ملاتونین؛ تنظیم کننده خواب و بیداری

ملاتونین هورمونی است که در غده صنوبری (پینه‌آل)، غده کوچکی در مغز، تولید می ‌شود و به تنظیم چرخه خواب و بیداری در بدن کمک می ‌کند.

مقادیر بسیار کمی از ملاتونین در غذاهایی مانند گوشت‌ها،‌ حبوبات، میوه‌ها و سبزی‌ها وجود دارد.

ملاتونین همچنین به صورت مکمل غذایی در بازار وجود دارد، هر چند ارزش تغذیه ‌ای شناخته ‌شده‌ای ندارد.

نقش ملاتونین طبیعی در بدن

بدن شما دارای ساعت درونی خاص خودش است که به تنظیم چرخه طبیعی ساعات خواب و بیداری (ریتم سیرکادین) کمک می‌ کند و این کنترل تا حدی به تولید ملاتونین بستگی دارد.

تولید ملاتونین به طور طبیعی در بدن تا حدی به میزان نور و روشنایی بستگی دارد. تولید ملاتونین، در حین روزهای کوتاه فصل زمستان ممکن است زودتر،‌ یا در اغلب موارد دیرتر شروع شود. این تغییر در روند ترشح ملاتونین ممکن است در ایجاد علائم "بیماری خلقی فصلی" (SAD) یا افسردگی زمستانی نقش داشته باشد.

میزان طبیعی ملاتونین با افزایش سن به تدریج کاهش پیدا می ‌کند. در برخی از سالمندان ممکن است تولید ملاتونین به حد ناچیزی برسد، یا کلا قطع شود.

ملاتونین به عنوان مکمل غذایی

مکمل‌های غذایی ملاتونین گاهی برای درمان مشکل "جت ‌زدگی" یا بی ‌خوابی به کار می‌ روند.

دانشمندان همچنین در حال تحقیق درباره ی سایر اثرات احتمالی موثر ملاتونین هستند، از جمله:

* درمان اختلال خلقی فصلی (SAD).

* کمک به تنظیم خواب افرادی که در شیفت ‌های عصر یا شب کار می‌ کنند.

* پیشگیری یا کاهش مشکلات خواب یا گیجی پس از جراحی.

* کاهش سردردهای مزمن خوشه‌ای.

* همچنین شواهدی مقدماتی وجود دارد که مصرف ملاتونین به عنوان مکمل غذایی، ممکن است گسترش سرطان را در بدن متوقف کند یا به تاخیر بیندازد، دستگاه ایمنی را تقویت کند و فرآیند پیری را کُند کند.

اثبات تاثیر ملاتونین در این موارد نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.

* ملاتوین همچنین از لحاظ درمان مشکلات خواب در افراد نابینا مورد بررسی قرار گرفته است. افراد نابینا که ادراکی از نور ندارند، ممکن است دچار مشکلات خواب شوند؛ مثلا در طول روز بخوابند و شب ‌ها بیدار بمانند.