شهاب اسدی و آرزو!

(28 آبان امسال بارش شهابی در صورت فلکی اسد (شیر) ظاهر می شود و علاقه مندان به آسمان شب دوباره می توانند شاهد این پدیده زیبا باشند. اتفاقا این روز 5شنبه است و شما می توانید با خیالی آسوده شب دیر به رختخواب بروید و جمعه هم دیر از خواب بلند شوید. اگر به خرافات هم عقیده داشته باشید، بهترین زمان برای آرزو کردن همین وقت است و شما می توانید با دیدن هر شهاب یک آرزو برای خود بکنید! و امیدوار باشید که آرزویتان برآورده شود. پس لذت دیدن این پدیده سماوی را از دست ندهید و مطلب زیر را بخوانید تا بیشتر با این بارش، آشنایی پیدا کنید.)

وقتی ذرات گرد و غباری كه در فضای بین سیارات قرار دارند وارد جو زمین می شوند در اثر سرعت بالا و اصطكاك شدید به وجود آمده، می سوزند و به صورت شهاب دیده می شوند. در آسمانی صاف و تاریك ممكن است در هر ساعت چند شهاب مشاهده كنید كه در نقاط مختلف آسمان ظاهر و به سرعت محو می شوند. اما در شب های خاصی از سال تعداد    شهاب ها به یكباره زیاد می شود كه به این پدیده «بارش شهابی» گفته می شود. بارش های شهابی در اثر ورود توده ای از ذرات به جو زمین به وجود می آیند. این ذرات با سرعت های زیاد (چند ده كیلومتر در ثانیه) و تقریبا به طور موازی وارد جو می شوند. در نتیجه از دید ناظر زمینی به نظر می آید كه همه شهاب ها از یك نقطه آسمان خارج می شوند كه به این نقطه كانون بارش گفته می شود.

كانون بارش در هر صورت فلكی باشد، بارش شهابی به نام آن صورت خوانده می شود. منشاء بسیاری از بارش های شهابی، دنباله دارها هستند. این صخره های یخی، با حركت خود ذرات ریزی به جا می گذارند. با نزدیك شدن دنباله دار به خورشید تعداد ذرات به جا مانده افزایش می یابد. بنابراین مدار دنباله دار مملو از ذراتی می شود كه با همان سرعت دنباله دار و تقریبا در همان مدار به دور خورشید گردش می كنند. به دلیل حركت متناوب زمین به دور خورشید، سیاره ما در زمان مشخصی از سال به نزدیكی مدار دنباله دار می رسد و با برخورد به این ذرات بارش شهابی رخ می دهد.

Jeremie Vaubaillon (محقق فرانسوی از موسسه فن آوری كالیفرنیا) برای بارش اسدی امسال دو اوج پیش بینی كرده است. اوج اول را با برخورد زمین به توده  1466در ساعت 1:13 و اوج دوم مربوط به توده ذرات 1533 را در ساعت 1:20بامداد 27 آبان به دست آورده است.نزدیكی این دو اوج، از لحاظ رصدی تفكیك آنها را مشكل می سازد. William Cooke و همكارانش در ناسا نیز اوج این بارش را بین 1:03 تا 1:14 بامداد 27 آبان پیش بینی كرده اند.

در سال های گذشته كه بارش اسدی به صورت رگبار شهابی (بیش از 1000 شهاب در ساعت) ظاهر می شد دیگر فرصتی برای ثبت تمام مشخصات شهاب ها نبود. در چنین شرایطی  رصدگران مهمترین مشخصه ها، مثل تعداد شهاب های بارش در بازه های زمانی مختلف و وضعیت رصدی آسمان (مثل حد قدر و درصد ابری بودن آسمان ) را ثبت می كردند. اما وقتی تعداد شهاب ها خیلی زیاد نباشد ثبت مشخصات شهاب ها امكان پذیر است. بهترین مكان برای مشاهده اوج بارش شهابی اسدی امسال، آسیای شرقی و خاورمیانه است.

رصدگران این مناطق اوج بارش را در ساعاتی خواهند دید كه صورت فلكی اسد ارتفاع قابل توجه‌ای دارد. در زمان اوج امسال ماه به حالت نو قرار دارد و  به هیچ وجه مزاحم رصد نخواهد بود. علاوه بر اوج پیش بینی شده، بارش شهابی اسدی از چند روز قبل تا چند روز بعد فعالیت معمولی خود را دارد و شهاب های آن قابل مشاهده خواهند بود. به این نكته توجه داشته باشید که هر چه رصدگاه انتخابی شما تاریكتر باشد امكان مشاهده و عکاسی بهتری خواهید داشت. رصد و ثبت دقیق شهاب های اسدی كمك قابل توجه‌ای در بررسی مدل ها و پیش بینی ها می تواند داشته باشد.

منبع:

انجمن علمی پژوهشی نجم شمال

تنظیم و تصحیح برای تبیان:

ا.م.گمینی