تبیان، دستیار زندگی
نهضت امام حسین از نظر مهاتما گاندی محمدعلی جناح درباره امام حسین سخن می گوید حادثه طف از نظر لیاقت علیخان پورشو تامداس توندون امام حسین را می ستاید اثر نهضت امام حسین از نظر گیبون مورخ مشهور چارلز دیكنز درباره نهضت امام حسین...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

قیام امام حسین (ع)در دیدگاه اندیشمندان جهان

نهضت امام حسین از نظر مهاتما گاندی

محمدعلی جناح درباره امام حسین سخن می گوید

حادثه طف از نظر لیاقت علیخان

پورشو تامداس توندون امام حسین را می ستاید

اثر نهضت امام حسین از نظر گیبون مورخ مشهور

چارلز دیكنز درباره نهضت امام حسین اینگونه می گوید

امام حسین علیه السلام از نظر توماس كارلایل

سخنان پروفسور ادوارد براون درباره حادثه طف

نهضت امام حسین از نظر فردریك جمس

 ل. م. بوید

امام حسین از نظر واشنگتن ایروینك مورخ آمریكایی

توماس ماساریك درباره حادثه كربلا

موریس دوكبری می نویسد

عاشورا از نظر دكتر ژوزف فرانسوی

در این مقاله به نقل گفتارى از نوابغ مذهبی، علمی و سیاسی جهان درباره حضرت سیدالشهداء علیه السلام و فداكاری بی سابقه ای كه آن حضرت در راه حمایت از حق و عدالت انجام داده اند، می پردازیم.

 نهضت امام حسین از نظر مهاتما گاندی

من زندگی امام حسین علیه السلام آن شهید بزرگ اسلام را به دقت خوانده ام و توجه كافی به صفحات كربلا نموده ام و بر من روشن است كه اگر هندوستان بخواهد یك كشور پیروز گردد، بایستی از سرمشق امام حسین علیه السلام پیروی كند. (1)

محمدعلی جناح درباره امام حسین سخن می گوید

هیچ نمونه ای از شجاعت بهتر از آنكه امام حسین علیه السلام از لحاظ فداكاری و تهور نشان داد در عالم پیدا نمی شود، به عقیده من تمام مسلمین باید از سرمشق این شهیدی كه خود را در سرزمین عراق قربان كرد، پیروی نمایند. (2)

حادثه طف از نظر لیاقت علیخان

این روز ( عاشورا) برای مسلمانان در سراسر جهان معنای بزرگ دارد، در این روز یكی از حزن آورترین و تراژیك ترین وقایع اسلام اتفاق افتاد. شهادت حضرت امام حسین در عین حزن، نشانه فتح نهایی روح واقعی اسلامی بود، زیرا تسلیم كامل به اراده الهی به شمار می رفت، شهادت یكی از عظیم ترین پیروان اسلام مثلی درخشنده و پایدار برای همه ما است. این درس به ما می آموزد كه اشكال و خطرات هر چه باشد نباید از راه حقیقت و عدالت منحرف شود. (3)

پورشو تامداس توندون(4) امام حسین را می ستاید

شهادت امام حسین علیه السلام از همان زمان كه طفلی بیش نبودم در من تأثیر عمیق و حزن آوری می بخشید. من اهمیت برپا داشتن این خاطره بزرگ تاریخی را می دانم. این فداكاری های عالم از قبیل شهادت امام حسین علیه السلام سطح بشریت را ارتقاء بخشیده است و خاطره آن شایسته است همیشه بماند و یادآوری شود. (5)

اثر نهضت امام حسین از نظر گیبون مورخ مشهور

در طی قرون آینده بشریت و در سرزمین های مختلف شرح صحنه حزن آور مرگ امام حسین موجب بیداری قلب خونسردترین قارئین خواهد شد. (6)

چارلز دیكنز درباره نهضت امام حسین اینگونه می گوید

اگر منظور امام حسین جنگ در راه خواسته های دنیائی خود بود، من نمی فهمم چرا خواهران و زنان و اطفالش به همراه او بودند، پس عقل چنین حكم می نماید كه او فقط به خاطر اسلام فداكاری خویش را انجام داد. (7)

