نمایشگرها نازک و انعطاف پذیر می شوند

فناوری OLED امروزه مورد توجه بسیاری از تولیدکنندگان صفحات نمایشگر و تلویزیون ها قرار گرفته است و به نظر می رسد این فناوری بتواند در بازار تلویزیون ها جایگاه مهمی پیدا کند.OLED مخفف عبارت «دیود آلی گسیل کننده نور» است. این فناوری امکان ساخت صفحه های نمایشگرهای رنگی با توانایی تابش نور را میسر می سازد. نمایشگرهای OLED در مقایسه با نمایشگرهای کریستال مایع (LCD)، برای درخشیدن نیازی به قطعات اضافی ندارند و خودشان نور تولید می کنند، درحالی که نمایشگرهای کریستال مایع برای تابش نور به یک منبع نور خارجی نیاز دارند. این قابلیت، ساخت نمایشگرهای بسیار نازک و انعطاف پذیر را امکان پذیر می کند و همچنین برای عملکرد به حداقل انرژی نیاز دارند. به دلیل ماهیت دستکاری کردن لایه های ماده آلی، نمایشگرهای OLED به روشی آنالوگ تنها در یک جهت به طرف یک دیود، جریان برق را هدایت می کنند. به دلیل خاصیت الکتروتابناک برخی از مواد آلی که در سال های اخیر کشف شده اند، نمونه های اولیه نمایشگرهایOLED گامی فراتر از نمونه های آزمایشی برنداشتند.

مدل های اولیه این نمایشگرها از نظرساختاری بسیار ساده بودند به طوری که این صفحات تنها از یک لایه پوشیده از ماده آلی که بین دو الکترود آند و کاتد قرار گرفته بود، تشکیل می شدند. با اتصال شدت بالا میان دو الکترود، جریان الکتریکی از لایه ارگانیکی عبور می کرد و به این ترتیب نور گسیل می شد (شدت 100 ولت). این نوع از الکترودها به دلیل مصرف بالای انرژی برای استفاده تجاری چندان کاربردی نبودند. اولین نمایشگرهای با راندمان بالا و شدت پایین را «چینگ تانگ» و «استیو وان اسلایک» در سال 1987 ارائه کردند. این نمایشگرها از دو لایه آلی استفاده می کردند؛ یکی برای دریافت فضاهای خالی و دیگری برای دریافت الکترون ها. به این ترتیب امکان ساخت نمایشگرهای با نوردهی بالا و شدت جریان پایین فراهم شد. شدت جریان این نمایشگر حدود 10 ولت بود. در جولای 2008 خبر تولد یک کنسرسیوم تجاری میان سونی، توشیبا و ماتسوشیتا برای تولید نمایشگرهای OLED اعلام شد.

ویژگی های فنی

نمایشگرهای OLED ویژه پخش کننده های MP3 محصول Creative Technology نمونه یی از این نمایشگرها هستند. در این مورد، ماده آلی یک پلیمر هادی الکتروتابناک شبیه به پلاستیک است. به این ماده پلیمر POLED (دیود آلی ساطع کننده نور) گفته می شود. نباید فراموش کرد لایه های آلی تنها توانایی تابش نور سفید را دارند، اما می توانند با کمک ترکیب های الکتروفسفرسان نور قرمز، سبز یا آبی را تولید کنند. با این رنگ های اصلی می توان به روشی آنالوگ تمام رنگ های طیف مرئی را ترکیب کرد. هر نقطه از یک تصویر از سه میکرونمایشگر ساخته شده است که به ترتیب نورهای قرمز، سبز و آبی را تولید می کنند که چشم انسان از دور، ترکیبی از این سه میکرونمایشگر را همانند یک نقطه واحد می بیند.

ساختار

یک نمایشگر OLED از لایه های مختلفی تشکیل شده است. اولین لایه شفاف است که عملکرد پرتوافکنی دارد. لایه دوم نیز شفاف بوده و توسط آند هدایت می شود. سه لایه آلی وجود دارد. یکی برای تزریق فواصل خالی، یکی برای انتقال الکترون ها و سه ماده الکتروتابناک قرمز، سبز و آبی نیز یک لایه واحد را تشکیل می دهند و سرانجام یک لایه منعکس کننده وجود دارد که با کاتد هدایت می شود.

