آیا دندان‌های شیری مهم‌اند؟

دندان‌های شیری سالم، کودکان زیبا

یکی از مهم‌ترین دلایل اهمیت دندان‌های شیری که شاید کمترین توجه به آن شده است، نقش آنها در زیبایی کودکان است. پوسیدگی دندان‌های شیری و یا تیره شدن آنها توسط داروهای مختلف (مثلا قطره آهن)، تاثیر نامطلوبی در زیبایی کودکان می‌گذارد و به دنبال آن کودک از ظاهر خود خجالت می‌کشد و اعتماد به نفس خود را از دست خواهد داد.

کودکانی که به علت دندان دردهای مداوم، پوسیدگی‌های شدید و از بین رفتن نسج سالم دندان‌های شیری،‌ قادر به تغذیه مناسب نیستند،‌ به مشکلات جسمی، اختلالات رشد و گاهی سوء‌تغذیه دچار می‌شوند. داشتن دندان‌های شیری سالم، به کودکان این توانایی را می‌دهد که در یکی از مهم ترین مراحل رشد،‌ تغذیه‌ای مناسب و کافی داشته باشند.

دندان‌های شیری سالم باعث رویش صحیح دندان‌های دائمی می شوند

هنگامی که دندان‌های شیری در محیط دهان رویش می یابند، جوانه دندان‌های دائمی در زیر آنها شکل می گیرد. در واقع این دندان‌های شیری سالم هستند که فضای لازم را برای دندان‌های دائمی جایگزین خود حفظ می‌کنند تا دندان‌های دائمی زیرین آنها به موقع و در جای مناسب خود رویش پیدا کنند. اگر یک دندان شیری زودتر از زمان مناسب خود، ‌کشیده شود، دندان‌های عقبی آن به سمت جلو حرکت کرده و فضای دندان کشیده شده را اشغال خواهند کرد. در نتیجه هنگامی که دندان دائمی زیرین، به زمان رویش برسد، به دلیل نداشتن فضای کافی،‌رویش نابجا خواهد داشت و یا نهفته باقی می‌ماند و مشکلات ارتودنسی و ردیف نبودن دندان‌ها را برای کودک ایجاد خواهد کرد. حتی اگر بین دندان‌های شیری پوسیده شود و مقداری از نسج دندان‌ها در اثر پوسیدگی‌ از بین برود، دندان عقبی به اندازه نسج از دست رفته ی دندان جلویی، به سمت جلو حرکت کرده و فضای دندان جلویی را اشغال خواهد کرد. بنابراین حتی پوسیدگی‌های کوچک دندان‌های شیری باید به سرعت ترمیم شوند و حتی‌الامکان دندان شیری قابل نگهداری در دهان را نباید زودتر از موعد مقرر کشید.

دندا‌ن‌های شیری سالم، تکلم زیبا

کودکانی که به دلیل پوسیدگی،‌ دندان‌‌های شیری خصوصا دندان‌های جلویی خود را از دست می‌دهند، قادر نیستند به خوبی صحبت کنند و در هنگام تکلم دچار اشکال خواهند شد.

دندان‌های شیری تا حدود 6 سالگی در دهان کودک باقی می‌مانند. در این سن، اولین دندان‌ شیری لق می‌شود و می‌افتد. علت لق شدن دندان‌های شیری این است که دندان‌های دائمی با رویش به سمت دندان‌های شیری و تماس ‌با آنها، به تدریج، ریشه‌ دندان شیری را از بین می برد و با تحلیل کامل ریشه دندان‌های شیری، این دندان‌ها لق شده و می‌افتند.

از حدود سن 6 تا 21 سالگی، کودکان در دوره "دندان‌های مختلط" قرار دارند که در این سن مخلوط دندان‌های شیری و دائمی در دهان کودک وجود دارد و به تدریج با افتادن تمام دندان‌های شیری و جایگزین شدن دندان‌های دائمی،‌ شخص وارد دوره "دندان‌های دائمی" خواهد شد.

نکته مهم در مورد سن 6 سالگی کودکان این است که در این سن، در انتهای دهان کودکان دندان‌های دائمی به‌نام دندان 6 سالگی (اولین آسیای دائمی) رویش پیدا می‌کنند. این دندان‌ها در انتهای هر فک در هر طرف یک عدد و در مجموع در دهان 4 عدد در حدود سن 6 سالگی رویش پیدا می‌کنند و برای رویش آنها دندان شیری لق نخواهد شد، بلکه این دندان‌ها به‌صورت مستقل در انتهای دهان رویش خواهند یافت. مراقبت و مسواک زدن صحیح این دندان‌ها بسیار لازم است، زیرا این دندان‌ها کلید جفت‌گیری صحیح دندان‌های دائمی خواهند بود.

مراقبت از دندان های شیری

دندان‌های شیری از هنگام رویش در دهان نیاز به مراقبت دارند. از زمانی که دندان‌های شیری در دهان می رویند، باید تمیز شوند تا امکان پوسیدگی آنها کاهش یابد. برای کودکان زیر 2 سال، امکان مسواک زدن به روش‌های معمول وجود ندارد.

دندان‌های کودکان زیر 2 سال باید به کمک یک تکه گاز استریل یا پارچه تمیز و مرطوب، تمیز شود و یا از مسواک‌های مخصوصی به‌نام مسواک انگشتی که در انگشتان والدین قرار گرفته و به کمک موهای نرم آن، دندان‌های کودک تمیز می‌شود، استفاده کرد.

