پادگانی با نظامیان کوچک
کودکان در ابتدای تولد مانند لوح سفیدی هستند که پیش زمینه هرگونه یادگیری، خوب شدن و بد شدن را در خود به همراه دارند. البته ناگفته نماند که دوران بارداری نیز دورانی بس مهم و تأثیرگذار و سرنوشت ساز است. بدان جهت که حتی حالات روانی مادر نیز در این دامنه زمانی می تواند بر حالات جنین تأثیر گذارده و او را شاد یا آسیب پذیر سازد. بسیاری از آمادگی های معنوی در دوره های مختلف رشدی می تواند در دوران بارداری کلید بخورد و عوامل سعادت یا شقاوت او را رقم بزند. اما مسلماً دوران پس از تولد تا سالهای بعد، زمانی بسیار طولانی برای تربیتی ماندگار است. لذا اگر پدر و مادری در چند ماه بارداری توجه کمتری بر کودک در راه خود داشته اند می توانند امید داشته باشند که پس از تولد زمینه تربیت صحیح را فراهم سازند. همانطور که می دانید مهم ترین اصل تربیت الگوسازی و همانند سازی است. بسیاری از رفتارها، عادات، باورها از طریق الگو پردازی از پدر و مادر شکل می پذیرد و والدین که فکر می کنند با توصیه و تأکید و شعار و حرف می توانند فرزند خود را بهترین پرورش دهند سخت در اشتباهند. تأثیری که نقش یک الگو یا سرمشق در یادگیری دارد به مراتب مهم تر و عملی تر از پند و اندرز و یاد دهی کلامی است. بنابراین در جهت یک همانند سازی ویژه و آینده ساز ،شما پدران و مادران دلسوز را به خواندن نکات تربیتی زیر دعوت می نماییم.
فداکاران کمال گرا: بسیاری از والدین فکر می کنند که برای داشتن یک شیوه تربیتی عالی باید همیشه انتظارات عالی داشته باشند. معتقدند که اگر چه فرزندان برای رسیدن به این اهداف باید تلاش فراوان داشته باشند اما در نهایت محصول تربیتی خوبی را خواهند داشت. انتظارات و اهداف بسیار سخت و خارج از حد توان کودکان انگیزه های آنان را سرکوب می کند و باعث ایجاد روحیه ناتوانی و سرخوردگی در آنان می شود و استعداد خلاقانه در او کشته می شود. البته بیان این مطلب به این منظور نیست که کودکان را رها کنیم و هیچ برنامه و هدفمندی را برای آنها در نظر نگیریم چرا که این شیوه نیز مضراتی دارد. از جمله اینکه آسیب پذیری آنها افزایش یافته و توان مقابله با اندک سختی را نداشته و با پستی و بلندی زندگی سازگار نخواهند بود. اما دارا بودن انتظاری در حد توان با ایجاد انگیزه برای کسب موفقیت لازم و مفید است و البته تقدیر و تشویق موفقیت ها و تلاش فرزندان آنان را هر چه بیشتر برای حرکت آماده و مهیا می سازد.
پادگان های کوچک: بسیاری از والدین فکر می کنند برای داشتن فرزندان موفق باید اصول تربیتی و خوب و بد را از طریق امر و نهی های متوالی و غیرقابل انعطاف به ثمر برسانند. بر همین اساس مرتباً از طریق تحمیل نظرات خود، پسند را از ناپسند برای کودک خود تفکیک می کنند. "دست نزن، سلام کن، حرف نزن، منظم باش، مسواک بزن، اجازه بگیر و... "هزاران بکن نکن های دیگر که فرزند خود را با سربازهای داخل پادگان به اشتباه گرفته اند. و حال آنکه کودک برای رسیدن به خلاقیت، ابتکار و اعتماد به نفس و پشتکار و روحیه مسأله گشا برای مواجهه با مسائل مختلف نیاز به فکر کردن دارد. اگر مرتباً برای عملکردهای کودک خط مشی تهیه کنیم و ما به او بگوییم که چه کاری بکند یا نکند پس زمان فکر کردن و تصمیم گیری به کجا می رود. البته تا سنین 4 سالگی خوب است که به کودک مفاهیم خوب و بد را آموزش دهیم آنهم در حد متعادل و نه امر و نهی های مستمر که به ایجاد مقاومت، لجبازی و اضطراب در کودک منجر می شود. اما از سنین 4 سال به بعد که قدرت تفکر در او تقویت می شود، لازم است تا او را به فکر کردن در مورد چرایی و نتایج عملکردها عادت دهیم. برای تصمیم گیری ها از قوه تفکر و بارش های ذهنی او کمک بگیریم. و در هنگام شنیدن راه حل های او تنها شنونده باشیم و گفته های او را ارزش گذاری نکنیم و سپس حتی در صورت خطرناک نبودن به او اجازه دهیم تا راه حل های اهدایی را به پروسه عمل برساند و با نتایج آن خود را محک بزند.
فریب های تربیتی: همیشه نه گفتن نباید صراحت داشته باشد و به صورت مقابله رو درو صورت پذیرد. خیلی اوقات مخالفت های ما می تواند به صورت پنهانی باشد. زمانی که شما با عملکرد فرزند خود موافق نیستید می توانید با شیوه ای جذاب او را به روش کاری دیگری جذب کنید و از عملکرد فرزند خود موافق نیستید می توانید با شیوه ای جذاب او را به روش کاری دیگری جذب کنید و از عملکرد قبلی باز دارید. این شیوه در مورد خواسته های مختلف کودک قابل اجراست. مثلاً زمانی که او اصرار به تماشای برنامه ای خاص دارد و یا مقاومت برای بازی در مکانی خاص می نماید و یا ... شما می توانید با جایگزینی مناسب خواسته او را حذف نمایید.
فهیمه کهتری- خانواده و زندگی
مقالات مرتبط
