تبیان، دستیار زندگی
فضیلت زیارت امام رضا(علیه‎السلام) در وصف نمی‏گنجد و قلم از تحریر آن عاجز است و انسان‎های عادی را توان درک آن نیست. مشهد مقدس آن امام بزرگ محل نزول و صعود ملائک مقرب الهی است .
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

باغی از باغهای بهشت

حرم امام رضا علیه السلام

زیارت بارگاه رضوی

فضیلت زیارت امام رضا(علیه‎السلام) در وصف نمی‏گنجد و قلم از تحریر آن عاجز است و انسان‎های عادی را توان درک آن نیست. مشهد مقدس آن امام بزرگ محل نزول و صعود ملائک مقرب الهی است . در حدیثی از خود آن حضرت نقل شده که فرمودند: «ان بخراسان لبقعة یاتی علیها زمان تصیر مختلف الملائکة، فلا یزال فوج ینزل من السماء و فوج یصعد الی ان ینفخ فی الصور، فقیل له: یا ابن رسول الله و ایة بقعة هذه؟ قال: هی بارض طوس و هی والله روضة من ریاض الجنة(1)؛ همانا در خراسان مکانی است که در آینده محل رفت و آمد فرشتگان خواهد شد. پیوسته گروهی از ملائک از آسمان به این مکان فرود می‏آیند و گروهی از آنجا به آسمان صعود می‏کنند تا زمانی که در صور دمیده شود. به ایشان عرض شد: ای فرزند رسول خدا! این چه مکانی است؟ ایشان فرمودند: این مکان در سرزمین طوس واقع شده و به خدا قسم! باغی از باغ‎های بهشت است.»

مصاف عالم امکان ز ملک تا ملکوت                                               که از ملوک و ملک پاسبان و دربان داشت

همین عظمت و بزرگی، زیارت آن مرقد شریف را دارای آثار و برکاتی کرده که در ادامه قطره‏ای از آن اقیانوس فضائل را ذکر می‏کنیم و جان خسته از فراقمان را طراوت می‏بخشیم:

1. مهم‏ترین فضیلت زیارت آن امام همام(علیه‎السلام) انس و همنشینی با آن امام است . چه ندارد آن که رضا دارد و چه دارد آن که از رضا محروم است .

شنیده‏ام سخنی خوش که پیر کنعان گفت                                    فراق یار نه آن می‏کند که بتوان گفت

حدیث هول قیامت که گفت واعظ شهر                                         کنایتیست که از روزگار هجران گفت

2. از آنجا که علی بن موسی الرضا(علیه‎السلام) مظهر کرامت و بزرگی است، هر کس که به زیارت ایشان برود، در دنیای پس از مرگ که دیار فقر و نیاز است، با کمال لطف و مهربانی به دیدار او خواهد آمد. ابن اسحاق نهاوندی نقل می‏کند که امام رضا(علیه‎السلام) فرمود: «من زارنی علی بعد داری اتیته یوم القیامة فی ثلاث مواطن حتی اخلصه من اهوالها اذا تطایرت الکتب یمینا و شمالا، و عند الصراط، و عند المیزان(2)؛ کسی که با وجود دوری مرقدم مرا زیارت کند، روز قیامت در سه مکان به دیدارش می‏روم تا او را از سختی آن روز نجات دهم؛ در آن زمان که نامه‏های اعمال خوب و بد گشوده می‏شود، و هنگام عبور از پل صراط، و هنگام سنجیدن اعمال .»

کسی که با وجود دوری مرقدم مرا زیارت کند، روز قیامت در سه مکان به دیدارش می‏روم تا او را از سختی آن روز نجات دهم؛ در آن زمان که نامه‏های اعمال خوب و بد گشوده می‏شود، و هنگام عبور از پل صراط، و هنگام سنجیدن اعمال .»

3. از فضائل دیگر این است که ثواب و اجر و پاداش زیارت آن حضرت با زیارت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) برابر شده است. امام موسی بن جعفر(علیهماالسلام) فرمودند:

«ان ابنی علیا مقتول بالسم ظلما مدفون الی جنب هارون بطوس من زاره کمن زار رسول الله صلی الله علیه و آله(3)؛ همانا پسرم، علی، با ظلم و جور به واسطه سم کشته می‏شود و در کنار هارون در طوس دفن خواهد شد. هر کس او را زیارت کند، مانند کسی است که پیامبر را زیارت کرده است.»

4. زیارت قبر و مزار شریف آن حضرت برابر با ثواب هزار حج و هزار عمره است. امام رضا(علیه‎السلام) می‏فرماید: «فمن زارنی فی تلک البقعة کان کمن زار رسول الله صلی الله علیه و آله و کتب الله له ثواب الف حجة مبرورة و الف عمرة مقبولة(4)؛ هر کس که مرا در آن مکان زیارت کند، مانند کسی است که رسول خدا(صلی الله علیه و آله) را زیارت کرده است و خداوند ثواب هزار حج و هزار عمره مقبول را برایش می‏نویسد.»