فلوراید

فلوراید ماده‌ای مغذی است که با نفوذ به ساختمان دندان می‌تواند به استحکام آن کمک کرده و از پوسیدگی‌ آن جلوگیری کند. فلوراید ، می‌تواند به‌صورت خوراکی و یا موضعی وارد ساختمان دندان شود.

فلورایدتراپی روشی است که به کمک آن در مطب دندان‌پزشکی، فلوراید بر روی دندان کودک قرار گرفته و به استحکام آن کمک می‌کند. این عمل از حدود 3 سالگی برای کودکان توصیه می‌شود.

مسواک زدن

مسواک زدن توسط مسواک‌های عادی از حدود سن 2 تا 3 سالگی باید آغاز شود. برای کودکتان، مسواکی متناسب با اندازه دهانش تهیه کنید و فراموش نکنید تا سن 6 سالگی که کودک به طور کامل قادر به کنترل عضلات خود نیست،‌ مسواک زدن برای کودک به عهده یکی از والدین است و مسواکی که کودک زیر 6 سال برای خودش بزند، ارزش بهداشتی نخواهد داشت. به اندازه یک عدس از یک خمیر دندان دارای فلوراید را بر روی مسواک قرار داده و حدود 2 دقیقه تمام سطوح دندان‌های کودکتان را لااقل 2 بار در روز مسواک بزنید.

شیر مادر یا شیر خشک؟

شیرمادر، از غنی‌ترین مواد غذایی است که در جهان هستی وجود دارد. این ماده غذایی سرشار از ویتامین‌ها، املاح، پروتئین‌ها و سایر موادی است که در حفظ سلامت آدمی موثر است. شیرمادر به‌خاطر سازگاری زیادی که با بدن انسان دارد، امکان آلرژی‌ها (حساسیت ها) را به حداقل می‌رساند. مادرانی که کودکان خود را با شیرمادر تغذیه می‌کنند، به علت تماس کامل بدنی مادر و فرزند،‌ رابطه عاطفی عمیق و کاملی را با کودک خود برقرار می‌کنند. کودکانی که با شیرمادر تغذیه می‌شوند، کمتر دچار مشکلات گوارشی و دل‌دردهای شبانه می‌شوند. شیرمادر آلودگی ندارد و از نظر اقتصادی نیز نسبت به شیرخشک بسیار مقرون به‌صرفه است.

ارزش غذایی شیرمادر بسیار بالاست. شیرمادر منبع غنی از قند لاکتوز است که لاکتوز می‌تواند به جذب کلسیم نیز کمک کرده و در تراکم استخوان‌ها و استحکام دندان‌های کودکان بسیار موثر باشد. سدیم، پتاسیم، فسفر، پروتئین،‌آهن، انواع ویتامین‌ها و آنتی‌بادی‌ها از دیگر مواد مفید موجود در شیرمادران است.

اما به یاد داشته باشید که شیرمادر نیز با تمام مزایا و فوایدش، ‌به‌خاطر داشتن قند قابل تخمیر لاکتوز، پوسیدگی‌زاست و به تمام مادرانی که کودکان خود را با شیرمادر تغذیه می‌کنند توصیه می‌شود، حتما بعد از آنکه کودکشان شیر نوشید، ‌به او آب بخورانند تا دندان‌ها تمیز شود و سطح دندان‌های کودکشان را با یک گاز یا پارچه مرطوب، ‌تمیز کنند.

بررسی‌ها نشان داده است که تغذیه کودک با شیرمادر، مناسب‌ترین روش تغذیه‌ای جهت پیشگیری از مشکلات ارتودنسی و نامنظم شدن دندان‌هاست و احتمال ایجاد بی‌نظمی‌های دندانی در کودکانی که از شیشه‌های شیر و یا پستانک استفاده می‌کنند بیشتر است. در صورتی که والدین مجبور باشند برای تغذیه کودک خود از شیشه استفاده کنند،‌ بهتر است از نوعی سرشیشه‌های مخصوص به‌نام سرشیشه‌های "ارتودونتیک" استفاده شود تا احتمال ایجاد مشکلات بی‌نظمی دندانی کاهش یابد.

اما غیر از مشکلات ارتودنسی و بی‌نظمی‌های دندانی،‌ شیر،‌چه به شکل شیرخشک، شیر مادر یا شیرهای پاستوریزه، به‌خصوص اگر شیرین شده باشد، می‌تواند موجب ایجاد پوسیدگی‌های دندانی در کودکان شود.

بنابراین برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودک:

* مراقبت باشید که کودکتان به خوابیدن با شیشه شیر و یا باقی ماندن پستان مادر در دهان عادت نکند، زیرا ماندن طولانی مدت شیر بر روی دندان‌ها موجب ایجاد پوسیدگی دندانی می‌شود.

* در صورت امکان بعد از آنکه کودکتان شیر نوشید، دندان‌هایش را تمیز کنید و یا برای پاک شدن بقایای شیر از روی دندان‌هایش به او مقداری آب بخورانید.

* هرگز شیر کودکتان را با کمک قند، شکر، نبات، عسل و یا موادی مانند این ها شیرین نکنید.

* بعد از آنکه کودکتان شیر خورد، دقت کنید تا حتما آروغ بزند، زیرا برگشت شیر به همراه گاز معده هنگام خواب به دهان و باقی ماندن شیر بر روی دندان‌ها، موجب پوسیدگی خواهد شد.

* از دادن آب میوه‌های شیرین به کودک هنگام خواب پرهیز کنید.

از مطالب اعضا

ارسال شده به سایت تبیان توسط : ahmadchalepey