خواص ماءالشعیر

چند سالی است که مصرف ماءالشعیر خیلی رایج شده و بسیاری از جوانان و کودکان به خوردنش علاقه نشان می‌دهند.

اگرچه ماءالشعیر در مقایسه با سایر نوشابه‌های گازدار، ویتامین‌های بیشتری دارد و می‌توان آن را جایگزین آن نوشابه‌ها کرد، اما در مصرف آن هم باید رعایت اعتدال را کرد.

برای آشنایی بیشتر با خوبی‌ها و بدی‌های این نوشیدنی با دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و رژیم درمانی، به گفتگو نشسته‌ایم.

آقای دکتر! از خواص ماءالشعیر برایمان بگویید.

ماءالشعیر به عنوان یک نوشیدنی، هم مقداری از مایعات بدن را تامین می‌کند و هم چون یک نوشیدنی تخمیری است، یعنی از عصاره مالت، رازک و مخمر‌ها در تهیه آن استفاده می‌شود، دارای انواع ویتامین‌ها مخصوصا ویتامین‌های گروه B است. بنابراین بخشی از ویتامین‌های مورد نیاز روزانه بدن را تامین می‌کند. از 20 نوع اسید آمینه ضروری، 16 مورد در این نوشیدنی موجود بوده و در هر لیتر از آن، تقریبا 20 میلی‌گرم ویتامین C وجود دارد. علاوه بر این ترکیبات، مالت موجود در ماءالشعیر جزو گروه کربوهیدرات بوده و مواد حاصل از آن در بدن متابولیزه شده و مقداری انرژی تولید می‌کنند. بنابراین مهم‌ترین خواص این نوشیدنی آن است که قسمتی از آب مورد نیاز بدن را تامین کرده و مهم‌تر اینکه بخشی از ویتامین‌های ضروری را به بدن می‌رساند، مخصوصا ویتامین‌های گروه B که برای متابولیسم کربوهیدرات ها هر روز به آنها نیاز داریم.

مالت موجود در ماءالشعیر چه خواصی دارد؟

مالت و مشتقات آن با به‌ کارگیری فرآیند مالت‌سازی و عصاره‌گیری از غلات به ویژه دانه جو به دست می‌آیند و چون حاوی آنزیم‌های گروه هیدرولاز ، قندهای قابل تخمیر دکسترین، ویتامین‌های B5 (اسید پانتوتنیك)، B6، بیوتین، پروتئین و املاح با ارزش هستند، بسیار اهمیت دارند.

مالت حد واسط دانه جو است، بنابراین جزو ترکیبات کربوهیدرات است و در فرآیند تهیه این نوشیدنی، شرایط تخمیر ایجاد می‌شود. یک مقدار از این کربوهیدرات به کربوهیدرات‌های حد واسطی شکسته می‌شوند که هضم و جذب‌شان خیلی راحت است و این مواد مثل کربوهیدرات‌ها در بدن سوخته و انرژی تولید می‌کنند، بنابراین کالری قابل توجهی دارند.

مصرف چه میزان از این نوشیدنی را توصیه می‌کنید؟

کسانی که به هر دلیل دچار کمبود ویتامین‌های گروه B هستند و می‌خواهند کمبود ویتامین بدن خود را جبران کنند، می‌توانند از این نوشیدنی در برنامه غذایی خود استفاده کنند.

توجه داشته باشید که مصرف بیش از حد و افراطی هر ماده مغذی از جمله ماءالشعیر می‌تواند عواقبی داشته باشد.

اگر اسید فسفریک به کار رفته در این نوشیدنی که به صورت گازدار است، زیاد باشد، می‌تواند موجب پوکی استخوان شود. بحث اضافه وزن هم، مورد توجه است.

به هر حال مصرف متناسب و متعادل ماءالشعیر به جای نوشابه‌های گازدار دیگر توصیه‌ می‌شود. در حال حاضر گروه‌های خاصی از جامعه که کمبود مصرف سبوس و یا کمبود ویتامین دارند، اگر از این مایع مصرف کنند، بخشی از نیاز به ویتامین خود را تامین کرده‌اند. این نوشیدنی به دلیل کالری قابل‌ملاحظه ای که دارد، برای کسانی که دچار اضافه وزن هستند و یا کسانی که می‌خواهند وزن‌شان را کنترل کنند، باید محدود شود و آب جایگزین آن گردد.

آیا گازی که به صورت کف روی ماءالشعیر تشکیل می‌ شود، همانند گاز نوشابه‌ های دیگر مضر است؟

بخشی از این گاز به دلیل فرآیند تخمیر است، اما بخش عمده آن توسط کارخانه‌های تولید ماءالشعیر به صورت صنعتی اضافه می‌شود. عمده‌ترین آن گاز CO2 است.

مهم‌ترین مشکل این گاز این است که با برداشت املاح از بافت استخوانی سبب پوکی استخوان می‌شود.

کسانی که بیش از اندازه از این نوشیدنی استفاده می‌کنند، احتمال برداشت این املاح از بدنشان بیشتر بوده و اگر به کمبود ویتامین D یا کمبود کلسیم نیز دچار باشند، مصرف ماءالشعیر مزید بر علت شده و بروز مشکلات استخوانی حتمی خواهد شد.

آیا امکان دارد طعم‌ های مختلف میوه‌ای که در ماءالشعیر‌ها به کار می‌روند، در بدن حساسیت ایجاد کند؟

بله، ممکن است. بسیاری از ماءالشعیر‌ها دارای طعم‌ها و رنگ‌های متفاوت هستند. اگر این طعم‌ها از عصاره‌های طبیعی تهیه شده باشند، احتمال اینکه آلرژن یا حساسیت‌زا باشند و یا مشکل خاصی را ایجاد کنند، کم است، اما در بسیاری از موارد از ترکیبات صنعتی و مصنوعی تهیه می‌شوند (هر چند که از سازمان‌های مرجع مثل سازمان غذا و دارو یا مراکزی که مسئول استاندارد هستند، اجازه داشته باشند) که ممکن است در بعضی از افراد، حساسیت ایجاد کنند.

چرا ماءالشعیر را در شیشه ‌های تیره و قوطی‌ های فلزی نگهداری می‌کنند؟

اساسا به دلیل تخمیری که روی عصاره مالت یا ترکیبات کربوهیدرات انجام می‌شود لازم است که ماءالشعیر درون ظروف تیره رنگ نگهداری شود، زیرا مخمر‌هایی که عمل تخمیر را انجام می‌دهند، در تاریکی و در محیط بدون اکسیژن عمل می‌کنند و نور و اکسیژن، عمل تخمیر را مختل می‌کند.

ظرف شیشه‌ای یا فلزی خیلی تفاوت ندارد، اما ظروف فلزی باید دارای نوعی پوشش پلیمری در جدار داخلی‌شان باشند و مایع در ارتباط مستقیم با فلز نباشد.

تهیه مصاحبه : سهیلا عابدین‌پور