امام حسین علیه السلام از نظر توماس كارلایل

بهترین درسی كه از تراژدی كربلا می گیریم، این است كه امام حسین و یارانش ایمان استوار به خدا داشتند، آنها با عمل خود روشن كردند كه تفوق عددی در جایی كه حق با باطل روبه رو می شود، اهمیت ندارد و پیروزی امام حسین با وجود اقلیتی كه داشت باعث شگفتی من است.(8)

سخنان پروفسور ادوارد براون درباره حادثه طف

آیا اقلیتی پیدا می شود كه وقتی درباره كربلا سخن می شنود، آغشته با حزن و الم نگردد، حتی غیرمسلمانان نیز نمی توانند پاكی روحی را كه این جنگ اسلامی در تحت لوای آن انجام گرفت، انكار كنند. (9)

نهضت امام حسین از نظر فردریك جمس

درس امام حسین علیه السلام و هر قهرمان شهید دیگری این است كه در دنیا اصول ابدی عدالت و ترحم و محبت وجود دارد كه تغییر ناپذیرند و همچنین می رساند كه هرگاه كسی برای این صفات ابدی مقاومت كند و بشر در راه آن پافشاری نماید، آن اصول همیشه در دنیا باقی و پایدار خواهد ماند.(10)

ل. م. بوید

در طی قرون افراد بشر همیشه جرات و پردلی و عظمت روح و بزرگی قلب و شهامت روانی را دوست داشته اند و در همین هاست كه  آزادی و عدالت هرگز به نیروی ظلم و فساد تسلیم نمی شود. این بود شهامت و این بود عظمت امام حسین علیه السلام و من مسرورم كه با كسانی كه این فداكاری عظیم را از جان و دل ثنا می گویند، همنوا بوده ام، هر چند كه 1300 سال از تاریخ آن گذشته است.(11)

امام حسین از نظر واشنگتن ایروینك مورخ آمریكایى

برای امام حسین علیه السلام ممكن بود كه زندگی خود را با تسلیم شدن اراده یزید نجات بخشد، لیكن مسئولیت پیشوا و نهضت بخش اسلام اجازه نمی داد كه او یزید را به عنوان خلافت بشناسد. او به زودی خود را برای قبول هر ناراحتی و فشاری به منظور رها ساختن اسلام از چنگال بنی امیه آماده ساخت. در زیر آفتاب سوزان سرزمین خشك و در روی ریگ های تفتیده عربستان روح امام حسین فناناپذیر است. ای پهلوان و ای نمونه شجاعت و ای شهسوار من، ای امام حسین.(12)

توماس ماساریك درباره حادثه كربلا سخن می گوید

بسیاری از مورخین مابه كم و كیف این رسم و ازدیاد عزاداری واقف نبوده، جاهلانه سخن می گویند و وضع عزاداری پیروان امام حسین علیه السلام را مجنونانه می پندارند و ابداً بدین نكته پی نبرده اند كه این مسئله در اسلام چه تحولاتی را به وجود آورده و جنبش و نهضت مذهبی كه از تعزیه داری در این قوم پیدا شده در هیچ یك از اقوام و ملل دیگر عالم پیدا نشده است، با یك نظر دقیق در ترقیات دویست ساله پیروان حضرت علی علیه السلام در هندوستان كه عزاداری را شعار خود نموده اند تصدیق خواهیم كرد كه بزرگترین عالم اصلی مزیت را آنها پیروی می كنند.

دویست سال پیش پیروان علی و امام حسین علیها السلام در سرتاسر هندوستان در اقلیت بودند و همین حال را درممالك دیگر داشتند. امروزه در ممالك مترقی و ثروتمند مسیحی اگر بخواهند چنین ماتم و عزاداری را به پا نمایند با صرف میلیونها دلار باز هم به تأسیس چنین مجامع و مجالس عزاداری موفق نخواهند شد. گرچه كشیشان ما هم از ذكر مصائب حضرت مسیح ، مردم را متأثر می سازند، ولی آن شور و هیجانی كه در پیروان امام حسین علیه السلام یافت می شود، در پیروان مسیح یافت نخواهد شد و گویا سبب این باشد كه مصائب مسیح در برابر مصائب امام حسین علیه السلام مانند پركاهی است در مقابل یك كوه عظیم پیكر.(13)

موریس دوكبری می نویسد:

اگر مورخین ما، حقیقت این روز را می دانستند و درك می كردند كه عاشورا چه روزی است این عزاداری را مجنونانه نمی پنداشتند، زیرا پیروان امام حسین به واسطه عزاداری امام حسین می دانستند كه پستی و زیردستی و استعمار واستثمار را نباید قبول كنند، زیرا شعار پیشرو و آقای آنها ندادن تن به زیربار ظلم و ستم بود.

