تبیان، دستیار زندگی
پا گرفتن " موزه سینمای ایران " از یک نظر، تحقق یک رویاست و از نگاهی دیگریک اتفاق کاملا طبیعی و عادی ؛ بستگی دارد به اینکه زاویه نگاه ما ، توقعهایمان و تعبیر و تحلیل مان از زمانه و تاریخ چه باشد . شاید هیچ یک ا...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

موزه سینمای ایران


پا گرفتن" موزه سینمای ایران "از یک نظر، تحقق یک رویاست و از نگاهی دیگریک اتفاق کاملا طبیعی و عادی ؛ بستگی دارد به اینکه زاویه نگاه ما ، توقعهایمان و تعبیر و تحلیل مان از زمانه و تاریخ چه باشد . شاید هیچ یک از کسانی که برای نخستین بار از "موزه سینمای ایران" بازدید می کنند ، نتوانند حدس بزنند که با چه روبه رو خواهند شد ؛ علتش هم سنت فراموش کردن میراث گذشتگان ، از خوب و بد ، و آمیختن و اشتباه گرفتن و قضاوت درباره یک میراث و حفظ و ثبت آن است .

"موزه سینمای ایران" با هدف حفظ و ثبت میراث ، سندها و نشانه های تاریخ سینمای ایران – و نه قضاوت درباره آنها – پا گرفته تا مواد و مصالحی باشد برای داوری پژوهندگان ، تاریخ نگاران ، ناظران و همه کسانیکه معتقدند ، گذشته چراغ راه آینده است .

فکر ایجاد "موزه سینمای ایران" در سال 1373 جدی شد ، هر چند اشتیاق برای شکل گیری آن برای اعضای مؤسس موزه به سال های پیشتر برمی گردد ، ایده ای که بدون حمایت و کمک نهادی رسمی ، امکان تحقق نداشت .

موزه سینمای ایران ، یک موسسه دولتی نیست و به عنوان یک نهاد ملی فرهنگی ، نیازمند توجه و کمک همه خصوصا اهل سینما است و افتتاح رسمی موزه توسط آقای سید محمد خاتمی ریاست محترم جمهوری ، امید این تداوم را بارورتر کرد .

قبل از ورود جناب آقای خاتمی، مرد بزرگ سینمای ایران "عزت ا... انتظامی" به ایراد سخنانی برای حضار و رئیس جمهوری محترم پرداخت .


متن خیر مقدم جناب آقای عزت الله انتظامی به ریاست محترم جمهوری اسلامی در مراسم افتتاح موزه سینما

یا مولا    یا علی

خوش آمدید، خوش آمدید، خوش آمدید آقای رئیس جمهور   سرفرازمان کردید... سرفرازمان کردید.

با همه دیگر بزرگان آمدید اینجا به موزه خانه تاریخ سینمای ایران .

امروز با دست شما که فرزانه اید برای اهل فرهنگ و هنر جایی گشوده می شود که صد سال قدمت و زحمت را یکجا، کنار  هم آورده تا همه خاطره ها یادگارها و همه اوج و حضیض ها با همت چند تن عاشق سینما و فرهنگ و عنایت بسیاری از دست اندرکاران زنده سینما و بازماندگان محترم رفتگان سینمای ایران گرد هم آیند.

این ساختمان زیبا و بزرگ در برابر اینهمه یادگار، حقیر و کوچک نمود. و ما ناگزیر بخش بزرگی از این یادگارها را برای مراحل بعدی گسترش موزه نگاه داشته ایم .

سینمای ما در جهان کنون جایگاه بسیار پرارزش و مغتنمی دارد و ما سالهاست که در زمره 15 کشور نخست دنیا قرار داریم، البته از نظر فیلم سینمایی نه سالن .

امروز به یمن حضور شما با گشایش موزه سینمای ایران از نظر نگاه داشتن موزه سینمایی نیزدر زمره کشورهای استثنایی دنیا قرار خواهیم گرفت.

