ورود کابوس ممنوع
كودك به‌علت دیدن خواب‌های ترسناك از خواب بیدار می‌شود و اغلب بخشی از خوابی كه موجب ترس وی شده یا تمامی آن را به‌یاد می‌آورد. كودك اكثرا در رختخواب خود می‌نشیند و فریاد می‌كشد یا گریه می‌كند و یا به‌طرف اتاق خواب و تخت والدین می‌رود و از آنها تقاضای كمك می‌كند. دیدن خواب‌های ترسناك بیشتر در كودكان 5 تا 6 ساله شایع است و ممكن است بر اثر رویدادها و مسائل ترسناكی باشد كه كودك طی روز در تلویزیون می‌بیند یا در داستان‌ها و كتاب‌ها می‌خواند یا اطرافیان تعریف می‌كنند و یا اصولاً مسئله‌ای باشد كه كودك شخصاً با آن روبه‌رو است؛ مانند دعواها، مشكلات احساسی و در بچه‌های بزرگتر، مشكلات در مدرسه و شاید سختی تكالیف درسی و... .
همچنین كابوس‌های كودك می‌تواند تأثیراتی از اعمال روزانه باشد. یك روز فشرده و سخت می‌تواند باعث كابوس هنگام خواب شود. البته خواب‌های وحشتناك می‌تواند از تخیل كودك هم شكل بگیرد بدون اینكه معنای خاصی داشته باشد.
در بچه‌های كوچك این خواب‌ها قسمتی از رشد آنهاست و وقتی از خواب می‌پرند بلافاصله به خواب می‌روند و فردای آن روز چیزی به یاد نمی‌آورند.البته این نكته را نباید فراموش كرد كه هر كابوسی به این معنی نیست كه مسئله‌ای وجود دارد. در كودكان، تب، مریضی و زیاد یا دیرخوردن غذا می‌تواند نقش مهمی در كابوس داشته باشد. اما وقتی كودك شما كابوس می‌بیند شما چه
نحوه برخورد والدین
لحظه دیدن خواب‌های وحشتناك به این‌گونه باید عمل كرد:
1- هنگامی كه كودكی در دل شب فریاد كشید بی‌آنكه از خواب بیدار شود، باید او را نوازش كرده و آرام در گوشش لالایی نجوا كنیم. در این هنگام حتی‌الامكان نباید كودك را از خواب بیدار كرد.
2- هنگامی كه كودك از صدای فریاد خودش بیدار شده و همچنان وحشت‌زده و ترسیده است او را در آغوش بگیرید و یك لیوان آب به او بدهید. او را نوازش كنید و با صدای آهسته برایش تعریف كنید كه «این فقط یك خواب بود و گذشت؛ آنچه دیدی همه در خواب بود».
3- حتی اگر كودك معنی واژه رویا (خواب) را هنوز یاد نگرفته باشد، طنین آرامش‌‌بخش صدایتان او را تسكین خواهد داد و به او خواهد فهماند كه آنچه دیده واقعیت نداشته است. اگر كودك باز هم بی‌قراری كرد می‌توان چراغ را روشن كرد و گفت «بیا دنبال آن چیزی كه می‌ترسی بگردیم» یا به او بگوییم «چراغ را برایت روشن می‌گذارم».
4- امكان دارد كه در بعضی موارد، صحنه‌هایی از آن كابوس وحشتناك دوباره در ذهن كودك دوباره تكرار شود و از ترس اینكه دوباره آن منظره‌های وحشتناك را ببیند از رفتن به رختخواب امتناع ورزد؛ توصیه‌ای كه در این زمان وجود دارد این است كه موضوع خوابی را كه كودك عنوان می‌كند، به شكل دیگری به‌پایان برسانیم؛ به این شكل كه مثلاً اگر خواب اژدها را دیده به او بگوییم كه در انتها تو شمشیری داشتی و اژدها را كشتی.
5- سعی كنید وقتی كودك خواب ترسناك می‌بیند و به طرف تخت شما می‌آید او را به تخت خودش بازگردانید چون خیلی مشكل است كه شب‌های بعد در اتاق خودش به خواب رود. سعی كنید پیش كودك تا به‌خواب‌رفتن وی بمانید و بعد اتاق او را ترك كنید.
6- هنگامی كه احساس می‌كنید دیدن كابوس در كودكتان به علت این است كه ذهنش مشغول مسئله‌ای است باید دقت كنید كه چه چیزی در زندگی كودك تغییر یافته است.
7- سعی كنیم بین صحبت‌هایش حرف نزنیم و با دقت گوش كنیم زیرا كودك با این عمل ما احساس خواهد كرد كه وی را درك می‌كنیم.
البته در كودكانی كه كوچك‌تر هستند نباید انتظار داشته باشیم كه خوابشان را واضح بیان كنند زیرا كودكان در سنین پایین نمی‌توانند دقیقاً خوابی را كه دیده‌اند برای دیگران تعریف كنند و فقط ممكن است یك لغت بگویند مثل: حیوان بد‌جنس یا سگ بزرگ. در این‌صورت باید به آنها گفت كه در واقعیت و در اتاق او چیزی وجود ندارد و می‌توان به همراه كودك همه‌‌جای خانه را جست‌وجو كرد. همچنین می توانید از او در مورد جزئیات خوابش سئوال کنید تا بهتر بتواند در موردش صحبت نموده و تخلیه هیجانی صورت گیرد.
8- گاهی اوقات برای جلوگیری از ایجاد كابوس لازم است كودك را از تماشای تلویزیون منع كرد.
9- در صورتی كه كابوس‌های كودك به‌طور مرتب و دائمی بروز می‌كند، و با علائمی دیگر از استرس همراه است مثل ناخن جویدن، دندان قروچه و ... او باید توسط پزشك مورد معاینه قرار گیرد.
پیشگیری
سعی كنید شب‌ها همیشه یك چراغ خواب در اتاق كودك روشن باشد و در تاریكی قبل از اینكه كودك به خواب رود به وسایل اتاق كودك نگاه كنید كه بد قرار نگرفته باشد. مثلاً سایه یك صندلی ممكن است برای كودك ایجاد ترس كند. یا می‌توان یك عروسك به كودك داد و یا در اتاق او آویزان كرد؛ به او بگویید كه این عروسك جلوی خواب‌های بد را می‌گیرد.
سعی كنیم كودكان قبل از به‌خواب‌رفتن فیلم‌های خشن و ترسناك نبینند یا بازی‌های خشن و هیجان‌انگیز انجام ندهند. سعی كنید قبل از به‌خواب‌رفتن كودك برایش قصه بخوانید (البته نه قصه‌های هیجان‌انگیز) یا یك مسئله را كه برای كودك جالب است برایش تعریف كنید و به او بگویید: «امیدوارم امشب در موردش خواب ببینی». القائات مثبت پیش از خواب و در هنگام استرس کودک از راهکارهای مفید در از بین بردن این ترس هاست.
در یك كلام شما می‌توانید یك موقعیت روحی خوب و آرامش قبل از خواب برای كودكانتان ایجاد كنید.
همشهری همراه با اضافات
تنظیم برای تبیان: کهتری
مقالات مرتبط
کاش خواب هیچ کودکی کابوس نداشت!
