آنفولانزای اینترنتی

بررسی آسیب شناسی استفاده از اینترنت درفرزندان

همه ما به یاد داریم که در گذشته نه چندان دور برای دست یافتن به یک سری اطلاعات مفید و اولیه در خصوص هر کلید واژه، می بایست مدتها در لابه لای قفسه کتابها می چرخیدیم تا بتوانیم به این اطلاعات دسترسی پیدا کنیم. به یاد داریم که با چه ذوق و شوقی سعی می کردیم برای خودمان و فرزندانمان از بین هزاران عنوان کتاب، کتابهایی تهیه کنیم تا ضمن پر کردن اوقات فراغت، به گسترش معلومات خود یا فرزندانمان کمک کنیم.

هر گاه فرزندمان با سوالی مواجه می شد، آن را با ما در میان می گذاشت و ما نیز به فراخور سن و سالش پاسخی مناسب برای  سوالش فراهم می کردیم و یا او را به دیگر افراد موثق و مورد اعتماد خانواده  که اطلاعات کافی درآن زمینه داشتند ارجاع می دادیم.

به طور خلاصه می توان گفت فرآیند دریافت اطلاعات توسط کودکان و نوجوانان تا حد قابل قبولی کنترل شده بود و والدین و اطرافیان نظارت قابل قبولی بر این فرآیند داشتند.

با بروز فن آوری های نوین از جمله اینترنت، کم کم خانواده ها خواسته یا ناخواسته نقش تعیین کننده و منحصر به فرد خود را در فرآیند انتقال اطلاعات به فرزندان خود از دست دادند و فرزندان در نوع و میزان اطلاعات مورد نظرشان قدرت انتخاب پیدا کردند.

از طرفی همانطور که می دانیم چون در سنین کودکی ،نوجوانی و جوانی تحولات وسیعی در ساختار فیزیکی ، عقلانی و احساسی افراد به وقوع می پیوندد، لذا در این سنین پرسشهای متنوعی برای آنها به وجود می آید. پرسشهایی که اگر در ساختار گذشته، پاسخهایی کنترل شده و از طریق والدین و افراد شناخته شده به آنها داده میشد؛ اما در شرایط کنونی، این طبقه بندی از بین رفته و باعث شده که افراد به خصوص کودکان، نوجوانان و حتی جوانان، پاسخی فراتر از نیاز امروز خود به آنها بدست آورند.

حال سوال این است که با این شرایط به وجود آمده که توقفی در آن مشاهده نمی شود چه باید کرد؟ آیا می شود منکر این واقعیات شد و تنها به محرومیت کودک و نوجوان از دستیابی به این فناوری(اینترنت) بسنده کرد؟ پاسخ این پرسش منفی است زیرا اگر در چند سال گذشته می توانستید از خرید رایانه به عنوان وسیله ضروری دسترسی به اینترنت خودداری کنیم، امروزه این کار را با یک گوشی تلفن همراه می توان به راحتی انجام داد. ضمن اینکه اعمال این نوع ممنوعیت ها از طرف والدین از یک طرف و استفاده از اینترنت در بین همسالان از طرف دیگر، می تواند نوجوان را به استفاده از آن حریص تر کند.

همچنین با این کار، شما فرزندتان از مزایای مفید این فناوری محروم کرده اید اما از طرف دیگر آیا می شود همه چیز را به عهده فهم و درک فرزند گذاشت و به بهانه های مختلف از جمله کاهش مواجهه بین افراد خانواده، احترام به شخصیت فرزند، انتظار از سیستم آموزش و پرورش و مدارس و... از نظارت مستقیم بر این مساله طفره رفت؟

مسلما پاسخ این سوال نیز منفی است. موارد متعددی از اتفاقات ناگواری که برای فرزندان ما در اثر استفاده غیر اصولی از این ابزار اتفاق افتاده و می افتد(نظیراعتیاد، کشیده شدن به دام افراد سود جو و منحرف، بروز مشکلات اخلاقی و رفتاری و...) گواهی بر این مدعا است. با توجه به مجازی بودن و عدم شفافیت فضای اینترنت که از جاذبه های آن تلقی می گردد، افراد امکان شناخت صحیح یکدیگر را نداشته و تنها به نوشته ها یا گفته های طرف مقابل دسترسی دارند که این مساله می تواند برای افراد سودجو بهترین شرایط را فراهم کند تا با مطالب اغوا کننده، طرف مقابل را مجذوب خود کنند.

لازم به ذکر است که به دلیل کثرت سایتهای اینترنتی و تنوع مطالب و محصولات عرضه شده در آنها، هرگز به این مساله دلخوش نباشید که با گذشت زمان علاقه افراد تقلیل می رود و به روند عادی باز می گردد. در بسیاری از آمارهای ارائه شده، سخن از افرادی است که اعتیاد به اینترنت پیدا کرده اند و قدرت تشخیص اتفاقات واقعی پیرامون، از حوادث مجازی محیط اینترنت را از دست داده اند.

بنابراین خانواده ها باید به طور جدی به این مساله بپردازند و بدانند که اگر اکنون برای این مساله زمانی را اختصاص ندهند در آینده اختصاص زمانهای طولانی تر نمی تواند مفید باشد. به عقیده بسیاری از صاحب نظران، بهترین راه برای حل این مشکل، آن است که از ابتدا فرهنگ استفاده از این ابزار(اینترنت) را به فرزندانمان بیاموزیم ، به طوری که ضمن انجام کارهای مفید با این سیستم،باعث آسیب به خود و دیگران نشود. در یادداشت بعدی به ارائه راهکارهایی در این زمینه خواهیم پرداخت.

ادامه دارد...

مریم عطاریان- بخش خانواده و زندگی

مقالات مرتبط:

هجوم خاموش به جوانان

اعتیادی نو

از خشونت تا اعتیاد