تستوسترون؛ هورمونی مردانه
تستوسترون از هورمون های استروئیدی بدن است که ساختمان اصلی سازنده آن را کلسترول تشکیل می دهد.
این هورمون از سلول های لیدیگ در بافت بیضه ترشح می شود و ترشح آن توسط هورمون دیگری به نام LE (که از سلول‌های قدامی هیپوفیز ترشح می شود) کنترل می شود.
تستوسترون برای اثرگذاری در بافت هدف و جلوگیری از کاهش اثرش، با برخی پروتئین های ساخته شده در کبد ترکیب شده و بعد از انتقال به ارگان های هدف با گیرنده های موجود در بافت ترکیب شده و از جدار سلول عبور کرده و آثارش را ایجاد می کند.
ارگان های هدف شامل پوست، مو، کبد، مغز و بیضه هستند که از این میان، پوست بیشترین گیرنده ها را به خود اختصاص داده است.
تستوسترون و دی هیدروتستوسترون، هورمون های مردانه اصلی در خون هستند.
میزان تستوسترون بیشتر از دی هیدروتستوسترون است، ولی با ایجاد اثر در بافت هدف، تستوسترون به دی هیدروتستوسترون تبدیل می شود.
تستوسترون در کبد می شکند و محصولات ایجاد شده توسط ادرار دفع می شود. با افزایش سن به تدریج از تعداد سلول های لیدیگ کاسته شده و مقدار اولیه تستوسترون کاهش می یابد.
با کاهش تستوسترون، موهای وابسته به این هورمون در سطح بدن کاهش می یابد، حجم عضلات کم شده و از علایم مردانه کاسته می شود.
علل کاهش تستوسترون
عوامل مختلفی باعث کاهش تستوسترون در مردان می شود که یکی از شایع ترین علل آن، افزایش سن است.
از علل دیگر می توان به این موارد اشاره کرد:
سیگار، الکل، برخی داروها، رادیوتراپی، گرما و استفاده از حمام و سونای داغ، نهانی بیضه‌ها، دیابت، بیماری مادرزادی کالمن، جراحی و برداشت بافت بیضه، تومورهای بیضه، تومورهای کبد، واریکوسل و تومورهای هیپوفیز.
علایم کاهش تستوسترون
اختلال در روابط جنسی از شایع ترین علایم ناشی از کاهش تستوسترون است.
علایم دیگر شامل افسردگی، تغییر در توان شناسایی افراد، کاهش انرژی، کاهش میل جنسی، کاهش تحرک، پرخاشگری، عدم تمرکز، درد عضلانی، گر گرفتگی و بی خوابی بعد از غذا خوردن می باشد.
تشخیص کاهش تستوسترون
در معاینه بدنی، معمولا کاهش حجم بیضه‌ها، کاهش موهای بدن، کاهش حجم عضلات و پوکی استخوان را می توان دید.
تشخیص معمولا از راه اندازه گیری تستوسترون و LE نمونه خون 8 صبح است. البته در موارد مشکوک می توان هورمون های تیروئید، ملاتونین،DHEA و فاکتور شبه انسولین را نیز اندازه گیری کرد.
درمان
برای درمان نیز معمولا از تستوسترون استفاده می شود.
از جمله عوارض درمان با تستوسترون می توان به موارد زیر اشاره کرد:
افزایش آنزیم های کبدی و افزایش خطر سرطان کبد، افزایش احتمال ابتلا به سرطان پروستات، افزایش چربی خون، افزایش گلبول های قرمز خون و انسداد تنفسی.
* مطالب مرتبط:
وقتی تستوسترون خون پایین می آید
آیا مردان سالمند باید تستوسترون مصرف كنند؟
11 نکته درباره تستوسترون درمانی
خوراکی‌های فوق‌العاده برای آقایان
علائمی که آقایان باید جدی بگیرند
داروها عامل 25 درصد از ناتوانی‌های جنسی هستند
بخش تغذیه و سلامت تبیان
