گذار از منفی گرایی

مقابله با منفی گرایی در نوجوانی

نوجوانی به دوره ای از رشد اطلاق می شود که بین کودکی و بزرگسالی است. به همین دلیل نوجوانی غالبا یک دوره انتقالی است. این دوره همراه با تغییرات عمده جسمانی، شناختی، اخلاقی و اجتماعی است. بر اساس این تغییرات ناگهانی که در مرحله نوجوانی رخ می دهد برخی از روانشناسان مانند "استنلی هال" این دوره را "دوره طوفان و فشار" نامیده اند. وی معتقد است این دوران با نوسانات پر شور عاطفی همراه است. دوران نوجوانی با شور و هیجان، احساسهای متناقض، تحریکات فیزیولوژیکی و عواطفی پر تنش همراه است. اما از طرف دیگر این دوره را "تولد دوباره" نیز نامیده اند زیرا در این مرحله تکامل یافته ترین خصوصیات انسانی و اولین ویژگی های تمدن انسانی ظاهر می شود.

دوران نوجوانی دورانی حساس و و بحرانی است و از این رو، هم روش تربیتی درست والدین و هم آموزش نوجوان برای کنار آمدن با این تغییرات، می تواند گذار از این مرحله را سهل و لذت بخش گرداند.

حتما شما نوجوان عزیز نیز با پاره ای از تغییرات که عنوان شد مواجه شده اید و در ضمن این موارد را در دوستان و همسالان خود مشاهده کرده اید. شاید این تجربه را داشته اید که احساس پوچی و بی حوصلگی کرده و همین احساس باعث پرخاشگری رفتاری یا اخلاقی در شما شود. مسلما همین تجارب را همسالان شما نیز داشته و دارند. اما به راستی شما آموخته اید که در مواقع این چنینی چگونه برخورد کنید تا از شدت واکنش منفی طرف مقابل کاسته شده و از این طریق به او کمک کنید؟ در ادامه پیشنهاداتی به شما نوجوانان عزیز ارائه می گردد تا بیاموزید چگونه با منفی گرایی همسالان خود کنار بیایید:

مهارت(1): به خودتان نگیرید.

باید دایما به خودتان یادآوری کنید که این دسته از افراد با شما خصومت ندارند. دلیلی ندارد گفته های آنها را شخصی کنید. چنانچه حالت تدافعی به خود نگیرید و عکس العمل های عاطفی افراطی نشان ندهید، می توانید کنترل اوضاع خود را در دست داشته باشید. وقتی کنترل احساسات و عواطف خود را در دست داشته باشید، می توانید با این دسته از افراد کنار بیایید.

مهارت(2): ازپیامهایی که در آن ضمیر"من" به کار رفته است، استفاده کنید.

یکی از روشهای رویارویی مناسب این است که به جای ضمیر فاعلی دوم شخص مفرد(تو- شما)، ضمیر فاعلی اول شخص مفرد(من) را به کار ببرید. مردم خصوصا نوجوانان در حالت هیجانی منفی، هنگامی که جملاتی حاوی" تو" را می شنوند، ناراحت و عصبانی می شوند. جملاتی که در آنها به جای ضمیر "تو" از ضمیر"من" استفاده شده باشد، قابل قبول تر است و در ضمن کمتر دیگران را ناراحت می کند.

مهارت(3): با خشم و عصبانیت آنها کنار بیایید.

نوجوانان نسبت به سایر گروههای سنی زودتر و سریع تر خشمگین می شوند بنابراین باید بیاموزید که به منظور حفظ خود و تداوم مثبت گرایی در خود، از روش ها و راهکارهای زیر استفاده کنید:

- تنفس

- صحبت

- فرآیند

آرام اما منظم نفس بکشید

سرعت تنفس خود را کاهش دهید. دم و بازدم خود را تا جایی که می توانید کند، طولانی و عمیق کنید. به هنگام عمل دم، از یک تا هشت بشمارید، سپس نفس خود را به مدت چند ثانیه نگه دارید و هنگام بازدم دوباره از یک تا هشت بشمارید. چنانچه این کار را به مدت چند دقیقه انجام دهید آرامش خود را خواهید یافت و در ضمن در برابر فرد خشمگین نیز واکنش شدیدی نشان نخواهید داد.

با آرامش صحبت کنید

می توانید سرعت تکلم و میزان صدای خود را پایین بیاورید. این روش تاثیری بسزا در آرام کردن افراد خشمگین خواهد داشت.

از فرآیند سه مرحله ای استفاده کنید

این فرآیند شامل موارد زیر است:

- درک کنید: افراد خشمگین نیاز دارند که کسی به خشم و عصبانیت آنها گوش فرا دهد و به آنها فرصت داده شود تا احساسات خود را بیان کرده و آنها را بیرون بریزند.

- معذرت بخواهید بی آنکه سرزنش کنید: افراد خشمگین به خصوص در دوره نوجوانی بسیار حساس هستند و به همین علت معذرت خواهی اغلب راهگشا است. اگر چه باید مراقب بود که این معذرت خواهی خالی از هر گونه سرزنش باشد.

- حل و فصل کنید: می خواهید در جهت حل مساله یا مشکل به وجود آمده چه اقداماتی صورت گیرد؟ به طرف مقابل بگویید که قصد دارید چه کار کنید. این را نیز ذکر کنید که چه وقت آن را انجام خواهید داد.

از آنجا که نوجوانان عصبانی، زیاد منطقی نیستند، بسیار مفید است که به آنها کمک کنید وظایف خودشان را به خاطر داشته و آن را فراموش نکنند.

منابع:

رشد و شخصیت کودک. ماسن، پاول هنری. یاسایی(مترجم). انتشارات ماد.1381.

روانشناسی رشد. جمهری، فرهاد. احدی، حسن. انتشارات پردیس. 1380

روانشناسی منفی گرایی و مدیریت افراد منفی. مایکل کراویتز. ابراهیمی(مترجم). انتشارات نسل نواندیش. 1387.

نظریه های بنیادی درباره نوجوانی. موس، رالف. صاحب الزمانی(مترجم). انتشارات عطایی. 1375.

مریم عطاریان- بخش خانواده و زندگی

مقالات مرتبط:

دوستی از جنس خودم

نخستین تجربه ها در ایام بلوغ

کنترل هیجان در بدترین شرایط

راهکارهایی سحرآمیز برای رابطه بهتر

تولد دوم در زندگی

نوجوانان بی حوصله بخوانند