مطلب العشاق

پیش درآمد:

ستاره دوم

سید جلال‏الدین آشتیانی

بر روی تصویر کلیک کنید

- ولادت: 1343 ق.

- محل ولادت: آشتیان

- وفات: 1426 ق.

- محل دفن: مشهد

- محل تحصیل: قم، نجف

- اساتید: علامه طباطبائی، امام خمینی، ابوالحسن رفیعی قزوینی، میرزا احمد آشتیانی، میرزا مهدی آشتیانی و...

- تالیفات: شرح مقدمه قیصری، تصحیح متن فصوص‏الحکم، رسائلی در فلسفه صدرایی و عرفان نظری و...

علامه سید جلال‏الدین آشتیانی را باید به حق، زنده کننده آثار حکما و مشعل‏دار حکمت و عرفان نظری دانست. او استاد اجلّ فلسفه، خصوصاً حکمت متعالیه و مروّج طراز اول آن محسوب می‏شد، با این همه هیچ صیغه تقلید و عصبیتی نسبت به آن نداشت و اگر نقد و نقضی در آن می‏یافت، آشکار می‏کرد. مرتبه ایشان در فلسفه بدان حد بود که پروفسور هانری کربن او را «ملاصدرای زنده» می‏نامید، و استادش مرحوم رفیعی قزوینی وی را «سیدالحکماء الالهیین» لقب داده بود. اما افتادگی و تواضع، چنان ملکه وجود شریفش بود که می‏گفت: «اگر ملاصدرا این بنده را یکی از خوشه‏چین‏های خرمن فیض خود محسوب فرماید، در حق بنده غلو کرده است.»

به ساحت مقدس حضرت سیدالشهداء علیه‏السلام عشق می‏ورزید و از آن حضرت با هیجانی خاص به «مطلب العشاق» تعبیر می‏کرد.

روحیه آزادگی، دوری از دنیا، عشق به مطالعه و تحقیق از ویژگی‏های بارز او بود. بیشتر ساعات زندگی‏اش به کار علمی می‏گذشت، ولی با تواضع و تقوا، آثار خویش را «شرح جهل»  می‏خواند. می‏فرمود: «به راستی پیوسته به فکر مرگم و این باور را پیدا کرده‏ام که این اقدامات نشریه‏ای و شرح جهل‏ها، محصولی جز شرح خود کردن و اطفای هوای نفس ندارد. اگر چیزی در قیامت قابل قبول و عرضه کردن باشد، به شرط آنکه تمام جوانب آن را اخلاص فرا گرفته باشد، همانا بی‏سر و صدا، خدمت به خلق کردن است.» هنگامی که این سخنان را می‏گفت، اشک محاسنش را ‏تر می‏کرد.

یکی از اطرافیان ایشان نقل می‏کند: «در هنگام بیماری‏اش استدعا می‏کردم امری بر این بنده بفرمایید! می‏گفت: «باید رفت، هر چه سبک‏تر باشیم شاید راحت‏تر به محضر نبی مکرّم اسلام برسیم.»