لحظه چو گم شد مجوی کاب روان را به جوی   صورت تکرار هست معنی تکرار نیست

من ، پیر عرصه هنر ، سینما و تئائر که خود پاره ای از تن این موزه ام. شاکر خداوند هستم که عمری دوباره تا شاهد افتتاح موزه باشم و دستان همه تلاشگران و عاشقان فرهنگ و هنر را که سالها ماهها و روزها کوشیدند تا این جای و جایگاه فراهم شود ، می بوسم ، از ته قلب می بوسم.

بودیم و کسی پاس نمی داشت که هستیم.

می باشد که نباشیم و بدانند که ... بودیم ، که بودیم .

به نسل تازه ، برومند و بالنده این کشور کهن اما جوان می گویم با چشم دل به آن آثار و یادگارها نگاه کنید.

از جناب آقای خاتمی خواهش می کنم که بازدن "کلاکت" که علامت شروع هر حرکت در سینماست آغاز فعالیت رسمی موزه سینما ایران اعلام فرمایند.

در ادامه نیز آقای عبدالحمید محبی مدیر عامل موزه سینما ایران به سخنرانی پرداختند که متن آن را در ذیل می خوانید :

جناب آقای رئیس جمهوری مهمانان گرامی

تالارهای موزه سینما امروز فقط بخشی از یاد و تاریخ سینما یکصد ساله ایران را به نمایش گذارده است .

تاریخ می تواند راوی راستگوی فراز و نشیب هایی باشد که هر نسل آن را برای خود داوری کند.

نگاهبانی از این یادمان ها ادای وظیفه ای تاریخی برای سینمای ایران و ستایش فرهنگی از کسانی است که به واسط دلدادگی و تلاش آنان سینمای ایران اکنون به رسانه ای سترگ برای بیان هنرمندانه اندیشه و احساس فیلمساز ایرانی بدل شده است .

امروز با گشایش موزه سینما کوشش چندین ساله دلشدگان سینما و فرهنگ ایران برای گردآوری و نگاهداری این یادگارها به بار نشست . یادگارهایی که اهدا کنندگان آن بی هیچ چشم داشتی موزه سینما را وام دار خود کردند و جاودانه شدند.

اما تحقق موزه سینما در باغ فردوس زمانی میسر شد که این حرکت با پافشاری بسیار ، پشتیبانی مدیریتی و مالی نهادهای فرهنگی را طلب کرد و تا حدودی موفق به برخورداری از آن شد.

جا دارد در این جا از بانیان موزه ، دولت مردان و مدیران فرهنگی پیشین و کنونی سپاسگزاری شود.

اگر تنگناهای معماری این بنا ، که گشودن پیچیدگی هایش زمانی بلند و هزینه ای بسیار می خواهد نبود ، چهارده اتاق خالی دیگر بنا ، موزه سینما را از این هم غنی تر می کرد . و این تالار به سینمای بی نظیری تبدیل می شد.

اگر قرار باشد یادگارهای تاریخی را به نسل امروز و فردا سپرد ، شادمانی فرهنگی آفرید و ذوق ها را جلا بخشید موزه سینما  سرافراز است پیشگام برپایی موزه های فرهنگی ، صنعتی و... باشد که به بالندگی این فعالیت های فرهنگی - میدانی که از نیازهای حیاتی جامعه جوان ایران است یاری رساند.

موزه سینما نهادی دائمی و غیرانتفاعی در خدمت توسعه فرهنگی جامعه است . بقای آنچه هست و تکمیل باقی آن حمایت جدی می خواهد.

و در پایان نیز رئیس جمهور به یادگار در دفتر یادبود این موزه ، متنی را یادداشت فرمودند که به شرح ذیل :

بسم الله الرحمن الرحیم

افتتاح دیرهنگام موزه سینما می تواند و باید زمینه رشد این صنعت – هنر را آنگونه که شایسته ملت بزرگ ، مؤمن و تمدن آفرین ایرانی است بیش از پیش فراهم آورد. تردیدی در پیشرفت و تحول سینمای ایران طی سالهای گذشته بعد از انقلاب نیست ولی هنوز کاستی ها و کمبودها فراوان است . کاستی هایی که گرچه با همت و تلاش اصحاب سینما تا حدودی جبران شده است ولی احیاء و پیشرفت این هنر – صنعت نیاز به حمایت های بیشتر مادی و معنوی دارد که امیدوارم همه ما زمینه های آن را فراهم آوریم .

