رژیم های غذایی بعد از عمل جراحی
بیمارانی که تحت عمل جراحی قرار می گیرند ، مسلماً چند روز و گاهی یک هفته یا بیشتر در بیمارستان بستری می شوند و در این مدت از نظر غذایی زیر نظر پزشک معالج ، متخصص تغذیه و پرستاران قرار دارند. زمانی که این بیماران به منزل منتقل می شوند ، اطرافیان بیمار و یا خود او باید دستورات پزشک یا متخصص تغذیه را اجرا نمایند. نوع رژیم غذایی این بیماران در منزل ادامه رژیم غذایی در بیمارستان می باشد و با بهبود حال بیمار و پذیرش او برای مصرف غذای بیشتر، لازم است رژیم غذایی او نیز تغییر یابد و از رژیم های غذایی کامل تری استفاده شود.
تجربه نشان داده است، بیمارانی که قبلا با رژیم غذایی آشنا شده اند، در پیروی از رژیم های غذایی همکاری بیشتری نشان می دهند و با رعایت اصول صحیح تغذیه سریع تر بهبود یافته و با عوارض کمتری مواجه می شوند. ما با توجه به این اصل عقیده داریم که حتی بیماران قبل از آنکه جراحی شوند بهتر است با رژیم های غذایی بعد از آن عمل جراحی آشنا شوند.
شما ممکن است عمل جراحی در پیش داشته باشید و یا تحت جراحی قرار گرفته باشید و حالا در وضعیتی هستید که باید خودتان برای تغذیه مناسب اقدام نمایید. توصیه ما این است که توصیه های غذایی پزشک معالج خود و متخصص تغذیه ای که با شما در ارتباط بوده اند را دقیقا در نظر داشته و به آنها عمل کنید. در ضمن برای آشنایی بیشتر با رژیم های غذایی بعد از جراحی به مطالب این قسمت نیز توجه نمایید.
قبل از شرح رژیم های غذایی بعد از جراحی، توجه به این نکته نیز ضروری است که متخصصین عقیده دارند بیمارانی که لازم است جراحی بشوند، قبل از آن باید از نظر تغذیه ای مورد مطالعه و مراقبت قرار گیرند، زیرا ثابت شده افرادی که قبل از عمل خوب تغذیه شده اند ، جراحی را بهتر تحمل کرده و زودتر بهبود می یابند و کمتر به عوارض بعد از آن به خصوص سوء تغذیه مبتلا می شوند. بعد از عمل جراحی بیمار مدتی نمی تواند از رژیم غذایی کامل و کافی از نظر تغذیه ای استفاده نماید. معمولا بی اشتهایی ، استفراغ و تب از مشکلات بعد از جراحی است که در این شرایط بیمار نمی تواند غذای کافی مصرف نماید. چنانچه اعمال جراحی بر روی دهان یا فک ، مری و دستگاه گوارش انجام شده باشد، به علت محدودیت های زیادی که در خوردن ایجاد می شود ، بیمار احتیاج به مراقبت های تغذیه ای ویژه ای دارد.
رژیم غذایی
بیمارانی که جراحی شده اند یا به دلیل وجود مشکلات دیگری ازرژیم های غذایی مایعات رقیق و مایعات غلیظ استفاده کرده و به خوبی آنها را تحمل کرده اند، قبل از آنکه از رژیم غذایی معمولی استفاده کنند ،لازم است برای مدتی از رژیم غذایی نرم استفاده نمایند. این رژیم غذایی به خصوص برای بیمارانی که قدرت جویدن ندارند، مناسب می باشد.
رژیم غذایی نرم شامل غذاهایی است به صورت مایع، خمیری و یا پوره هستند و از موادی تهیه می شود که هضم آنها آسان است. بنابراین مصرف مواد غذایی که حاوی فیبر هستند مانند سبزی ها و میوه های خام ، سبوس غلات ، پوسته حبوبات و نیز غذاهای سرخ شده در روغن، ادویه ها، چاشنی های تند و مواد محرک مجاز نمی باشد. ولی می توان سبزی و میوه های پخته، نان و آرد غلات بدون سبوس را مصرف نمود. برای تهیه سوپ و پوره می توان از گوشت های تازه استفاده نمود. مواد خوراکی مجاز را می توان پس از پختن به کمک شیر، آب میوه، خامه، کره، تخم مرغ به صورت پوره یا خمیری و نرم در آورد.
