سرگذشت عجیب وب لاگ

وبلاگ نویسی در ایران رسانه چهارم نام گرفته است ولی مایی که بیشتر در بستر دنیای مجازی بزرگ شده ایم می دانیم وبلاگ های تخصصی برای ما حکم رسانه اول را دارد! دانستن سرگذشت این پدیده دنیای مجازی باید برایتان جالب باشد.

قبل از اینکه وبلاگ نویسی شیوه ای مرسوم برای انتشار مطلب در دنیای اینترنت باشد، انجمن های مختلفی با شیوه ها و قوانین مختلفی برای این کار رایج بودند. وجود سیستم های راه اندازی انجمن های خبری مختلف از جمله Usenet و سرویس های مختلف آنلاین تبلیغاتی چون Genie از ابزارآلات رایج برای انتشار مطالب در اینترنت بودند.

۱۹۹۰-۱۹۸۳

Usenet بزرگترین سیستم راه اندازی انجمن خبری تا آن زمان بود که کاربران می توانستند با استفاده از آن گروههای مختلفی را راه اندازی و اقدام به درج و انتشار خبر کنند. شاید بتوان گفت که مهم ترین سیستم برای انتشار اخبار در اینترنت همین Usenet بود.

۲۰۰۱-۱۹۹۴

می توان گفت که وبلاگ نویسی مدرن با پدید آمدن سیستم مدیریت محتوی online diary به وجود آمد. این سرویس که برای نوشتن خاطرات روزانه ساخته شد در سال ۱۹۹۴توانست عنوان اولین سیستم مدیریت محتوی مدرن را ازآن خود کند. اولین صفحه ی اینترنتی ساخته شده توسط این سیستم، صفحه ای بود تحت عنوان Claudio Pinhanez’s “Open Diary” که برروی سایت دانشگاه MIT از سال ۱۹۹۴ تا ۱۹۹6قرار گرفته بود. دیگر سرویس Online Diary شده بود مرکز توجه افراد مختلف برای نوشتن خاطرات روزانه شان . بیشتر افرادی که اقدام به انتشار خاطراتشان از طریق دنیای اینترنت می کردند روزنامه نگاران و نویسندگان مشهور بودند.

اولین فردی که اقدام به وبلاگ نویسی مدرن برای درج خاطرات خود در فضای اینترنت کرد شخصی تحت عنوان Jastin Hall بود که در سال ۱۹۹۴ اقدام به درج خاطرات روزانه اش و همچنین گزارشات متعدد از کنفرانس های مختلف که در آن شرکت داشت می کرد.

از طرفی در همان سال فرد دیگری با نام Jerry pournelle با داشتن اینترنت پر سرعت! اقدام به انتشار خاطرات روزانه اش به فرمت های مالتی مدیا( علاوه بر فرمت نوشتاری) کرد.

جری پورنل برای اولین بار در دنیای اینترنت اقدام به قرار دادن ویدئوها و عکس هایی از خود و زندگی اش و در دنیای وب کرد.

اما نکته ی جالب در مورد این آقا این است که او از دستگاهی تحت عنوان Eye Tap برای انتشار زنده ی تصاویر به وبلاگش می کرد! این دستگاه که شکلش را در زیر می بینید وسیله ای است که مثل عینک آن را در چشم قرار می دهند، و دستگاه قادر است که تصاویر را چون چشم شما ضبط کند، و با امکاناتی که این آقا داشته است این تصاویر مستقیمآ به روی نت می رفته ! گویا کاربران به صورت آنلاین آنچه را که این آقا می دیده است را می دیده اند!

شاید بتوان گفت که آقای پورنرل بنیان گذار سبک نوینی از سایت ها بود که به صورت آنلاین خدمات ارائه می کنند. حتی هستند تعداد زیادی از سایت ها که با کمک دوربین های قابل اتصال به Wireless اقدام به راه اندازی شبکه ی آنلاین تلویزیونی می کنند.

از آن پس سایت هایی که وابسته به نهاد ها و یا کمپانی هایی بودند بخشی به وبلاگ ها اختصاص می دادند که جدیدترین اخبار را به وسیله ی آن منتشر کنند.

در آن زمان وبلاگ ها به وسیله ی ابزارهای ساده ای آپدیت می شدند یا اینکه مستقیمآ روی خود سایت مطالب نوشته می شد. با پیشرفت زمان نیاز به ابزاری ساده و در عین حال قدرتمند پدید آمد تا کاربران بتوانند به راحتی و به سرعت نوشته هایشان را به دنیای مجازی منتقل کنند. از آن پس بود که وبلاگ نویسی به معنای امروزی اش تعریف شد و با به وجود آمدن سایت های سرویس دهنده ی وبلاگ نویسی(چون بلاگر و یا بلاگفا) و نرم افزارهای وبلاگ نویسی(چون وردپرس، مویبل تایپ و …) عملآ به دنیای مجازی پا گذاشت.

همچنین اصطلاح “Blog”  برای اولین بار توسط Peter Merholz، زمانی که “همینطوری”! کلمه ی Weblog را به دو کلمه ی We Blog! در سایدبار وبلاگش در آوریل ۱۹۹۹ تفکیک کرد، ایجاد شد.مدت کوتاهی بعد Evan Williams و Pyra Labs کلمه ی “blog” را هم به صورت اسم و هم فعل بکار بردند.(Blogging به معنی وبلاگ نویسی و ادیت نوشته ها در وبلاگ است دیگر!) و این شد که کلمه ی “blogger” را به کاربران سرویس وبلاگ نویسی که توسط پیر لب ساخته شده بود(blogger.com)  نسبت داد.

