حرمت خدا به چیست؟
از وجود مبارك پیغمبر(صلّی الله علیه و آله) نقل شده است كه اگر در امم گذشته رهبانیتی راه یافت رهبانیت امت من جهاد در راه خداست و تكبیر در هر بلندی و اوج و مانند آن .(1) این تكبیر در هر بلندی ناظر به همین تلبیهای است كه زائران بیت خدا در هر جای بلندی كه رسیدند میگویند «لبیك اللهم لبیك» این به صورت یك رهبانیت است. راه كسی است كه از خدا بهراسد و ذات اقدس الهی ما را به رهبانیت ممدوح و محمود فرا خواند فرمود: «اِیّایَ فَارْهَبُونِ»(2)؛ از جهنم ترسیدن هنر نیست از ذات اقدس الهی هراسناك بودن هنر است كه آن خوف عقلی است و حریم گرفتن است و از این جهت میگویند فلان شخص محترم است؛ یعنی باید در حضور او حریم گرفت. نباید به او نزدیك شد كه ادب ترك بشود.
درباره ذات اقدس الهی باید حریم گرفت چون خدا با ما در همه حالات است: «هُوَ مَعَكُمْ أَیْنَ ما كُنْتُمْ»(3) ما همواره باید حریم بگیریم و منظور از این حریم گرفتن و حرمت نگه داری، فاصله زمانی یا مكانی نیست؛ چون هر جا باشیم او با ما هست.
درباره استاد میشود گفت فلان استاد را احترام كنید یعنی حریم بگیرید؛ وقتی استاد جایی نشسته است شما یك مقداری پایینتر بنشینید؛ كنار استاد بالای دست استاد و مانند آن ننشینید. این را میگویند احترام كردن یعنی حریم گرفتن ولی درباره ذات اقدس الهی این فرض ندارد كه ما بگوییم به خدا احترام كنید یعنی حریم نگیرید، یعنی جای معین ننشینید، در زمان معین ننشینید و مانند آن؛ چون خدا با همه در همه شرایط بدون امتزاج، حضور و ظهور دارد: «هُوَ مَعَكُمْ أَیْنَ ما كُنْتُمْ.»
بنابراین احترام خدا، حریمگیری اعتقادی است؛ یعنی انسان در پیشگاه حق باید اینقدر كُرنش كند كه غیر او را نبیند و به غیر او تكیه نكند و به غیر او دل نبندد. یك انسان این چنین میتواند بگوید «لبیك» یعنی من آمدم به حضور تو این راهب خداست «و اِیّایَ فَارْهَبُونِ» هم همین است و حج هم كه به عنوان رهبانیت محمود و ممدوح تشریع شده است همین خواهد بود.
انسان در بسیاری از این مناسك و مراسم میگوید «لبیك» اصل بستن حج و عمره به صورت احرام با «لبیك» شروع میشود بعد هم تكرار خواهد شد، منتها وجود مبارك پیغمبر(صلّی الله علیه و آله) طبق این نقل فرمودند: «لبیك بحجة حقاً تعبداً و رقا.»(4)پینوشتها:
1- محجة البیضاء، ج 2، ص 197؛ «أبدلنا بها الجهاد والتكبیر علی كل شر ف».
2- سوره بقره، آیه 40.
3- سوره حدید، آیه 4،
4- محجة البیضاء، ج 2، ص 197.
برگرفته از اسرار و معارف حج(6)، جوادی آملی، با کمی دخل و تصرف .
گروه دین و اندیشه تبیان، هدهدی.