تبیان، دستیار زندگی
کپکی که سبب کشف پنی سیلین شد ( قسمت اول ) داستان کشف باکتری کش ها چرا مولكولهای چپ دست و راست دست با یكدیگر متفاوت اند؟ رؤیایی كه سبب یك كشف شد دکتر "مایکل زاسلوف"، متخصص اطفال و زیست شیمیدان انستیتو ملی رشد و تندرستی کودکان...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آنتی بیوتیکی از پوست قورباغه

کپکی که سبب کشف پنی سیلین شد  ( قسمت اول )

داستان کشف باکتری کش ها

چرا مولكولهای چپ دست و راست دست با یكدیگر متفاوت اند؟

رؤیایی كه سبب یك كشف شد

دکتر "مایکل زاسلوف"، متخصص اطفال و زیست شیمیدان انستیتو ملی رشد و تندرستی کودکان به قورباغه ای که در مخزن آزمایشگاهش قرار داشت خیره شده بود. تابستان سال 1986 بود. چند روز قبل به عنوان بخشی از تحقیق خود درباره عفونت های ریوی در کودکانی که به طور مادرزادی مبتلا به فیبروز کیستی بودند، قورباغه را مورد عمل جراحی قرار داده بود تا تخمدانهایش را بردارد. آنچه ناگهان شگفت زده اش کرد این بود که در آب آلوده پر از باکتری مخزن آزمایشگاه که قاعدتاً باید موجب عفونت می شد، زخم عمل قورباغه تمیز، بسته و به سرعت رو به بهبودی می رفت. این نخستین باری نبود که چنین اتفاقی برای دکتر زاسلوف می افتاد. او نیز مانند بسیاری از دانشمندان دیگر بارها روی این نوع قورباغه آفریقایی عمل کرده بود و زخم های قورباغه هر بار به خوبی بهبود یافته بودند. اما این اولین باری بود که دکتر زاسلوف متوجه شد شاهد معجزه ای بوده است، و به این فکر افتاد که چگونه چنین اتفاقی می افتد.

دکتر زاسلوف در پژوهش های بعدی خود دو پپتید ( قطعه هایی از پروتئین ) از پوست قورباغه و توالی اسیدهای آمینه را در هر یک تعیین کرد. این پپتیدها در مقابله با انواعی از باکتری ها، قارچ ها و تک یاختگانی نظیر انگل مالاریا بسیار فعال بودند. دکتر زاسلوف آنها را براساس معادل عبری سپر، ماگاینین ها نامید. دکتر زاسلوف و همکارانش ژن های ماگاینین ها را از قورباغه جدا نمودند و از آنها برای جست و جو به دنبال ژن های مشابهی در انسان استفاده کردند.

اگر چه این اکتشاف به هیچ وجه در برنامه کار دکتر زاسلوف نبود، اما ذهنش آمادگی آن را داشت. مدت ها بود که فکرش به دو موضوع مربوط به هم مشغول بود. یکی کنجکاوی درباره این که چرا کودکانی که با فیبروز کیستی که یک بیماری ارثی است به دنیا می آیند، دچار عفونت های ریوی خطرناک متعددی می شوند که باکتری های ایجاد کننده شان در ریه های افراد سالم یافت نمی شود. دیگر این که چندین سال قبل موادی را به نام سکروپینها در برخی از حشرات کشف کرده بود که ظاهراً دفاع طبیعی نیرومندی علیه باکتری ها اعمال می کردند، و دکتر زاسلوف در فکر پیامدهای درخشانی بود که ممکن بود این اکتشاف داشته باشد. سکروپینها پپتید هستند، و به نظر می رسد بدون آنکه به غشای یاخته های خود حشره آسیبی برسانند، با مختل کردن غشای یاخته های باکتریایی باعث نابودی باکتری ها می شوند. ماگاینین ها نخستین مجموعه دفاع شیمیایی مستقل از دستگاه ایمنی هستند که در جانوران مهره دار کشف شده اند.

منبع: سرگذشت اکتشافات تصادفی در علم - ترجمه : محی الدین غفرانی