قدری تعمق و بررسی كنیم كه در مجالس عزاداری امام حسین علیه السلام چه نكات دقیق حیات بخشی مطرح می شود! در مجالس عزاداری امام حسین گفته می شود، كه امام حسین علیه السلام برای حفظ شرف و ناموس مردم و بزرگی مقام و مرتبه اسلام، از جان و مال و فرزند گذشت و زیربار استعمار و ماجراجویی یزید نرفت.

پس بیایید ما هم شیوه او را سرمشق قرار داده از زیردستی استعمارگران( بیگانگان) خلاصی یابیم و مرگ باعزت را بر زندگی با ذلت  ترجیح دهیم زیرا مرگ با عزت و شرافت بهتر از زندگی با ذلت است. مسلم است ملتی كه از گهواره تا گور تعلیماتش چنین است دارای چه مقام و مرتبتی است، دارای هر گونه شرافت و افتخاری است، همه سرباز حقیقی عزت و شرافتند. علاوه بر منافع سیاسی كه ذكر شد و اثراتش طبیعی است. بزرگترین پاداش اخروی را مسلمانان در این عملیات( یعنی تعزیه داری امام حسین می دانند) آشنایان به تاریخ تصدیق خواهند نمود كه اصلاح اخلاق و تعلیمات بین المللی جز به وسیله مذهب ، امروزه و بلكه در قرن ها در ملل خاورمیانه غیرممكن است. جمعیت تسلیح اخلاقی به خوبی بدین نكته پی برده كه وطن خواهی و اتحاد و اتفاق را در سایه دین و مذهب و دیانت ملل خاور زمین به دست آورده اند. امروزه در ممالك متحده آمریكا مردم را به نام خدمت به وطن دعوت می كنند، ولی در آسیا می توان خدمات شایانی را به نام دین و مذهب حاصل نمود.

اگر مسلمانان مذهب را نادیده انگارند و به نام وطن خواهی بخواهند ترقیات سیاسی حاصل كنند، بجای نفع، زیان خواهند برد. زیرا اگر تعلیمات سربازی را با دین توأم سازند، سربازان تا خون در بدن دارند، حاضر نیستند حتی یك وجب از خاك مقدس وطن را تسلیم اجانب نمایند. امروز اگر استقلالی در مسلمانان مشاهده می شود، عامل اصلی آن پیروی از دستورات قرآن و اسلام است و خواهیم دید روزی را كه سلطنت های اسلامی در سایه همین نكته اساسی قوت گیرند و بدین وسیله مسلمانان عالم در سایه اتحاد و اتفاق واقعی مانند صدراسلام ممالك مشرق و مغرب عالم را مطیع اوامر خود سازند، امام حسین علیه السلام شبیه ترین روحانی به حضرت مسیح است، ولی مصائب او سخت تر و شدیدتر است.(14)

