تبیان، دستیار زندگی
شروع همیشه سخت و البته مهم است. شاید تفاوتی هم نداشته باشد که مدیریت کلاسی پرجمعیت یا چند نفره را به عهده بگیریم. در واقع مقر فرماندهی شاید چندان مهم نباشد، تسلط بر اوضاع به‏ویژه در نقطه‏ی شروع مهم است. ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

70راه برای آموزش اثر‏بخش

در 3 هفته‏ی اول سال تحصیلی

قسمت اول

از تجربه‏های سبز آموزگاران جهان یاد بگیریم

تخته سیاه

36. برای شروع تدریس، از تصویر، طرح، معما، چند پرسش خاص و یا هر شیوه‏ی دیگری که ذهن بچه‏ها را درگیر می‏کند، استفاده کنیم (توفان ذهن برای فراگیری بهتر مفاهیم).

37. پیش از شروع مبحث جدید، پرسش‏های دانش‏آموزان از مبحث قبلی را روی تخته‏سیاه بنویسیم و بکوشیم با مشارکت بچه‏ها، پاسخ و پرسش‏ها را بیابیم.

38. تا پیش از رفع اشکالات دانش‏آموزان، مبحث جدیدی را آغاز نکنیم.

39. هر جلسه از بچه‏ها بخواهیم درس جلسه‏ی آینده را مطالعه کنند و نکاتی را که به نظرشان مبهم می‏رسد، روی برگه‏ای بنویسند و به شما بدهند. با این کار، هم شما با نکات مورد توجه بچه‏ها اشنا می‏شوید و هم بچه‏ها به مطالعه‏ی مباحث درسی پیش از تدریس، عادت می‏کنند.

40. از بچه‏ها بخواهیم هر جلسه یک خبر مهم از روزنامه یا مجله‏ی ویژه‏ی سنشان را بنویسند و همراه خود سر کلاس بیاورند. روی خبر مورد نظر بحث کنیم و هر جلسه را به بحث روی یکی از موضوع‏ها اختصاص دهیم.

41. از دانش‏آموزان بخواهیم برنامه‏ها و آرزوهای خود را روی برگه‏ای بنویسند و یک کپی از آن را پیش خودشان نگه دارند و اصل برگه را به شما بدهند. به این ترتیب، شما از اهداف آن‏ها آگاه می‏شوید و آن‏ها هم اهدافشان را از یاد نمی‏برند.

42. با اجرای برنامه‏هایی مثل برگزاری جلسه‏ی بحث و گفت‏و گو ارائه‏ی مباحث درسی در کلاس و... آن‏ها را برای حضور در جمع آماده کنیم.

43. برنامه‏های پرورشی مانند بازدید‏ها، برنامه‏های فرهنگی و... را از همان روزهای نخست شروع سال تحصیلی آغاز کنیم.

44. اجرای برنامه‏های ورزشی از دیگر نیازهای دانش‏آموزان هستند. برگزاری بازی‏ها و برنامه‏های ورزشی آن‏ها را از نظرجسمی و روانی آماده می‏کند.

45. درباره‏ی فلسفه و هدف آموزش و پرورش با بچه‏ها صحبت کنیم تا همکاری و همراهی بیشتری با ما داشته باشند.

46. راه‏های جایگزین را به آن‏ها بیاموزیم.

47. با همکاری دانش‏آموزان در فضای کلاس، تغییراتی ایجاد کنیم تا فضا برای آن‏ها دوست‏داشتنی‏تر شود.

48. آموزگار دموکراتی باشیم. هر چند رعایت نظم ضروری است، اما در پایه‏ی ابتدایی باید کمی آزادانه‏تر عمل کرد.

49. پژوهش و تحقیق و شیوه‏ی آن را به دانش‏آموزان سوم ابتدایی به بعد بیاموزیم و کمک کنیم تا برای پژوهش‏هایشان از منابع تحقیقاتی استفاده کنند.این کار از شروع سال تحصیلی جدید، برای بچه‏ها به عادت تبدیل می‏شود.

50. برای فراگیری (آموزش) مفاهیم درسی هیجان ایجاد کنیم. برای این کار کافی است در کنار تدریس، همان مفهوم درسی، فعالیت علمی، بازدید یا یک کار آزمایشگاهی ترتیب دهیم.

51. شماره تلفن محل کار والدین دانش‏آموزان را داشته باشیم.

52. دلیل غیبت‏های آن‏ها را جویا شویم.برخی از غیبت‏ها به‏ویژه در نخستین روزهای شروع سال تحصیلی، ممکن است به دلیل ترس از مدرسه باشد.

هدیه

53. تشویق نیازی انکارناپذیر برای پیشرفت تحصیلی است. این تشویق می‏تواند زبانی، با اهدای جایزه و یا هر شکل دیگری باشد. روزهای نخست شروع سال تحصیلی نیاز دانش‏آموزان بیش‏تر از هر زمان دیگری است.

