متأهلان كمتر از مجردها مطالعه می‌كنند
تمام سنجش‌هایی كه تا كنون درباره كتابخوانی شده بود نشان می‌داد كه افراد تنها بر اساس حدس و گمان خود درباره این این امر صحبت می‌كنند درحالی كه سنجش آمار كتابخوانی نیازمند یك كار دقیق و كارشناسانه است.حاصل دقیقترین شیوه سنجش كتابخوانی از گذشته تا به حال با استفاده از نرم افزار spss به صورت زیر نتیجه شد.
* 18 دقیقه مطالعه برای هر ایرانی
در دقیقترین شیوه سنجش كتابخوانی از گذشته تا به حال افراد 12 سال به بالا كه ساكن ایران بودند تعیین شد و پس از سنجش نتایج با استفاده از نرم افزار spss ارزیابی شد كه نتیجه استنباط نشان داد در این سنجش سه درصد احتمال خطا وجود دارد.
افراد نمونه كه از این جامعه آماری انتخاب شد دو هزار و 29 نفر بودند كه نمونه به صورت چند مرحله ای در آذر و آبان ماه سال گذشته انجام شد و موضوع سنجش مطالعه در ایران به سه دسته تقسیم شد، اول سنجش میزان كتاب و كتابخوانی در ایران، دوم مطالعه روزنامه در ایران و سوم مطالعه نشریات غیر روزنامه‌ای در ایران بود كه مطالعات درسی را از این سنجش جداست.
نتایج این نظرسنجی نشان داد كه متوسط مطالعه غیردرسی هر ایرانی روزانه 18 دقیقه است كه این مطالعه روزانه در میان افراد باسواد 22 دقیقه و در میان كسانی كه اهل مطالعه هستند، 39 دقیقه است.
متأهلان كمتر از مجردها مطالعه می‌كنند
طبق آمار میانگین مطالعه مردان و زنان در ایران هیچ تفاوتی ندارد اما متأهلین كمتر با میانگین 17 دقیقه از مجردها با میانگین 21 دقیقه مطالعه می‌كنند، افراد با تحصیلات ابتدایی تا دیپلم نیز 18 دقیقه و افراد با تحصیلات عالیه 38 دقیقه در روز كتاب می‌خوانند
*مسئولان بیشتر نظارت كنند
در دنیای گسترده امروز كه با كتاب‌ها و نشریات گوناگون مواجه هستیم، ضروری است در انتخاب و گزینش كتاب و مطبوعات، دقت فراوانی به خرج دهیم و سودمندترین كتاب‌ها را برای مطالعه انتخاب كنیم.
امروزه به همان اندازه كه می‌توانیم از كتاب و مطبوعات بهره صحیح بگیریم، ممكن است به همان اندازه و حتی گاهی بیشتر در معرض آفت‌ها و خطرهای نوشته‌های مسموم و انحرافی قرار بگیریم، راه دادن آثار سست و ناسالم به محیط خانه و مدرسه در حقیقت، مسمومیت فكری و اخلاقی جوانان و نوجوانان ما را به دست خودمان فراهم می‌كند بنابراین نظارت خانواده‌ها و مسئولان فرهنگی كشور بر محتوای كتاب‌ها، ضروری و لازم است تا از این طریق بتوانیم سلامت اندیشه و عقاید جوانان را تضمین كنیم.
* علاقه به كتابخوانی را از مدارس آغاز كنیم
كارشناسان معتقدند، برای ایجاد علاقه به كتاب و كتابخوانی، عوامل مختلفی نقش دارند كه خانواده و مدرسه از مهم‌ترین آنها به شمار می‌روند؛ فرزندانی كه در خانواده‌های اهل علم تربیت می شوند، میزان مطالعه و گرایش به كتاب و كتابخوانی در آنان در مقایسه با خانواده‌هایی كه علاقه‌ای به كتاب و كتابخوانی ندارند، بسیار بیشتر است، واقعیت عینی و تجربه نیز نشان داده است كه بیشتر اندیشمندان، در خانواده‌هایی پرورش یافته‌اند كه پدر و مادر آنان، اهل مطالعه و تحقیق بوده‌اند. مدرسه‌ها نیز می‌توانند با بسترسازی منطقی و برنامه‌ریزی علمی، علاقه به كتاب، مطالعه و كتابخوانی را در میان دانش‌آموزان تقویت كرده و گسترش دهد.
همچنین میزان مطالعه غیر درسی در میان گروه‌های سنی 12 تا 30 سال 21 دقیقه در روز، در میان 30 تا 50 سال 18 دقیقه در روز و بالای 50 سال 6 دقیقه در روز است.
*عدم احساس ضرورت و پایین بودن فرهنگ مطالعه در كشور
تا هنگامی كه انسان در وضعیت نیاز قرار نگیرد در پی رفع آن نخواهد افتاد؛ اگر در پاسخ شبهه‌های اعتقادی و پرسش‌های سیاسی دربمانیم یا در مجلس و محفلی كه از موضوع خاصی صحبت به میان می‌آید، احساس كنیم در آن زمینه بی اطلاعیم و شرمسار شویم و احساس كنیم از چرخه زمان و گردونه پرشتاب مسایل علمی و فكری جامعه عقب مانده‌ایم، نسبت به خلأ و نیاز آگاه می‌شویم و این می‌تواند شوق به مطالعه و كتابخوانی را در ما تقویت كند.
