روماتیسم ستون فقرات شبیه کمردرد است
بیش از نیم میلیون نفر در كشور به روماتیسم ستون فقرات مبتلا هستند و این آمار در حال رشد است. این در حالی است كه بسیاری از مردم و حتی پزشكان آن را با كمردرد اشتباه می‌گیرند و بسیاری افراد با تشخیص اشتباه، درمان غلطی را دریافت می كنند.
روماتیسم ستون فقرات از جمله بیماری های اسكلتی محسوب می شود كه متاسفانه به علت شباهت علائم آن با كمردرد، معمولا از طرف مبتلایان نادیده گرفته می شود. بسیاری از پزشكان و ارتوپدهای كشور نیز آشنایی كامل با این بیماری ندارند و برای درمان آن به فیزیوتراپی های بلند مدت روی می آورند كه كارآمد نیست.
با توجه به این كه بسیاری از مردم جهان و از جمله كشور ما به كمردرد دچار هستند و آمار ابتلا در این زمینه به 80 درصد هم می رسد، لذا اشتباه گرفتن روماتیسم ستون فقرات با كمردرد عوارضی را به همراه دارد كه می تواند حتی سال ها بیمار را زمین گیر كند. در حالی كه اگر پس از درد كمر و با توجه به علائم آن، بیمار به متخصص روماتولوژی مراجعه كند از عوارض ابتلا به این بیماری در حال شیوع، در امان خواهد بود.
بیش از نیم میلیون نفر از جمعیت كشور به روماتیسم ستون فقرات مبتلا هستند
سید مجتبی حكیم، فوق تخصص روماتولوژی و عضو انجمن روماتولوژی ایران می‌گوید:
"طبق آمارهای جهانی حدود 8/0 درصد جمعیت كشور یعنی حدود نیم میلیون نفر در ایران به روماتیسم ستون فقرات مبتلا هستند.
سن شروع این بیماری 18 تا 20 سالگی است. در این سنین علائم این بیماری شروع می شود و ظهور این علائم در سنین بالای 40 سال بسیار نادر است. مردان 9 برابر زنان به این عارضه مبتلا می شوند.
شیوع عامل اصلی روماتیسم ستون فقرات (آنتی ژن HLA-B27) در جوامع دنیا 14 درصد است. در كشورهای اروپای شرقی این میزان بیشتر است و در ایران، در استان كهگیلویه و بویراحمد و یاسوج بیشتر دیده می شود. لذا ابتلا به آن در این مناطق بیشتر است.
علت ابتلا به روماتیسم ستون فقرات هنوز مشخص نیست. اما زمینه ژنتیكی در ایجاد آن تاثیر دارد، طوریكه در 90 درصد افراد مبتلا به آن، گلبول‌های سفید خون حاوی آنتی ژن HLA-B27 است. البته افرادی هم دیده شده اند كه این آنتی ژن را داشته اند، ولی به این عارضه مبتلا نشده‌اند و برعكس افرادی هم این آنتی ژن را نداشته اند و به روماتیسم ستون فقرات مبتلا شده‌اند.
این بیماری به علت تشابه آن با كمردرد، در ایران و جهان رو به افزایش است. "
روماتیسم ستون فقرات علائم شبیه كمردرد دارد
فرزانه فتاحی، رئیس انجمن روماتیسم ستون فقرات ایران می‌گوید:
"روماتیسم ستون فقرات، یك بیماری پیش رونده و دردناك است كه اصولاً ستون فقرات را درگیر می كند، اما می تواند مفاصل و رباط ها را نیز درگیر كند و معمولاً با دیسك كمر اشتباه گرفته می شود.
شروع تدریجی خشكی و درد پشت در طول هفته ها و ماه ها، خشكی، سفتی و درد در بامداد كه تدریجا در طی روز با حركت از بین می رود یا كاهش می یابد، ادامه داشتن ناراحتی بیش از 3 ماه، احساس بهتر شدن پس از حركت و ورزش، و احساس بدترشدن بعد از بی تحرکی طولانی از مهم ترین نشانه‌های ابتلا به این عارضه است و بیماران باید با دیدن این علائم حتما به یك متخصص روماتولوژی مراجعه کنند.
به دلیل این كه كمردرد در بین تمام ملل شایع است و علائم این بیماری نیز مانند كمردرد است، تشخیص آن در زنان، در بهترین كشورهای دنیا 9 سال طول می كشد."