محدودیت ها

فناوری OLED مزایای بسیاری دارد که از آن جمله می توان به شدت پایین انرژی، کنتراست عالی و درخشش رنگ ها اشاره کرد. با وجود این هنوز محدودیت های بسیاری در راه تکمیل این نمایشگرها وجود دارد. مهم ترین این محدودیت ها هزینه بالای فرآیند تولید است. محدودیت دوم طول عمر نمایشگرهای OLED است که هنوز بسیار کمتر از نمایشگرهای کریستال مایع و نمایشگرهای پلاسمایی است.

تکامل فناوری

در سال 2002 «فیلیپس» اولین نمایشگرهای OLED را برای استفاده تجاری آزمایش کرد. این نمایشگرها سیاه و سفید بودند. در سال 2003 «کداک» اولین دوربین عکاسی دیجیتالی مجهز به نمایشگر OLED را عرضه کرد. در سال 2004 «سامسونگ» تلفن همراه SGH-E700 را عرضه کرد که این تلفن همراه به یک نمایشگر OLED خارجی با 256 رنگ و وضوح تصویر 64 در 96 پیکسل مجهز بود. در مه 2005 نمونه آزمایشی نمایشگر OLED در ابعاد 40 اینچ معرفی شد. در آوریل 2006 دانشگاه بروانشینگ آلمان، فناوری جدیدی را معرفی کرد که ظرف دو سال آینده اولین نمایشگرهای OLED شفاف با استفاده از فناوری TFT را عرضه خواهد کرد. در سپتامبر 2006 گروهی از محققان دانشگاه کورنل یک نوع جدید از نمایشگرهای OLED انعطاف پذیر را ایجاد کردند که همانند نوعی از پیل های فتوولتائیک عمل می کنند و بنابراین از نور، برق تولید می کنند. به گزارش مهر، همزمان شرکت «سونی» ژاپن اعلام کرد که برای بازار این کشور از سال 2007 تلویزیون های برپایه فناوریOLED را عرضه خواهد کرد.XEL-1 اولین مدل تلویزیون OLED محصول این شرکت است. این تلویزیون 11 اینچی،وضوح تصویر 940 در 540 پیکسل و کنتراست یک میلیون بر یک دارد. از دیگر امکانات این تلویزیون می توان به کارت شبکه اترنت (نوعی سیستم شبکه که امکان حمل اطلاعات سمعی و بصری را همانند داده کامپیوتری فراهم می آورد)، پورت HDMI و پورت USB اشاره کرد.

OSRAM شرکت مالک «زیمنس» در سال 2008 اولین لامپ OLED را در نمایشگاه Early Future عرضه کرد. همچنین «سونی» در سال 2008 یک تلویزیون OLED در ابعاد 31 اینچی با وضوح تصویر Full HD را عرضه کرد. «سونی» در سال جاری اعلام کرد 140 میلیون یورو در عرصه فناوری OLED سرمایه گذاری می کند. «پاناسونیک» نیز عرضه تجاری تلویزیون های 40 اینچی OLED را از سال 2011 آغاز می کند. همچنین در نمایشگاه محصولات الکترونیکی برلین 2009 شرکت «ال جی» اعلام کرد که از سال 2010 عرضه تجاری بزرگ ترین تلویزیون OLED را آغاز می کند. ضخامت نمایشگر این تلویزیون که TV AMOLED نام دارد، دو میلیمتر و وضوح تصویر آن 1366 در 768 پیکسل است. همچنین نمایشگاه محصولات الکترونیکی مصرفی Ceatec2009 در ژاپن در حال برگزاری است. در این نمایشگاه سونی یکسری از صفحات نمایشگر انعطاف پذیر را عرضه کرده است. «سونی» حدود دو سال قبل نمونه آزمایشی اولین نمایشگرهای انعطاف پذیر خود را معرفی کرد، اما این نمونه های جدید بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند. بخصوص که «سونی» قصد دارد از این نمایشگرها در نوت بوک های «وایو»، پخش کننده های واکمن و کتاب های الکترونیک «ریدر» استفاده کند. تمام این نمایشگرها با کمک فناوری OLED ساخته شده اند و ضخامت آنها تنها 2/0 میلیمتر است. در حال حاضر در بازار نوت بوک ها، قدرت در دست نمایشگرهای ال سی دی است و این اولین بار است که «سونی» در نوت بوک های «وایو» از این نمایشگرهای دیود آلی گسیل کننده نور بهره می گیرد.

برگرفته از اعتماد

تنظیم برای تبیان: فاطمه مجدآبادی