54. دانش‏آموزان باید واکنش‏های مثبت و منفی ما را ببینند.اما این واکنش‏ها، به‏ویژه واکنش‏های منفی، باید تنها با تغییر لحن کلام یا چهره، بدون هر گونه توهین صورت گیرد. در روزهای نخست سال تحصیلی، بچه‏ها بیش از هر زمان دیگری نسبت به رفتار آموزگار حساس هستند.

55. با گروه‏بندی دانش‏آموزان، فعالیت‏های آن‏ها را منسجم کنیم.

56. به دانش‏آموزانی که از نظر درسی ضعیف‏اند، مسؤولیت‏های آموزشی محول کنیم.

57. به دانش‏آموزان فرصت بدهیم تا در همین روزهای نخست سال تحصیلی، مهارت‏هایشان را نشان بدهند. برای این کار به آن‏ها فرصت فعالیت بدهیم.

58. با والدین جلسات خصوصی برگزار کنیم. تأثیر این جلسات بیش از جلسه‏های چندین نفره‏ی اولیا و مربیان است.

59. از همین روزهای نخست شروع سال تحصیلی، بچه‏ها را به نوشتن عادت بدهیم. برای این کار از آن‏ها بخواهیم هر روز حداکثر در دو تا سه خط، درباره‏ی موضوعی که دوست دارند، مطلبی بنویسند.

60. مجله‏ یا کتابی مناسب با سن دانش‏آموزان انتخاب کنیم و با قسمت‏بندی ان، هر روز بخشی از آن را همراه دانش‏آموزان در کلاس بخوانیم. این کار مهارت خواندن را در آن‏ها تقویت می‏کند و باعث آشنا شدن با لغت‏های جدید می‏شود.

61. بازی‏های فکری به‏ویژه آن‏هایی که به صورت پرسش و پاسخ هستند، شروع خوبی برای تقویت حافظه‏ی دانش‏آموزان محسوب می‏شوند.

62. از بچه‏ها بخواهیم هر کدام عکسی از خودشان بیاورند. عکس‏ها را روی مقوا بچسبانیم و مشخصات مختصری از بچه‏ها را زیر آن‏ها بنویسیم. این تابلو را در کلاس نصب کنیم تا دانش‏آموزان با یکدیگر بیش‏تر آشنا شوند.

63. گروه‏ها، اعم از کار گروه‏ها و یا گروه‏های ورزشی و... می‏توانند برای خود سر گروه انتخاب و کارت عضویت صادر کنند. این کار فعالیت آن‏ها را منسجم‏تر و ارتباط آن‏ها را بیش‏تر می‏کند. به‏عنوان آموزگار، به این برنامه‏ریزی‏ها هویت ببخشیم و آن‏ها را هدایت کنیم.

64. در صورت نیاز به تکمیل آموزش برخی مفاهیم، می‏توانیم سرعت آموزش را کند کنیم.

65. تکلیف شب، مکمل آموزش‏های مدرسه است، به‏شرطی که میزان آن‏ به حدی باشد که مانع از تفریح و بازی بچه‏ها نشود.

66. از بچه‏ها بخواهیم دفترچه‏ای تهیه کنند. در هر صفحه، کارهایی را که دوست دارند در طول یک روز انجام بدهند بنویسند و روبه‏روی آن‏هایی که انجام داده‏اند، علامت بزنند. این کار زمان‏بندی را به آن‏ها می‏آموزد.

67. هر روز از یک دانش‏آموز بخواهیم پیش از شروع کلاس یا در پایان ساعت کلاس، داستان کوتاهی را تعریف کند. این کار کم‏رویی روزهای اول مدرسه را برطرف می‏کند.

68. خلاصه‏نویسی، یکی دیگر از برنامه‏هایی است که می‏تواند در همین روزهای شروع سال تحصیلی، بچه‏ها را با نوشتن و کوتاه نوشتن آشنا کند. برای این کار در پایان هر جلسه و یا هر یک جلسه در میان، از بچه‏ها بخواهیم چند خط درباره‏ی مطالبی که یاد گرفته‏اند، بنویسند.

69. هنگام تدریس درس‏هایی مثل ریاضیات یا علوم به بچه‏ها اجازه بدهیم راه‏حل‏های مختلف، حتی راه‏حل‏های اشتباهشان را با جرئت بگویند. پس از آن، همراه همه‏ی بچه‏ها، روی راه مورد نظر بحث کنیم.

70. اگر دانش‏آموزان در پایه‏ی قبل نیز در همین مدرسه بوده‏اند، با آموزگار سال گذشته‏ی آن‏ها گفت‏و گویی داشته باشیم تا از هر نظر بهتر و زودتر با شرایط آن‏ها آشنا شویم.

منبع

ترجمه و تدوین؛ مهتاب خسروشاهی

رشد آموزش ابتدایی، دوره‏ی 12،شماره‏ی 1،مهر 88