اگر مصرف چربی برای بیمار ممنوع نباشد، با اضافه کردن خامه و کره می توان کالری دریافتی بیمار را افزایش داد. با افزودن شیر خشک یا تخم مرغ به مایعات نیز می توان پروتئین رژیم غذایی را افزایش داد. شیر برنج و فرنی از غذاهای مناسب در این رژیم هستند. تخم مرغ خام را می توان به صورت مخلوط با شیر استفاده نمود یا می توان تخم مرغ را آب پز نمود و سپس آن را له کرد و به کمک شیر و کره به شکل پوره درآورد. مصرف آب میوه های تازه و شیرین برای تامین ویتامین ها و مواد معدنی مجاز می باشد.
رژیم غذایی نرم در صورتی که با دقت تهیه گردد از نظر تغذیه ای کمبودی ندارد و برای مدت طولانی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
رژیم غذایی مایعات رقیق
این رژیم غذایی در دوران حاد بیماری های سخت، در موارد تب، تهوع ، استفراغ، بی اشتهایی شدید، نفخ و اسهال و بلافاصله بعد از اعمال جراحی توصیه می شود. مایعاتی که در این رژیم غذایی مجاز هستند شامل آب معمولی ، چای کم رنگ ، شربت قند ساده و رقیق ، آب میوه های شیرین صاف شده و رقیق و سوپ تهیه شده از گوشت تازه بدون چربی و صاف شده می باشد.
در شروع استفاده از این رژیم ، حجم مایعات حدود نصف استکان کوچک ( 30 میلی لیتر ) در هر ساعت و ساعت به ساعت می باشد و با بهبودی بیمار به یک استکان کامل ( 60 میلی لیتر ) در ساعت می رسد. مسلما در این مدت در صورتی که لازم باشد دستور تزریق سرم داده خواهد شد. رژیم غذایی مایعات رقیق از نظر تغذیه ای کامل نیست و بعد از یک یا چند روز بر حسب دستور پزشک می توان از رژیم غذایی مایعات غلیظ که کامل تر است استفاده نمود.
رژیم غذایی مایعات غلیظ
بیمارانی که دوران حاد بیماری ها را تا حدودی سپری نموده اند، با بهبودی نسبی خود می توانند از رژیم غذایی مایعات غلیظ استفاده نمایند.
مواد مجاز در این رژیم غذایی علاوه بر مایعات مجاز در رژیم غذایی مایعات رقیق شامل مواد دیگری است شود که تدریجا می توان وارد برنامه غذایی بیمار نمود. این مواد شامل شیر کم چربی ، شیر معمولی ، مخلوط شیر و تخم مرغ ، سوپ های تهیه شده از گوشت تازه، حبوبات یا غلات و سبزی می باشد. این سوپ ها پس از آماده شدن باید صاف شوند و سپس مصرف شوند. باید دقت شود که این مایعات به صورت تدریجی و با حجم کم وارد برنامه غذایی بیمار شود و به تدریج حجم مایعات هر وعده را افزایش داد و فاصله وعده ها را زیادتر کرد، تا اینکه به شش وعده در شبانه روز برسد. در صورتی که بیمار منعی در مصرف خامه نداشته باشد، می توان به مایعات مجاز در این رژیم غذایی خامه اضافه نمود و به این ترتیب کالری دریافتی بیمار را افزایش داد. اگر بیمار بتواند رژیم غذایی مایعات غلیظ را به خوبی تحمل نماید ،با افزایش بهبودی و کاهش عوارض بیماری می تواند از رژیم های غذایی نرم که رژیم کامل تری است استفاده کند.
دکتر آمری نیا
منبع :WWW.IRANHEALERS.COM