سید محمد خاتمی

81.6.28

در مجموع در "موزه سینمایی ایران" نمایشگاه و گنجینه یادگاریهای همه تاریخ سینمای ایران است .

و انتظار می رود که بخصوص سینماگران کشور ، دور از خودبینی و با نگاهی کلان ، به موزه نگاه کنند . موزه سینمایایران مجموعه ای است بزرگ و متنوع از میراث سینمای ایران و فعالانش که طبعا فقط بخش اندکی از آن می تواند با توجه به محدودیت فضا ، مکان موجود ، مقدورات و محدودیت های آشنای دیگر ، به تماشا گذاشته شود. این مسئله که در میان آنچه اکنون به نمایش گذاشته شده ، جای کسانی خالی است، فقط بدلیل همین محدودیت هاست ؛ هر چند ممکن است گروهی دیگر با همین مقدورات ، همین فضا و همین محدودیت های آشنا، مجموعه ای اندک و متفاوت تر را به نمایش گذارند که باز قطعا جایی کسانی دیگر خالی خواهد ماند.

گنجینه موزه از بخشهایی مختلفی تشکیل شده است :


1-  عکس ها:

هزاران عکس از صحنه های مختلف فیلم های سینمایی ، پشت صحنه های فیلمسازی ، فعالیتهای سینمایی ، هنرمندان ، دست اندرکاران صنعت و هنرسینما که قدیمی ترین آن به نخستین روزهای آغاز نمایش فیلم در ایران باز می گردد.


2-  فیلم نامه ها :

حدود 4000 فیلمنامه نگاشته شده که در تاریخ سینمای ایران تبدیل به فیلم شده تاکنون در موزه گردآوری شده است .


3-  اعلان ها :

بیش از 2500 اعلان سینمایی ، که از دهه 1310 تاکنون گردآوری شده است که بعضی از آن در موزه به نمایش گذاشته شده است .


4-  جایزه های بین المللی و داخلی :

بخشی از جوایز و افتخارات بین المللی ، سینمای ایران که عمدتاً به زمان پس از پیروزی انقلاب اسلامی تعلق دارد و فیلم های سینمایی جمهوری اسلامی ایران دریافت کرده اند در موزه گرد آمده است .


5-  کتابها:

کتابهای سینمایی از نخستین چاپ های قدیمی تاکنون با حدود 8000 جلد ، کتابخانه موزه را تشکیل می دهد.


6-  اسناد و مدارک :

حدود 3000 قطعه سند شامل اسناد دولتی نمایش ها ، شرح قراردادها ، اسناد تاریخی ، اسناد مالکیت سینماها و ... از حدود 90 سال پیش تاکنون گردآوری شده است .


7-  فیلم و ویدئو:

1000 فیلم سینمایی ایرانی به همراه 500 عنوان نمونه کوتاه (آنونس) آرشیو تصویری فعلی موزه را تشکیل می دهد.


8-  مطبوعات :

حدود یکصد سال تاریخ سینما ، مطبوعات گسترده ای را در این سال ها به همراه داشته است . تاکنون حدود 5000 جلد نشریه گرد آمده که قدیمی ترین آنها متعلق به سال 1309 است .


9-  اسباب سینماتوگراف :

موزه تاکنون توانسته است حدود 300 دستگاه و ابزار قدیمی که عمدتاً بسیار قیمتی و از دیدگاه جهانی نیز "موزه ای" است فراهم آورد. قدیمی ترین این دستگاه متعلق به سال 1309 است . نکته قابل ذکر این است که اغلب این دستگاهها ساخت صنعتگران قدیمی سینمای ایران می باشد  که بعضاً در همان زمان نیز موجب شگفتی فن آوران خارجی می گردیده .


10-   لباس ها ، دکور و گریم :

نمونه های تاریخی کارهای لباس ، دکور سازی ، صحنه آرایی و چهره پردازی در موزه جمع آوری شده که در این زمینه تلاش بسیار شده است تا یادگارهای تاریخی گم شده ، یافته شده و به موزه آورده شود.

مابقی تفضیلات این مکان نیز بماند تا خود خوانندگان بر ساحت بیننده بنشینند و نظر دهند...

گزارش : مسعود عجمی