البته، ذکر دو نکته هم در اینجا ضروری است:

الف) ممکن است‏ به ذهن خطور کند که چگونه ممکن است چنین ثواب عظیمی پاداش یک عمل به ظاهر ساده باشد؟

پاسخ این است که اسماء و صفات خداوند از جمله رحمان و رحیم بودن او بی‏نهایت است و باب لطف و رحمت او همیشه و در همه جا به روی انسان‎ها گشوده است و یکی از درهای رحمت ‏حق، مزار شریف ائمه اطهار(علیهم‎السلام) است و جای هیچ تعجبی نیست که خداوند برای تعظیم مقام آن بزرگواران چنین اجر و پاداشی قرار دهد؛ چنان که ثواب نماز جماعت هنگامی که مامومین از ده نفر تجاوز کنند، آن قدر زیاد است که هیچ کس جز ذات حق توان شمارش آن را ندارد. (5)

ب) در برخی روایات ثواب زیارت آن حضرت هفتاد حج ‏یا بیشتر ذکر شده است .

علت این اختلاف را می‏توان در تفاوت زائرین آن حضرت و درک و معرفتی که نسبت ‏به آن حضرت دارند، جستجو کرد. حالات افراد و زمان‎های گوناگون نیز در کثرت و قلت ثواب تاثیر مستقیم دارد؛ چنان که گاهی شخص با توجه و حضور قلب بیشتری به زیارت آن امام می‏رود و یا در زمان‎های مخصوص مثل شب قدر توفیق زیارت برای او حاصل می‏شود .

امام موسی بن جعفر(علیهماالسلام) فرمودند:

«همانا پسرم، علی، با ظلم و جور به واسطه سم کشته می‏شود و در کنار هارون در طوس دفن خواهد شد. هر کس او را زیارت کند، مانند کسی است که پیامبر را زیارت کرده است.»

5. ثواب جهاد و شهادت در راه خدا در جمله فضائل زیارت بارگاه رضوی است. روزی امام رضا (علیه‎السلام) که در سنین نوجوانی بودند از کنار پدرشان گذشتند، امام هفتم فرمودند: این فرزندم در سرزمین غربت از دنیا می‏رود. «فمن زاره مسلما لامره عارفا بحقه کان عندالله عزوجل کشهداء بدر(6) ؛ کسی که او را زیارت کند در حالی که تسلیم به امر او بوده و معرفت ‏به حق او داشته باشد، نزد خداوند، مانند شهدای بدر خواهد بود .»

6. از دیگر آثار مهم زیارت آن حضرت راه یافتن به حریم مغفرت الهی و رهایی از آتش دوزخ و وارد شدن در بهشت موعود الهی است. حمدان نقل می‏کند که بر امام جواد(علیه‎السلام) وارد شدم و عرض کردم: «کسی که پدرت را در طوس زیارت کند چه برایش قرار داده شده است؟ ایشان فرمودند: «من زار قبر ابی بطوس غفر الله له ما تقدم من ذنبه و ما تاخر؛ هر کس پدرم را در طوس زیارت کند، گناهان گذشته و آینده‏اش بخشیده می‏شود .»

حمدان می‏گوید: بعد از این واقعه، نزد ایوب بن نوح بن دراج رفتم و فرمایش امام را برای او نقل کردم، او گفت من هم این مطلب را از ایشان شنیده‏ام و نیز مطلب دیگری شنیدم که برایت نقل می‏کنم: از امام شنیدم که فرمود: «من زار قبر ابی بطوس غفر له ما تقدم من ذنبه و ما تاخر فاذا کان یوم القیامة نصب له منبر بحذاء منبر رسول الله صلی الله علیه و آله حتی یفرغ الله من حساب الخلائق(7)؛ هر کس قبر پدرم را در طوس زیارت کند، گناهان گذشته و آینده او بخشیده می‏شود و روز قیامت منبری مقابل منبر پیامبر(صلی الله علیه و آله) برای ایشان نصب می‏شود تا این که خدا به حساب خلائق رسیدگی کند.»

همچنین علی بن مهزیار نقل می‏کند که خدمت امام جواد(علیه‎السلام) عرض کردم: «ما لمن اتی قبر الرضاء علیه‎السلام؛ برای کسی که قبر امام رضا(علیه‎السلام) را زیارت کند چه ثوابی قرار داده شده است؟» امام فرمودند: «الجنة والله(8)؛ قسم به خدا! پاداش او بهشت است.»


پی‎نوشت‎ها:

1- عیون اخبار الرضا، شیخ صدوق، دارالعلم، قم، ج‏2، ص ‏255؛ امالی شیخ صدوق، کتابخانه اسلامیة، ص‏63؛ بحارالانوار، مجلسی، همان، ج‏99، ص‏31 .

2- کامل الزیارات، ابن قولویه القمی، مکتبة الصدوق، ص‏319؛ عیون اخبارالرضا، ج‏2، ص‏255؛ بحارالانوار، همان، ص‏40 .

3- عیون اخبارالرضا، ج‏2، ص‏260؛ وسائل الشیعه، ج‏14، ص‏558 .

4- بحارالانوار، ج‏99، ص‏44 .

5- این روایت را تمام مراجع در رساله‏های عملیه خود آورده‏اند. پس روشن می‏شود که این روایت از چه اعتبار و اهمیتی برخوردار است .

6- کامل الزیارات، ص‏304؛ بحارالانوار، ج‏99، ص‏41 .

7- کامل الزیارات، ص‏320؛ بحارالانوار، ج‏99، ص‏40 .

8- ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، شیخ صدوق، مکتبة البوذر جمهری، ص‏95؛ بحارالانوار، همان، ص‏39 .

گروه دین و اندیشه تبیان، هدهدی .

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.