با وجود شروع کند پدیده ی وبلاگ نویسی، از آن پس رشد وبلاگ ها بسیار سریع شد و سرویس های وبلاگ نویسی پس از اولین سرویس وبلاگ نویسی پشت سرهم راه اندازی شدند.

ابتدا اجازه بدهید که نگاهی به اولین ها در زمینه ی وبلاگ نویسی نوین بیاندازیم!

Open Diary:  که برای اولین بار در سال ۱۹۹۸ راه اندازی شد و هزاران وبلاگ نویس از آن به عنوان سکوی انتشار خاطرات روزانه شان استفاده کردند. Open Diary اجازه ی کامنت گذاری به کاربران را می داد و به عبارت دیگر اولین سرویس وبلاگ نویسی بود که کاربران به وسیله ی آن قادر بودند در وبلاگ میزبانشان کامنت بگذارند.

Blogger: که توسط Williams و Meg Hourihan خلق شد و بعدها در سال ۲۰۰۳ توسط گوگل خریداری شد.

۲۰۰۱-۲۰۰۴

شاید بتوان گفت این دوره دوره ای بود که وبلاگ نویسی بیشتر به عنوان یک فرهنگ شناخته شد و در میان مردن نفوذ زیادی کرد. یکی از اتفاقات جالب در این دوره تاسیس مدارس مختلف روزنامه نگاری بود که در آن به تفاوت های وبلاگ نویسی و روزنامه نگاری می پرداختند. کتاب های زیادی در این زمان در مورد وبلاگ نویسی منتشرشد که با استقبال زیادی نیز روبرو شد.

در سال ۲۰۰۱ اولین سرویس وبلاگ نویسس فارسی زبان به نام پرشین بلاگ راه اندازی شد و امسال جشن هشتمین سالگرد راه اندازی این سرویس خوب  در ۲۳خرداد برگزار شد.

در همین دوره بود که سرویس های دیگر وبلاگ نویسی فارسی زبان چون بلاگفا و بلاگ اسکای راه اندازی شد، و باعث که ایرانیان بازهم مثل همیشه از قافله عقب نمانند.

دوران بلوغ وبلاگ نویسی در غرب داشت طی می شد و وبلاگ نویسی در ایران همچنان نوپا بود وبه عبارت بهتری تعداد وبلاگ های زرد بسیار بالا بود، از طرفی در این زمان وبلاگ های خوب زیادی هم راه اندازی شده اند که خیلی از آنها با سابقه چند ساله هنوز هم وبلاگ می نویسند.

در این دوره بود که وبلاگ نویسی تحت عنوان Liveblogging شناخته شد در فرهنگ وبلاگنویسی غرب رواج یافت و وبلاگ نویسان زیادی اقدام به انتشار سریع وقایع در بلاگشان می کردند. ( که این خود مقدمه ی ایجاد سرویس های مکمل وبلاگ نویسی چون تویتر و … شد).

در هر صورت به طور خلاصه می توان گفت که این دوران، دوران رشد سریع وبلاگ نویسی در غرب بود.

از 2004 تا زمان حاضر

در این دوره وبلاگ ها به سرعت بر قدرت خود به عنوان یک رسانه ی قدرتمند افزودند و بسیاری از بزرگان سیاسی در وبلاگ ها اقدام به درج و انتشار نوشته های وبلاگشان می کردند. حتی در این زمان بود که رادیو مینه سوتا اقدام به پخش برنامه ای تحت عنوان ” وبلاگ نویسی در باره ی رئیس جمهور” کرد که در آن به بررسی تحلیل های وبلاگ نویسان در مورد رئیس جمهور می پرداخت.

در این دوران بود که وبلاگ های تخصصی تر پدید آمد و منابع عظیم اینترنت هر روز بزرگ تر می شد.

مجلات  و روزنامه های معتبری چون تایم و گاردین و … هر سال به بررسی و معرفی برترین وبلاگ های سال می کردند. این سال ها مصادف با راه اندازی سایت های بزرگ و مشهوری شدند که نقش مهمی در انتقال اطلاعات واخبار در دنیای مجازی شدند سایت هایی چون “تک کرانچ” و ” هافینگتون پست” که یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی بسیاری از کاربران دنیای مجازی هستند.

همچنین این دوران مصادف با دوران بلوغ بسیار سریع وبلاگستان پارسی زبان بود. رشد بسیار سریع وبلاگ های با محوریت آی تی در اوایل این دوره به چشم می خورد. از طرفی با نمایان شدن قابلیت های بالای وبلاگ ها بسیاری از روزنامه نگاران و سیاست مداران اقدام به راه اندازی وبلاگ های مختلف کردند . با تغییر فضای سیاسی ایران فضای وبلاگ نویسی در ایران نیز پیشرفت قابل ملاحظه ای کرد و رشد وبلاگ های سیاسی بیش از پیش نمایان شد.

تا جایی این پیشرفت نمایان شد که دیگر به کار بردن ”هر وبلاگ نویس، یک خبرنگار” حرف گزافی نبود.

وبلاگ بنویسید و تجربه هایتان را با دیگران به اشتراک بگذارید تا دنیای مجازی فارسی زبانان هر روز غنی تر و بزرگ تر از پیش شود...

برگرفته از تک نویس/ ویکیپدیا

تنظیم برای تبیان: فاطمه مجدآبادی