تبیان، دستیار زندگی
آخرین یكشنبه ماه سپتامبر میلادی، هر ساله روز جهانی قلب نام دارد که امسال مصادف بود با...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

به مناسبت روز جهانی قلب

سلامت قلب در محیط کار

روز جهانی قلب

آخرین یكشنبه ماه سپتامبر میلادی، هر ساله "روز جهانی قلب" نام دارد که امسال مصادف بود با 5 مهر ماه 1388. البته این نامگذاری ربطی به ولنتاین ندارد، بلكه تنها به سلامت قلب می‌اندیشد. فرقی ندارد شاعر باشید و قلب را مركز عواطف و احساسات بدانید، یا پزشك باشید و به آن به چشم تلمبه‌ای گوشتی بدون احساس ‌بنگرید، آنچه در نگاه همه مشترك است زندگی است.

همه قلب را منشا زندگی می‌دانند و تپش‌های آن را گرامی می‌دارند. تلمبه‌ای عضلانی كه در سینه قرار دارد و بزرگی آن به اندازه مشت انسان است و وزنش كمتر از یك قوطی نوشابه كه روزانه 100 هزار بار می‌تپد و به طور مداوم در حال كار كردن و تلمبه زدن است، اما آنقدر مهم است كه نه تنها یك روز در سال، بلكه باید همه سال به آن اندیشید.

بیماری های قلبی-عروقی یكی از بیماری‌های شایع در تمام دنیاست و سالانه 17/2 میلیون نفر را به كام مرگ می‌‌كشاند كه 7/2 میلیون نفر به علت بیماری ایسمیك قلبی و 5/5 میلیون نفر به علت حوادث عروق مغزی و 3/3 میلیون نفر به دلیل فشار خون بالا فوت می‌كنند. در كشور ایران نیز 38 درصد مرگ‌ها و 23 درصد از ناتوانی‌ها به علت همین بیماری‌هاست. این بیماری اولین علت مرگ و میر در كشور‌های پیشرفته است و در كشورهای در حال توسعه به سرعت رو به گسترش است.

در سال 1910، 10 درصد مرگ و میرها در دنیا به علت بیماری‌های قلبی-عروقی بوده است، اما این وضعیت در سال 2000 به 50 درصد رسید و پیش‌بینی می شود این آمار در سال 2020 به 75 درصد مرگ و میرهای شایع در جهان برسد.

بیشتر از 46/6 درصد مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی پیش‌بینی شده در سال 2020 در كشورهای در حال توسعه اتفاق می‌افتد و بیش از نیمی از مرگ‌ها در این كشورها در زیر 70 سالگی رخ می‌دهد.

روز قلب‌ها

به علت اهمیت موضوع و ضرورت جلب توجه مسوولان در برنامه‌ریزی برای پیشگیری از بروز این بیماری‌ها، اطلاع رسانی مناسب به افراد جامعه و مبارزه همه جانبه با عوامل خطرساز بیماری‌های قلبی، دولت‌ها و مردم به فكر مقابله با این بیماری‌ها افتادند. از جمله نهادهای مردمی مانند فدراسیون بین‌المللی قلب‌شناسی و انجمن بین‌المللی قلب‌شناسان، در سال 1978 میلادی تاسیس گردید که مسوولیت آن پیشگیری و كنترل بیماری‌های قلبی عروقی بود. با ادغام این دو انجمن با یكدیگر و تغییر نام آنها رسما از سال 1998 ، فدراسیون جهانی قلب تشكیل شد. فدراسیون جهانی قلب با این نگرش كه تمام كشورهای عضو این فدراسیون می‌توانند به ریشه‌كنی همه‌گیری جهانی بیماری‌های قلبی عروقی كمك كنند، با همكاری سازمان بهداشت جهانی آخرین یكشنبه ماه سپتامبر هر سال را به عنوان روز جهانی قلب تعیین كرد و هرساله با شعاری متفاوت این روز گرامی داشته می‌شود. در روز جهانی قلب فعالیت‌های مختلف مانند كلاس‌های آموزشی، مسابقات ورزشی، نمایش‌ها و نمایشگاه‌ها و بسیج‌های اندازه‌گیری فشار خون، كلسترول خون و... برگزار می‌شود.

از سال 1378 مراسم روز جهانی قلب در كشور ما نیز هر ساله برگزار می‌شود.

روز جهانی قلب فرصتی برای حساس‌سازی جامعه و زمینه سازی برای اصلاح شیوه‌های نامناسب است و مردم را تشویق می‌كند تا درباره عادات خوب زندگی كه منجر به زندگی طولانی‌تر و قلب سالم‌تر می‌شود، فكر كنند.

شعار روز جهانی قلب در سال 2008 «آیا عوامل خطر بیماری‌های قلبی خود را می‌شناسید؟» و در سال 2007 «چقدر قلب خود را سالم و جوان نگه داشته‌اید؟» بود و شعار امسال «سلامت قلب در محیط كار» است.

