مسلمان بودن مهم است یا مومن بودن؟

فرق مؤمن با مسلمان در چیست؟ مؤمن واقعى کیست؟

اسلام، شکل ظاهرى دارد و هر کس شهادتین را بر زبان جارى کند، در زمره مسلمانان است اما ایمان یک امر واقعى و باطنى است که جایگاه آن قلب آدمى است، نه زبان و ظاهر او. بنابراین ایمان بالاتر و برتر از مسلمانى است. در آیات قرآن آمده است: «اعراب گفتند که ما ایمان آورده‏ایم، اى پیامبر! به آن‏ها بگو که اسلام آورده (تسلیم شده‏اید) و هنور ایمان در دلهاى شما وارد نشده است». ¹

اسلام ممکن است انگیزه‏هاى مختلفى داشته باشد، حتى انگیزه‏هاى مادى و منافع شخصى، ولى ایمان حتماً از انگیزه‏هاى معنوى سرچشمه مى‏گیرد. امام باقر علیه‌السلام مى‏فرماید: «ایمان اقرار است و عمل، اما اسلام اقرار بدون عمل است». ²

امام صادق علیه‌السلام مى‏فرماید: «ایمان شریک اسلام مى‏شود، ولى اسلام شریک ایمان نیست». ³

در روایتى دیگر امام باقر علیه‌السلام فرمود: «ایمان آن است که در دل مستقر شود و بنده را به سوى خدا کشاند و اطاعت خدا و گردن نهادن به فرمانش بیانگر آن باشد، ولى اسلام گفتار و کردار ظاهرى است». ⁴

مؤمن واقعى کسى است که به همه دستورهاى اسلام عمل نماید؛ واجبات را انجام دهد و محرّمات را ترک نماید یعنى ایمان واقعى همراه عمل است و عملش باید مطابق با ایمانش باشد.

در بعضى آیات آمده است: «مومنان کسانى‌اند که چون یاد خدا شود، دلهاشان ترسان مى‏شود و چون آیات الهى برایشان خوانده شود، ایمانشان افزون مى‏شود و بر پروردگار خود توکّل مى‏کنند. آنان که نماز را بر پا مى‏دارند و از آنچه روزیشان داده‏ایم، انفاق مى‏کنند. آنان مؤمنان واقعى هستند». ⁵

خداوند در این آیات و آیات دیگر مانند آیات اوّل سوره مؤمنون اوصاف «مؤمنان واقعى» را بیان فرموده است.