باران حکمت(15)

(تفسیر تمثیلی سوره حمد)

تفسیر آی شریفه: مالک یوم الدین(حمد/4)

سوره حمد را مادر قرآن می‏نامند چون حرف‏های مادر و کلیدی در آن آمده است

یادت باشد تو وقتی می‏توانی بگویی: آتش زدم به مالم که مال، مال خودت باشد، یعنی مالک آن باشی و گرنه حق نداری حتی یک نخ کبریت به آن نزدیک کنی. از شرع و عقل هم که بگذریم قانون می‏گوید هر گونه تصرف در ملک دیگران باید با اجازه مالک باشد. و خدا در این سوره خود را مالک معرفی می‏کند و در سوره دیگر خود را مالک همه چیز.

و لله ملک السماوات و الارض (آل عمران/189)

یعنی همه چیز ملک خداست.

پس این بدن ما نیز ملک اوست و بخاطر همین است که خداوند حتی روی نوع پوشش ما هم نظر دارد. یا مثلاً می‏گوید: حق نداری حسود، مغرور یا بخیل باشی، چون ما را ملک خود می‏‏داند و می‏گوید: در ملک من نباید حسادت و غرور و بخل وارد شود، و این درست مثل این است که کسی به شما بگوید حق ندارید در خانه من زباله بریزید و درست هم می‏گوید.

مشکل بشر این است که خود را مالک می‏‏داند و به همین خاطر هم هست که هر روز خود را نوعی بزک کرده و آرایش می‏کند و به برزن و بازار می‏آید و کسی هم نمی‏تواند بگوید: آقا یا خانم! بالای چشمتان ابروست!

این حس مالکیت عجب حس خطرناکی است!

کسی تعریف می‏کرد که در تلویزیون انگلیس میزگردی درباره پوشش و حجاب بانوان برگزار شده بود، و هر کس نظرات خود را می‏گفت، یک‏مرتبه خانمی که در آنجا حضور داشت برخاست و لباس خود را از تن بیرون کرد، و داد و فریاد به راه انداخت که این بحث‏ها چیست که مطرح می‏کنید، این تن، تن من است بخواهم می‏پوشانم، نخوانم نمی‏پوشانم و به کسی چه مربوط که در حریم زندگی خصوصی من دخالت داشته باشد!

و قرآن در سوره حمد که آنرا ام‏الکتاب و مادر قرآن می‏نامند یک حرف مادر و کلیدی دارد و آن هم این است که: ای انسان! خیال مالکیت را از سر خود بیرون کن، و هیچ کاری بی‏اجازه نکن نه فقط درباره دیگران حتی در باره خودت.

پس هر جوری نپوش، هر جوری حرف نزن، هر چیزی را نبین.

یعنی درست مثل سیستم اداری که حتی یک خودکار را بی‏اجازه نمی‏شود جابجا کرد و برای هر کاری باید مجوزی مکتوب داشته باشی یا مثل حقوقدان‏ها که در محکمه اگر چیزی گفته یا می‏نویسند براساس یک بند یا بندهایی از قانون است و گرنه پذیرفته نخواهد شد، ما نیز هر کاری می‏کنیم بدون مجوز مجاز نمی‏باشد، و بقول معروف: بزن تا بریم معنا ندارد.