داروهایی که جذب غذا را کم می کنند
اثر دارو بر میزان جذب مواد غذایی از اهمیت بیشتری نسبت به اثر دارو، روی میزان مصرف غذا برخوردار است، زیرا در صورتی كه میزان مصرف غذا توسط بیمار تغییر كند، خود بیمار متوجه آن می شود و در صدد رفع آن بر می آید، اما وقتی شخصی به میزان كافی غذا مصرف كند، ولی این غذا در دستگاه گوارش او جذب نشود، تا موقع ظهور علائم كمبود آن ماده مغذی، متوجه مشکل نمی شود.
از آن جا كه اكثر داروها و مواد غذایی از روده كوچك جذب می شوند، از این رو تداخل غذا و دارو در این قسمت از بدن شایع است.
این تداخلات به نوع و مقدار دارو، غذای مصرفی، زمان مصرف غذا، وجود بیماری و سوء تغذیه ارتباط دارد.
داروها به 4 طریق بر جذب مواد غذایی تاثیر می گذارند:
* تغییر زمان توقف غذا در دستگاه گوارش
از این دسته داروها می توان ملین ها و مسهل ها را نام برد كه با كاهش زمان توقف غذا در دستگاه گوارش ، باعث از دست رفتن موادی مانند كلسیم و پتاسیم می شوند.
گاهی خود دارو نیست كه باعث اسهال می شود، بلكه مواد جانبی كه در فراورده های دارویی وجود دارند، باعث این عارضه می شوند، مانند ماده ی سوربیتول كه معمولا به داروها اضافه می شود تا پایداری آن ها را افزایش دهد (مثلا این ماده در داروی الگزیر تئوفیلین وجود دارد) و مصرف زیاد این فراورده باعث اسهال در بیمار می شود.
* تاثیر بر فعالیت اسیدهای صفراوی دستگاه گوارش
داروهایی مانند كلستیرامین و كلوفیبرات كه برای كاهش كلسترول خون استفاده می شوند، روی فعالیت اسیدهای صفراوی اثر گذاشته و به دنبال آن جذب چربی ها و ویتامین های محلول در چربی مختل می شود.
* تغییر اسیدیته (PH) دستگاه گوارش
این داروها با تغییر اسیدیته دستگاه گوارش، جذب مواد غذایی را تغییر می دهند، مثلاسایمیتیدین كه برای زخم معده و اثنی عشر مصرف می شود، با كاهش ترشح اسید معده باعث اختلال در جذب ویتامین B12 و آهن از غذاها می شود و مصرف طولانی مدت آن می تواند كم خونی به همراه داشته باشد.
داروهای آنتی اسید، با تغییر اسیدیته معده و متصل شدن به مواد معدنی، جذب آن ها را مختل می كنند.
به طور كلی با کاهش اسیدیته معده در جذب كلسیم، آهن، منیزیم و روی اختلال ایجاد می شود.
* اثر بر روی مخاط دستگاه گوارش
نمونه ای از این گونه داروها، آسپیرین و داروهای اسیدی دیگری است كه تغییراتی روی مخاط دستگاه گوارش ایجاد می کنند و جذب مواد معدنی به ویژه آهن و كلسیم را تغییر می دهند.
نئومایسین و كلشی سین هم از این دسته مواد هستند و جذب چربی ها، نیتروژن، لاكتوز، كلسیم، آهن، سدیم، پتاسیم و ویتامین B12 را دچار اختلال می كنند.
*مطالب مرتبط:
تداخل مصرف گریپ فروت با بعضی داروها (1) و (2)
بخش تغذیه و سلامت تبیان