عاشورا از نظر دكتر ژوزف فرانسوی

دكتر ژوزف مورخ معروف فرانسوی در كتاب " اسلام و اسلامیان" می نویسد: بعد از رحلت بنیان گذار اسلام یعنی محمدبن عبدالله صلی الله علیه و آله اختلاف كلمه و عقیده در تابعین و جانشینان وی پیدا شد. دسته ای به خلافت دامادش علی بن ابی طالب قائل و دسته دیگری خلافت پدرزن او ابوبكر را قبول نمودند، دسته اول را شیعه و دسته دوم را سنی نامیدند. وقتی حضرت علی علیه السلام به خلافت رسید و عایشه زوجه حضرت محمد صلی الله علیه و آله و دختر ابوبكر بر مخالفت او برخاست و معاویه برادرزن دیگر محمد صلی الله علیه و آله در شام پرچم پادشاهی را برافراشت. در این موقع سه دستگی به وجود آمد و جنگ های شدیدی برپا شد و عده زیادی مقتول و مجروح گردیدند. زمانی كه زمامدار شام( معاویه) به قتل و غارت پیروان حضرت علی علیه السلام پرداخت و دستور داد كه نام حضرت علی علیه السلام را به زشتی یاد كنند در منابر و مساجد نسبت به علی  علیه السلام اهانت نمایند. عداوت و دشمنی بین دو دسته شیعه و سنی بیش از پیش شد و شیعیان از زیربار اطاعت بزرگان سنت بیرون آمده و تنفر و انزجار خود را از آنها ابراز داشتند. ولی حكومت و اقتدار در دست تسنن بود. از بعد از زمان خلافت، شیعیان از ترس حكومت های جابر هیچ گونه ابراز عقیده ای نمی نمودند و این شیوه برقرار بود تا واقعه عاشورا كه در این روز به دستور حاكم شام( یزید بن معاویه) امام حسین علیه السلام و یارانش را در حوالی كوفه به قتل رسانیدند و این واقعه حائز اهمیت شایانی گردید و پیروان حضرت علی علیه السلام برآشفته و موقع را مغتنم شمرده مشغول پیكار شدند و جنگ ها نموده و خون ها ریخته شد و عزاداری برپا گردید و كار به جائی رسید كه شیعیان، عزاداری نوه محمد (ص) یعنی امام حسین بن علی علیه السلام را جزو مذهب خود قرار دادند و از آن روز تاكنون به پیروی از بزرگان دین خود كه آنها را دوازده نفر از اولاد حضرت علی و حضرت فاطمه علیها السلام می دانند و گفتار و رفتار و كردار هر یك از آنها را در مرتبه گفتار و كردار خدا و رسول و تالی قرآن می شمارند، در عزاداری امام حسین علیه السلام شركت كرده و رفته رفته این عزاداری از اركان مذهب شیعه قرار گرفت. با ترقیات سریع السیری كه شیعیان در اندك مدتی كردند می توان گفت در دو قرن دیگر عدد آنها بر سایر فرق مسلمانان بیشتر خواهد شد و علت این امر به واسطه سوگواری امام حسین علیه السلام است.

امروز در هیچ نقطه ای از جهان نیست كه برای نمونه دو الی سه نفر شیعه یافت شوند و اقامه عزاداری ننمایند.

" در بندر مارسیل، عربی را دیدم كه پیرو مذهب تشیع بود و گویا تبعیت بحرین را اختیار نموده بود. در مهمانخانه جنب اتاق من مسكن داشت در روز عاشورای امام حسین علیه السلام به تنهایی احوالات امام حسین را می خواند و گریه می كرد و سپس مقداری آش كه با شكر و برنج تهیه نموده بود بین فقرا تقسیم می نمود."

شیعیان عقیده دارند كه در روزهای عاشورا و تاسوعا بایستی فقرا را اطعام نمود از این جهت همه ساله از اموال خود به قدر استطاعت خویش به فقرا كمك می نمایند و بعضی اوقات این كمك ها از میلیون ها دلار هم می گذرد. دسته دیگری از شیعیان برای اقامه مجلس سوگواری وقفیاتی نموده اند كه ارزش آن بالغ بر میلیون ها دلار می گردد. باید اعتراف نمود كه شیعیان از بذل جان و مال خود در راه مذهب و سوگواری امام حسین علیه السلام دریغ ندارند.

امروز در هر نقطه از عالم مسلمانان شایسته ترین افرادی هستند كه به معرفت علم واقف شده و به خصوص فرقه شیعه بر سایر فرق اسلام مزیت و برتری دارند. (15)

پى نوشت ها:

1- مجله نور دانش، شماره 3، سال 1341 شمسی .

2 و3- مجله نور دانش، شماره 3.

4-Pursho Ttamdas Tondon

5- مجله نور دانش، شماره 3.

6 و7 و8و9- مجله نور دانش، شماره 3.

10و11و12- مجله نور دانش، شماره 3.

13- قیام امام حسین و یارانش، ص 20.

14-  همان، ص 21.

15- قیام امام حسین و یارانش، ص 24، به نقل از ریدرز دایجست، چاپ نیویورك

منبع :شبكه آیت الله شیرازی