آگاهی مردم و پزشكان از این بیماری کم است
خانم عباسی كه حدود 45 سال دارد می گوید:
"20 سال به خاطر درد این بیماری، شب ها تا صبح گریه می كردم و به نزد انواع پزشكان از جمله اورتوپد و فیزیوتراپ رفتم. داروهایم از آلمان برایم ارسال می شد، اما هر روز بدتر از دیروز می شدم و به جایی رسیدم كه هیچ داروی مسكنی بر دردهایم تاثیر نداشت. جلسات زیاد فیزیوتراپی را انجام دادم و حتی یك بار، 15 روز در بیمارستان بستری شدم. همه می گفتند كه دیسك كمر دارم. MRI هم نمی توانستم انجام دهم و برای این كار پزشكان مجبور شدند مرا بیهوش كنند. از زمانی كه نزد روماتولوژ رفتم و مشاوره های انجمن روماتیسم ستون فقرات را دریافت كردم، خیلی زودی بهبود پیدا كردم و الان خوشحالم كه می توانم راه بروم."
یك مرد كارمند بازنشسته نظامی كه 56 سال دارد می گوید:
"من دیابت دارم و 12 تا 13 سال است كه تحت نظر پزشك هستم و برای درمان بیماری ام به پزشكان معتبر داخل و خارج كشور مراجعه كردم و آن ها تشخیص دیسك كمر دادند و حتی می خواستند عمل جراحی هم روی كمرم انجام دهند تا این كه پس از مراجعه به روماتولوژ و آشنایی با انجمن و استفاده از مشاوره‌های انجمن، در حال حاضر وضعیت جسمانی خوبی دارم."
درمان روماتیسم ستون فقرات در مراحل ابتدایی بسیار ساده است
فتاحی، رئیس انجمن روماتیسم ستون فقرات ایران می گوید:
"با توجه به این كه بیشتر افراد مبتلا، مردان جوان هستند، متاسفانه برخی از آنها برای تسكین دردهای كمر و پشت، به سمت مصرف مواد مخدر می روند، در حالی كه اگر بیماری زود تشخیص داده شود، درمان آن بسیار ساده است.
این عارضه یك سیر مزمن دارد و 50 درصد درمان آن به مصرف داروهای ضد التهاب و 50 درصد بقیه به انجام مشاوره هایی در زمینه نحوه زندگی و تغذیه بستگی دارد. آب درمانی و انجام حركات ورزشی تحت نظر پزشك، در بهبود آن تاثیر به سزایی دارد.
این بیماری می تواند علاوه بر كمردرد و پشت درد، دیگر مفاصل مانند مچ و زانو را نیز درگیر و دردناك كند و بیمار را ناتوان كند و بیماری های چشمی ، پوستی، گوارشی و قلبی از دیگر عوارض ابتلا به این بیماری است كه همین نكته می تواند باعث انحراف بیماران از درمان اصلی شود. "
مشاوره در بهبود این عارضه نقش اساسی دارد
فتاحی ادامه می دهد:
"به علت این كه تعداد متخصصین روماتولوژی در كشور كم است و بیماران نیز زیاد هستند، روماتولوژها معمولا فرصت دادن مشاوره صحیح به بیمار را پیدا نمی كنند، مثلا یک بیمار بود كه پزشك به وی دستور ورزش كردن را داده بود، اما نگفته بود چه ورزشی و چگونه باید آن را انجام دهد. لذا بیمار به ورزش كاراته روی آورده و پس از چند جلسه، بیماری اش بدتر شده بود. بنابراین در مشاوره، ابتدا باید بیمار را از بیماری اش آگاه كنیم.
مشاوره در باره اینكه بیمار باید چه بخورد، چگونه بخورد، چه موقع بخورد، چگونه كار كند، چگونه راه برود و به طور خلاصه چگونه زندگی كند و چگونه بر اعصاب خود مسلط باشد و عصبی نشود، در بهبود هر چه سریع تر این بیماری اهمیت ویژه‌ای دارد.
در بین مردم ایران یک باور غلط وجود دارد و آن این است كه روماتیسم از رطوبت به وجود می آید. بنابراین بیماران روماتیسمی از آب می ترسند كه این فکر غلط است."
*مطالب مرتبط:
رژیم غذایی در آرتریت روماتوئید
بخش تغذیه و سلامت تبیان
