آمار یعنی راستگویی ملی

آمار و برنامه‏ریزی

آمار، اصول و روش جمع‏آوری اطلاعات اولیه، مرتب و خلاصه کردن و نمایش دادن آنها، و بالاخره تجزیه و تحلیل اطلاعات اولیه و استخراج نتایج را به عهده دارد. برنامه نیز راه و روش معیّن برای آینده است. در حقیقت برنامه ریزی، کوششی سازمان یافته و آگاهانه برای هماهنگی، جمع‏بندی و تلفیق مطلوب و بهینه همه امکانات فیزیکی، مادی و نیروی انسانی برای رسیدن به هدف یا اهداف مورد نظر در زمان مشخص است. بنابراین، می‏توان گفت آمار مقدمه‏ای برای برنامه‏ریزی است و این دو علم از یکدیگر جدا نیستند.

دین اسلام که دینی کامل برای هدایت بشر است، از هیچ جنبه‏ای برای سعادت انسان چشم‏پوشی نکرده است. اگردر علوم امروز دقت کنیم، موفق‏ترین علم‏ها شالوده و اساسی دینی دارند که به بیانی دیگر به انسان‏ها عرضه می‏شوند. دو علم آمار و برنامه ریزی که بر مبنای حسابگری دقیق و تدبیر و تحقیق در راه استفاده از فرصت‏ها و امکانات بهینه زندگی نهاده شده‏اند نیز ریشه در دین دارند. در دین اسلام سفارش‏های بسیاری به محاسبه وقت و نفس، عاقبت‏اندیشی، داشتن هدف و برنامه‏ریزی برای استفاده از وقت و غنیمت شمردن فرصت برای اهداف مادی و معنوی انسان شده است.

هر نهاد وسازمانی جهت برنامه ریزی ونظم بخشیدن به امور داخلی وارائه بهتر وظایف خود نیاز به وسیله ای دارد تا موفق عمل کند واین نیاز همانا تهیه وتنظیم آماراست.

آمارشاخه ای از ریاضیات است كه در آن با به دست آوردن نتایجی از یك سری داده ها سروكار داریم. برای مثال، تعداد خانوارهایی كه در چند خیابان زندگی میكنند را به دست آورده و از آن یك سری نتایج استخراج و استحصال میشود.

در نگاه كلی، آمار را میتوان وسیله ای جهت سامان بخشیدن به اموری دانست كه در ابتدا هیچ نظمی ندارند و اگر هم نظمی دارند، به صورتی جزیی در آنها دیده میشود. تهیه آمار و استخراج نتایج نهایی از آنها در واقع كمكی است به نظم دادن و ترتیب یا فقه نمودن امور دراز مدت كه در كوتاه مدت نتیجه بخش نیستند و به برنامه ریزی جامعی نیاز دارند تا هر زمان بتوان با استناد به این برنامه ریزیهای مكتوب، گوشه ای از كار را به پیش برد.

مستند سازی سوابق آمارهای رسمی وتهیه راهنما ها، پرسشنامه ها ونتایج طرح های آماری رسمی مربوط به گذشته علاوه بر آنکه  به روشنتر شدن حافظه تاریخی هر ملت نسبت به گذشته خویش کمک  می نماید می تواند برای برنامه ریزان و سیاستگذاران با شبیه سازی شرایط اجتماعی واقتصادی گذشته آثار برنامه ها وسیاست های دردست اجرا را پیش بینی نماید از اینرو شناخت گذشته دارای اهمیتی برابر با شناخت وضیعت حاضر است.

از آنجا که تصمیم گیران وسیاستگذاران زمان بسیار کمی رابرای تجدید نظر در تصمیمات خود ویااصلاح ومتوقف نمودن آنها دراختیار دارندودرموقعیتهای اضطراری باید بسیار سریعتراز گذشته عکس العمل نشان دهند،لذا نظام آمار ملی بعنوان جزئی از نظام اطلاعات ملی باید دارای آنچنان کارآیی باشدکه بتوانددرزمان مناسب اطلاعات وآمارصحیح وبهنگام رادر اختیار تصمیم گیران قرار دهد.

نظام آماری به دوطریق می تواند به این وظیفه عمل کند:

1- ازطریق تحلیل آمارهای مربوط به گذشته

2- باتهیه آمارواطلاعات بهنگام از وضعیتهای جاری

آمار در برنامه ریزی مدیریت و نظارت برنامه های مراقبتی بهداشتی نیزاز اهمیت اساسی و بنیادی برخوردار است. تردیدی نیست كه خدمات بهداشتی را بدون درنظر گرفتن حقایق آماری نمی توان به طور موثر اجرا كرد. چنانچه اطلاعات و داده ها به شبكه ها ی تصمیم گیری ناقص باشد ، درجه اطمینان نسبت به تصمیم اتخاذ شده كمتر خواهد بود. امروزه عمل تصمیم گیری در اداره امور سازمانهای بهداشتی و درمانی باید روی بررسی های علمی و آماری و اطلاعات تردید ناپذیر استوار باشد  چرا كه  ارسال اطلاعات نادرست و نا بهنگام از اوضاع بهداشتی و درمانی مردم از دور افتاده ترین نقاط تا نزدیكترین آنها منجر به اخذ تصمیمات نابجای سیاست های بهداشتی كشور خواهد شد.