تبیان، دستیار زندگی
نوروز و روایت های اسلامی ( قسمت ششم ) در زمان ساسانیان، قاب های زیبای منقوش و گرانبهایی از جنس كائولین از چین به ایران آورده می شد و یكی از كالاهای ارزشمند بازرگانی چین و ایران همین ظرف هایی بود كه بعدها به نام كشوری كه از ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

هفت سین

نوروز و روایت های اسلامی ( قسمت ششم )


در زمان ساسانیان، قاب های زیبای منقوش و گرانبهایی از جنس كائولین از چین به ایران آورده می شد و یكی از كالاهای ارزشمند بازرگانی چین و ایران همین ظرف هایی بود كه بعدها به نام كشوری كه از آن آمده بود نامگذاری شد و به نام «چینی» و به گویش دیگر به صورت سینی و معرب «صینی» در ایران رواج یافت. برای چیدن خوان نوروزی از همین ظرف ها استفاده می شد ؛ آنها را به عدد هفت امشاسپند كه عبارت اند از اردیبهشت، خرداد، مرداد، شهریور، بهمن، اسپندارمذ و خود اهورامزدا، بر سر خوان های نوروزی می گذاشتند و از این رو خوان نوروزی، به نام هفت سینی و یا هفت قاب نام گرفت و بعدها با حذف « یا » به شكل «هفت سین » درآمد. یكی از لوازم خوان نوروزی، كتاب مقدس بود و چون این جشن ملی است، هر خانواده می توانست كتاب مذهبی ویژه خود را بر خوان نوروزی بگذارد. از دیگر خوراكی هایی كه در زمان ساسانی بر خوان نوروزی می گذاشتند نان بود كه نمادی از بركت است. در آن زمان، گرده نان هایی به اندازه یك كف دست یا اندكی كوچك تر می پختند و آنها را درون (DRON) می نامیدند و بر سر سفره هفت سین  می گذاشتند. شیر تازه دوشیده شده در خوان نوروزی نمادی است از غذای نوزادان گیهانی زیرا بنا بر اسطوره آفرینش انسان، در گهنبار همسپنتمدم، یعنی در سیصد و شصت و پنجمین روز سال آفریده شد. بنابراین در جشن زایش آدمیان، همانطور كه كودك نوزاد به شیر نیاز دارد، نوزادان گیهانی نیز به شیر كه در دین ایران كهن بسیار مقدس است، نیاز دارند. تخم مرغ بن مایه خوان نوروزی است و انواع سفید و رنگین آن می بایستی خوان هفت سین را زینت بخشد. زیرا تخم و تخمه نمادی است از نطفه و نژاد و در روز جشن تولد آدمیان كه تخمه و نطفه پدیدار می گردد، تخم مرغ تمثیلی است از نطفه باروری كه به زودی باید جان گیرد و زندگی یابد و زایش گیهانی انجام پذیرد. پوست تخم مرغ خود نمادی است از آسمان و طاق گیهان. آینه، سمنو، ماهی، سیب، انار و سكه از دیگر چیزهایی است كه خوان نوروزی به آنها مزین می شود. رویاندن سبزه و نگریستن به رویش و بالش دانه ها در دوازده روز جشن نوروز از آیین های كهن ایرانیان بوده است. رشد بیشتر هر یك از دانه های كاشته شده را در گردش سال مظهری از رشد خوب آن دانه در سال نوی زراعی می پنداشتند. ایرانیان كهن، سبزه رویاندن را از زمان جمشید می دانستند و معتقد بودند كه، جمشید پس از سركوب اهریمن و پیروانش ( كه بركت را از مردم روی زمین گرفته بودند و باد را نمی گذاشتند كه بوزد و درختان برویند) به زمین بازگشت. در این روز كه نوروزش نامیدند، هر چوب و درختی كه خشك شده بود باز رویید و سبز شد. یادآوری مردگان و بزرگداشت روان درگذشتگان در آخرین روزهای پایان سال، به ویژه در آخرین شب جمعه سال كهنه، بازمانده از آیین های نیاپرستی در جامعه های دوران ایران باستان است. روز عرفه ( آخرین پنج شنبه سال) را كه در برخی جاهای دیگر ایران مانند خراسان به «روز بی بی حور» معروف است، روز مردگان می پندارند و باور دارند كه روان های مردگان در این روز آزادند و از آسمان به زمین فرود می آیند تا آن روز را نزد كسانشان بگذرانند.

لینک ها

مفهوم عید در فرهنگ اسلامی

ویژه نامه نوروز 1383

دید و بازدید نوروز یا عید دیدنی

پیدایش جشن نوروز