باران حکمت(18)

(تفسیر تمثیلی سوره حمد)

اشاره:

درسلسله مباحث تفسیری "باران حکمت"، که به صورت روزانه پیشکش حضورتان می شود، برآنیم تا در هر نوبت، کام جانتان را با یک شاخ نبات مثال از مفاهیم بلند سوره حمد شکربار کنیم.

برای آگاهی از سیر بحث، شماره های گذشته را حتما بخوانید:

باران حکمت(17)، باران حمکت(16)، باران حکمت(15)، باران حکمت(14)، باران حکمت(13)، باران حکمت(12)

تفسیر آیه شریفه: ایاک نعبد و ایاک نستعین

عبادت وقتی مزه می‏دهد که خالص باشد. شیر را اگر با آب درهم آمیزیم حجم آن زیاد خواهد شد اما بی‏مزه می‏شود، و دیگر نه آن رنگ را دارد و نه آن طعم و نه آن غلظت و سنگینی و نه آن ارزش را.

عبادت هم همین‏طور است وقتی مزه می‏‏دهد و ارزش دارد که خالص باشد یا فقط به خاطر خدا باشد.

اساساً خلوص و خالص بودن به هر کجا و در هر چیزی که پا نهد ارزش و بها می‏بخشد.

ببین! شراب نجس اگر خالص باشد قیمت آن از شراب ناخالص و دردآمیز بیشتر است. حال وقتی که خالص بودن و قاطی نداشتن به شراب آلوده قیمت می‏بخشد اگر اعمال پاک انسانی به خلوص آراسته شوند یعنی از سر اخلاص صورت پذیرد چه ارزش و بهایی خواهد یافت.

و «ایاک نعبد» یعنی اگر من در یک اداره، وقت نماز، اول همه به نمازخانه آمده و به نماز می‏ایستم نه از ترس حراست است و نه به خاطر اینکه مرا اهل نماز بدانند و در نتیجه نسبت به من خوشبین شده و امتیازات لازم را کسب نمایم، و نه به خاطر این است که از این رهگذر جلب اعتماد دیگران نمایم.

«ایاک نعبد» یعنی اگر به دیگران در سلام کردن پیش دستی می‏کنم  نه به خاطر این است که در نگاه مردم آدمی افتاده و متواضع جلوه کنم، یا اگر با مردم گرم می‏گیرم نه به خاطر این است که بگویند فلانی خون گرم است یا روابط عمومی او قوی است بلکه به خاطر این است که تو دوست داری اینگونه باشم.

عبادت یعنی کار با اخلاص کردن

یادت باشد پول‏دارها همیشه از هر چیزی خالص آن‏را می‏خواهند یعنی پول خوب می‏دهند جنس خوب را هم می‏خرند.

شما هیچ وقت دیده‏ای که کسی با ماشین آخرین مدل خود کنار یک میوه فروشی پارک کند و وارد مغازه شده و میوه‏های درهم را از دم برداشته و در پاکت بریزد؟

خدا هم که در همین سوره حمد خواندی و شنیدی که مالک است و اصلاً از او داراتر کسی نیست، پس او هم عبادت ناب و خالص را می‏خواهد البته حق هم دارد چون پاداش خوبی هم می‏دهد.

البته بهتر است عبادت را کمی معنا کنیم چون تا بگوییم عبادت ذهن و خیال خیلی‏ها مستقیم متوجه تسبیح و سجاده و مهر و پیشانی مهر بسته و یا پیوسته خم و راست شدن و لب‏ها را به نشانه‏ ذکر گفتن بالا و پایین کردن، می‏شود.

خیلی آسان و روشن بگویم: هر کاری که به خاطر خدا صورت پذیرد عبادت است، پس اگر کسی خم شود و پوسته خربزه یا موزی از سر راه مردم برداشته و به کناری بیاندازد آنهم به خاطر خدا و نه جلب توجه و نگاه دیگران، عبادت کرده است.

پرستاری که بیمار خود را خوب مراقبت می‏کند و یا پانسمان او را به موقع و با دقت تعویض می‏کند و برای او هیچ تفاوت نکند که بیمار برای خود کسی است یا نه، یا کسی دارد یا نه، یا کسان او حضور دارند یا نه، بلکه تنها برای خدا انجام دهد او عبادت کرده است.

پس عبادت یعنی کار با اخلاص کردن.

کار با اخلاص یعنی انسان همان رفتاری را داشته باشد که گل‏ها دارند.

شما ببین گل‏ها چه دیده شوند و چه دیده نشوند شکفته و عطرافشانی می‏کنند و برایشان دیده شدن یا نشدن یکسان است.

برای گل‏ها چه فرقی می‏کند که در باغ و پیش چشم رهگذران باشند و یا در کوه هیمالیا و دور از نظاره دیگران.

بیاییم اخلاص را از گل‏ها یاد بگیریم، ما هم به دنبال دیده شدن نباشیم بلکه در هوای او بوده و رضای او را دنبال کرده و عبادت‏های خود را خالص کنیم، زیرا تنها عبادت خالص است که بالا می‏رود و اگر بالا برود چه برکاتی که فرود می‏آورد.

درختان جنگل را ندیده‏ای که عرق می‏کنند و از خود ترشحاتی بروز داده و به آسمان فرستاده و به ابرها می‏رسانند، ابرها نیز بارور شده و فرو می ریزند، و از این روست که همیشه سبز و خرم و با نشاط‏‏اند.

هر کس که عبادت خالص خود را به سوی خداوند بالا فرستد، او نیز آنچه صلاح و مصلحت و خیر وی در آن است فرود آورده و نازل می‏کند.