* آمار كتابخوانی در جامعه واقعی نیست
عضو كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس می‌گوید: مطالعه روزنامه جزء سرانه مطالعه محاسبه نمی‌شود و معمولا برای محاسبه میزان كتابخوانی در جامعه آمار كتابخانه‌ها و میزان فروش كتاب‌ها را محاسبه می‌كنند و فكر می‌كنم آمار ارائه شده حتی كمتر از این مقدار باشد به سبب آنكه این آمارها به نوعی واقعی نیست. امیر طاهرخانی می‌افزاید: ما در آمار كتاب و كتابخوانی در میان كشورهای دیگر جایگاه مناسب و خوبی نداریم كه باید این امر را بهبود ببخشیم. وی ادامه می‌دهد: در كمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی نیز برخی از نمایندگان سعی داشتند درباره این موضوع اظهار نظر كنند و این مسئله در كمیسیون مطرح شود اما بحث جدی راجع این موضوع در كمیسیون شكل نگرفته است مگر اینكه طرحی بیاورند و دستگاه‌های مرتبط را در جهت اشاعه فرهنگ كتابخوانی و حتی دایركردن كتابخانه‌ها در نقاط مختلف كشور ملزم كنند.
* دانشجویان از همه بیشتر مطالعه می‌كنند
طاهرخانی اظهار می‌كند: آنچه مسلم است باید مجموعه عوامل دست به دست هم دهند تا سرانه مطالعه در كشور افزایش پیدا كند و عوامل مختلف فرهنگی، اقتصادی و آرامش روانی جامعه می‌تواند در این رابطه موثر باشد.
عضو كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس عنوان می‌كند: باید كتابخوانی و احساس نیاز جامعه نسبت به خواندن كتاب سنجیده شود و در حال حاضر سرانه بیشتر مطالعه در جامعه مربوط به دانشجویان است.
وی بیان می‌كند: اگر ما اقشار مختلف مردم را دسته بندی كنیم، بیشترین قشر دانشجویان هستند كه مطالعه می‌كنند و اساتید در رتبه بعدی قرار دارند و همه عوامل، نهادها و سازمان‌ها باید دست به دست هم دهند تا به این موضوع به صورت جدی بپردازند.
طاهرخانی ادامه می‌دهد: باید از بودجه‌های پژوهشی در این زمینه هزینه كنند تا فرهنگ كتابخوانی رونق بگیرد و سرانه مطالعه در كشور افزایش یابد.
* 18 دقیقه مطالعه برای هر ایرانی
نتایج این نظرسنجی نشان داد كه متوسط مطالعه غیردرسی هر ایرانی روزانه 18 دقیقه است كه این مطالعه روزانه در میان افراد باسواد 22 دقیقه و در میان كسانی كه اهل مطالعه هستند، 39 دقیقه است.
*پولدارها بیشتر مطالعه می‌كنند!
*كتابخوانی در كشور جا نیفتاده است
عضو كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس می‌گوید: مسئله كتاب و كتابخوانی در كشور جا نیفتاده و با توجه به میزان مطالعه در كشور حقیقتی غیرقابل انكار است.
سید كاظم موسوی بیان می‌كند: اگر شخص با كتاب مأنوس باشد علمش افزایش یافته و با مطالعه می‌تواند اوقات فراغتش را پركند.
وی ادامه می‌دهد: حتی در احادیث داریم كه هنگامی كه معلمی یا دانشجویی كتاب می‌خواند اگر در آن حالت از دنیا رود جایگاه شهید را دارد و در حقیقت مطالعه و كسب علم به رفع مشكلات جامعه كمك كرده و سبب توسعه فناوری‌های نوین می‌شود.
*ترویج فرهنگ كتابخوانی و توانمندی انسان
موسوی می‌افزاید: حتی در صفات ثبوتیه خداوند علم پروردگار زودتر از قدرتش آمده و نشان می‌دهد قدرت از زیرمجموعه‌های علم است و در حقیقت انسان دانشمند و فاضل توانمند نیز می‌شود.
عضو كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس تصریح می‌كند: با افزایش مطالعه و ترویج فرهنگ كتاب و كتابخوانی در جامعه، انسان مقتدر و توانمند می‌شود و می‌تواند به سوالات پاسخ دهد.
وی اضافه می‌كند: در كمیسیون آموزش و تحقیقات دو موضوع درباره كتاب و كتابخوانی مورد بررسی قرار گرفته است یكی آنكه كدام كتاب را می‌توان مطالعه كرد زیرا هر كتاب و روزنامه‌ای قابل مطالعه نیست.
*با مدرك‌گرایی به جایی نمی‌رسیم
عضو كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس عنوان می‌كند: انسان باید قدرت تشخیص داشته باشد و اگر در این زمینه شناخت كمی داشته باشد آنچه را از مطالعه اقتباس می‌كند، سبب می‌شود از جامعه برآورد خوبی نداشته باشد.
وی ادامه می‌دهد: یكی دیگر از مواردی كه در كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس بررسی شد توجه به كیفیت مطالعه در كشور بود.
موسوی بیان می‌كند: اگر بخواهیم در این زمینه موفق باشیم باید علم را به معنای واقعی در مغز دانشجو نصب كنیم كه این كار با مدرك‌گرایی انجام نمی‌شود و باید نیروهای بالقوه در قشر تحصیل كرده به كمك معلم و استاد به بالفعل تبدیل شود.
گزارش از زینب صناعی خبرگزاری فارس
تنظیم برای تبیان:نرگس امیرسرداری