روز جهانی قلب سال 2009

دكتر طاهره سماوات، رییس اداره قلب وزارت بهداشت در مراسم روز جهانی قلب كه در تالار امام بیمارستان امام خمینی (ره) برگزار شد، گفت: علت انتخاب شعار «سلامت قلب در محیط كار» برای روز جهانی قلب در سال جاری، آن است كه كارمندان حدود 60 درصد از مدتی را كه بیدار هستند در محیط كار می‌گذرانند و به دلیل مشغله زیاد به خود توجهی ندارند. كارمندان به دلیل بی تحركی، مصرف سیگار، استرس محیط كار، غذای نامناسب و ... در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی قرار دارند.

از آنجا كه كارمندان نیروهای مولد جامعه هستند، توجه به آنها علاوه بر آن كه می‌تواند بخش عظیمی از عوامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی در جامعه را كاهش دهد، در عین حال به سلامت اقتصاد جامعه نیز كمك می‌كند.

به گفته دكتر سماوات، عدم مصرف سیگار و برخورداری از تحرك بدنی كافی می‌تواند تا 80 درصد از بار بیماری‌های قلبی عروقی بکاهد.

قلب‌های بیمار

بیماری‌های قلبی عروقی شایع‌ترین علت مرگ و میر در كشور ما هستند. متاسفانه نزدیك به 40 درصد علت فوت جوانان در كشور به دلیل بیماری‌های قلبی عروقی است و این آمار به سرعت در حال افزایش است.

شیوع این بیماری‌ها در سال‌های گذشته در كشور ما روند صعودی داشته است. براساس برآوردها، بیش از 2 میلیون نفر از مردم كشورمان مبتلا به بیماری عروق كرونر هستند.

قلب

نكته نگران‌كننده دیگر این است كه حدود سنی مبتلایان در ایران نسبت به كشورهای توسعه یافته پایین‌تر است. در بررسی انجام شده در مركز قلب تهران میانگین سن بیمارانی كه تحت عمل قلب باز یا آنژیوگرافی قرار گرفته‌اند، حدود 58 سال است، در حالی كه این سن در كشورهای دیگر، 68 سال می باشد.

چقدر قلب‌تان را می‌شناسید

علائم بیماری‌های قلبی در بسیاری از موارد دیر ظاهر می‌شوند و نداشتن علامت، دلیل بر سلامت قلب نیست. اولین گام برای داشتن یك قلب سالم، شناخت عوامل خطری است كه قلب را تهدید می‌كنند.

پزشكان معتقدند، هر چه میزان كلسترول بد یا LDL در خون شما بالاتر باشد و تعداد بیشتری از عوامل خطرزا را داشته باشید، به همان اندازه در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری های قلبی قرار دارید.

افرادی كه قبلا مبتلا به بیماری قلبی بوده اند، در معرض خطر بیشتری برای وقوع یك حمله قلبی مجدد هستند.

سایر افرادی كه در معرض خطر بیشتری هستند عبارتند از: مبتلایان به بیماری دیابت (كه عامل خطرزای نیرومندی است) و افرادی كه تركیبی از عوامل خطرزای ابتلا به بیماری قلبی را دارند.

عوامل خطرزای اصلی عبارتند از:

- استعمال سیگار

- فشار خون بالا

- میزان کم كلسترول خوب یا HDL (كمتر از 40 میلی گرم در دسی لیتر)

- سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی زودرس

- سن (در مردان 45 سال یا بیشتر و در زنان سن 55 سال یا بیشتر)‌

اگرچه چاقی و نداشتن فعالیت بدنی در فهرست بالا نیامده است، ولی باید توجه داشته باشیم كه این عوامل نیز در بروز بیماری های قلبی موثر هستند.

برای آن كه مشخص شود تا چه اندازه در معرض خطر بیماری‌های قلبی قرار دارید، باید به پزشك مراجعه كنید.

اگر از موارد بالا، چند عامل را دارید، باید بسیار مراقب سلامتی خود باشید. در سنین بالا برای اطمینان از سلامت قلب، حداقل باید سالی یك بار به پزشك مراجعه كرد، زیرا در صورت تشخیص بیماری در مراحل ابتدایی، می‌توانید جلوی آن را بگیرید.

سلطان قلب‌های بیمار

سیگار، چربی، نمك، چاقی و كم‌تحركی شایع‌ترین علل بیماری‌های قلبی هستند که وضعیت همه ی این موارد در ایران نامناسب است.

سیگار: در ایران سالانه 12 میلیون سیگاری 60 میلیارد نخ دود می‌كنند و سن مصرف سیگار در ایران به 10 تا 13 سال كاهش یافته است. همچنین سالانه 50 هزار ایرانی بر اثر استعمال دخانیات جان خود را از دست می‌دهند.

