که مرکز یک طرف آن مزین به عبارت "اعوذ بالله من الشیطان الرجیم" و مرکز طرف دیگر مزین به عبارت "بسم الله الرحمن الرحیم" است که با بهره گیری از هنر منبت ریز و کنده کاری، جلوه خاصی به اثر داده است.

فولادی در مورد خط به کار رفته در این قرآن نفیس گفت: چهار عبارت الله،‌ محمد (ص)،‌ اعوذ بالله من الشیطان الرجیم و بسم الله الرحمن الرحیم با خط نستعلیق و بقیه خطوط با خط ثلث و نسخ عثمان طه تهیه شده است.

وی با بیان اینکه قرآن عثمان طه 15 خطی است،‌ توضیح داد: برای دادن قداست بیشتر به این کتاب،‌ 12 خط به نیت 12 امام برای این قرآن استفاده شده است.

چهار عبارت الله،‌ محمد (ص)،‌ اعوذ بالله من الشیطان الرجیم و بسم الله الرحمن الرحیم با خط نستعلیق و بقیه خطوط با خط ثلث و نسخ عثمان طه تهیه شده است.

برای تورق صفحات کلام الله مجید، چهار سوراخ به قطر 8 میلی متر با حلقه های فلزی برای جلوگیری از فرسایش چوب و تورق راحت تر با فاصله های اعداد مقدس 5 و 7 سانتی متری روی هر صفحه تعبیه شده است.

در این قرآن،‌ از چوب های افرا، گردو، عناب، شمشاد،‌ گلابی،‌ زرشک،‌ عرعر،‌ پرتقال و گردوی پخته استفاده شده و برای نشان دادن عظمت 114 آیه شریفه "بسم الله" و آیات "سجده دار" چوب عناب قرمز به کار برده شده است.

صفحات مشبک این قرآن با احتساب شبکه های حاشیه، به تعداد یاران امام زمان (عج) دارای 313 شبکه است.

همچنین برای قداست و متبرک شدن این اثر به اعداد خاصی که نزد ما شیعیان جایگاه ویژه ای دارد،‌ اکثر جزء ها با 5 یا 7 خط شروع شده ، صفحات داخلی به نیت 12 امام دارای دوازده خط است.

فاصله حاشیه ها تا خطوط طراحی شده 7 میلی متر است. اندازه دوایر مرکزی صفحات به نیت 14 معصوم چهارده سانتی متر و اندازه دوایر داخلی منبت شده در صفحات نخستین به نیت 12 امام،‌ دوازده سانتی متر است.

سازنده این اثر خاطر نشان کرد که، یکی از ویژگی های این اثر سبک و قابل حمل بودن آن است به گونه ای که هر جزء بین 10تا 12 کیلوگرم وزن دارد که در یک کیف چوبی منبت شده حمل خواهد شد.

فولادی با بیان اینکه این قرآن با بودجه شخصی تهیه شده است،‌ هزینه تهیه هفت جزء از این قرآن نفیس را 300 میلیون ریال عنوان کرد.

وی افزود: پیش بینی می شود برای تکمیل این قرآن، حدود 500 میلیون ریال دیگر هزینه شود که بخش های دولتی مانند سازمان میراث فرهنگی،‌ صنایع دستی و گردشگری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می تواند با ارایه وام هایی با بهره پایین در ادامه راه ما را یاری دهد.

بر اساس این گزارش،‌ فولادی درحال تهیه مابقی جزء های این قرآن است و قصد دارد پس از اتمام آن را به صورت یک مجموعه واگذار نماید  وی تصمیم دارد بخشی از  درآمد حاصل از هدیه این کتاب را در امور خیریه به مصرف برساند.

تنظیم برای تبیان : مسعود عجمی