چربی: سالانه 2/1 میلیون تن روغن جامد در كشور مصرف می‌شود كه این امر می‌تواند آمار وحشتناك مرگ و میرها بر اثر بیماری‌های قلبی عروقی را توجیه كند. سرانه مصرف روغن جامد در ایران 17 كیلوگرم و در دنیا 5/12 كیلوگرم است.

نمک: نمك یكی دیگر از عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی است. ایرانی‌ها به طور متوسط بیش از 3 برابر میزان مجاز نمك مصرف می‌كنند. استاندارد مصرف نمك بین 4 تا 5 گرم در روز است كه ایرانی‌ها به طور متوسط روزانه 13 تا 15 گرم نمك مصرف می‌كنند. به این ترتیب 5/18 تا 20 درصد مردم ایران مبتلا به فشار خون بالا هستند. فشار خون بالا از مهم ترین عوامل خطرساز برای بیماری قلبی است.

کم تحرکی: 69 درصد ایرانی‌ها تنبل بوده و تحرك بدنی كافی ندارند كه 22 درصد بیماری‌های قلبی نیز به دلیل كم‌تحركی است.

دیابت: دیابت یكی دیگر از عوامل خطر بروز بیماری‌های قلبی است. 7 میلیون ایرانی به دیابت مبتلا هستند كه به طور كلی سالانه یك درصد به آمار دیابتی‌ها اضافه می‌شود. سن ابتلا به دیابت در ایران حداقل 10 تا 15 سال پایین‌تر از سن شایع ابتلا در كشورهای توسعه یافته است.

چاقی: نسل امروز ایران 3 تا 4 كیلوگرم چاق‌تر از نسل‌های قدیمی است. 43 درصد افراد بالای 15 سال كشور اضافه وزن دارند، زیرا مصرف نان، غلات، چربی‌ها، قند و شكر بسیار بیشتر از استاندارد جهانی است.

ضرورت فرهنگ‌سازی

روز جهانی قلب

برای درمان بیماری‌های قلبی بسیاری از امكانات در كشور وجود دارد، البته اقدامات زمانی مفید هستند كه افراد نیازمند كمك، به موقع به آنها مراجعه كنند و اساسا به آن دسترسی داشته باشند.

اما آنچه بسیار مهم‌تر است، اطلاعات لازم قبل از بیماری است كه به پیشگیری كمك می‌كند. مردم باید بدانند و آگاه باشند از 25 سالگی به بعد باید به منظور بررسی فاكتورهای مهم، تحت آزمایش خون قرار گیرند. باید بدانند چربی خون بالا چه تبعات ناخوشایندی را در پی دارد. باید آگاه باشند اگر دچار درد قفسه سینه شدند، به راحتی از كنارش نگذرند و به پزشك مراجعه كنند. باید مطلع باشند اگر در فامیلشان سابقه بیماری قلبی وجود دارد، بیشتر در معرض خطر هستند. باید آگاه باشند سیگار كشیدن واقعا خطر مشكلات قلبی را افزایش می‌دهد. باید بدانند رژیم غذایی پرچرب، سلامت قلب و عروق آنها را در معرض خطر قرار می‌دهد و همه این ها از طریق سیستم‌های اطلاع‌رسانی باید به گوش مردم برسد.

این كار جز به مدد فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی جامع و گسترده توسط صداوسیما، روزنامه‌ها و مجلات، وزارت بهداشت و مراكز غیردولتی فعال در زمینه سلامت قلب میسر نخواهد شد. این سازمان‌ها و نهادها با تنظیم برنامه‌ای مدون قادر خواهند بود آگاهی‌های لازم را به افراد جامعه ارائه كنند. در كنار این موضوع امكانات پزشكی نیز وجود دارد و پزشكان هم آماده هستند اطلاعات را به افراد منتقل و در صورت نیاز، بیماران را درمان كنند.

این كار گروهی كه در فلسفه روز جهانی قلب بر آن تاكید شده، ساده‌ترین و در عین حال مهم‌ترین بخش كار اطلاع‌رسانی است و هدف روز جهانی قلب هم همین آگاه‌سازی است. مطمئنا افراد برای كسب آگاهی راهی ندارند جز این كه پیام‌ها، توصیه‌ها و راهكارها را از طریق رسانه‌ها بشنوند و ببینند و بعد در صورت نیاز مراجعه كنند.

علی اخوان بهبهانی

منابع:

تبیان زنجان

ایسنا

*مطالب مرتبط:

مراقب قلب خود باشید

درمان دارویی در بیماران قلبی

آزمایش های تشخیص بیماری قلبی

با 19 روش از قلب خود محافظت کنید

عوامل خطر اصلی بیماری قلبی (1) و (2)

با قلب خود مهربان باشیم! (قسمت اول)، (قسمت دوم) و (قسمت سوم)

هوای قلبتان را داشته باشید

مواظب قلبتان باشید

طرح پایش سلامت كارمندان دولت

بخش تغذیه و سلامت تبیان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.