اگر فرزندی موفق می خواهید...
روش‌های تقویت عزت نفس در کودکان (2)
برای مطالعه ی قسمت قبل اینجا کلیک کنید.
روش‌های تقویت عزت نفس در كودكان و نوجوانان را در طی دو مقاله مورد بررسی قرار دادیم . برای ساختن محیطی كه باعث رشد و پرورش عزت نفس در كودك می شود توجه به 18نكته ، ارزشمند و مفید است . در مقاله ی قبل 4 مورد اساسی را همراه با مصادیق كاربردی اش بررسی كردیم. مواردی شامل : " پذیرش كودك به عنوان فردی ارزشمند "، " ایجاد محیطی سرشار از اعتماد " ، " رعایت احترام متقابل " و " رعایت عدل و انصاف بین فرزندان" . در این مقاله به 14 مورد كلیدی دیگر اشاره می كنیم :
1 ـ انتظارات و معیارهای معقول و منطقی از خود و فرزندانتان داشته باشید.
خوب است والدین موقعیت‌هایی را برای فرزندانشان فراهم كنند كه همراه با موفقیت باشد، زیرا می‌توانند از این طریق، زمینه‌ای برای رقابت سالم بین آنان به وجود آورند.
2 ـ ارج نهادن به سعی و پیشرفت كودكان . زمانی كه كودكان كاری را درست انجام می‌دهند، با حمایت خود موجب رشد و تقویت آنها شوید؛ و از همكاری و مشاركت آنها در انجام فعالیت‌های گوناگون قدردانی كنید.
3ـ سعی كنید با تحسین و تمجید به موقع و مناسب، پیشرفت آنها را تسریع كنید. هر كودكی قادر است از اشتباهاتش درس بگیرد و چنانچه در انجام كاری شكست بخورد، دوست دارد با دوباره و بهتر انجام دادن آن، حتماً موفق و پیروز شود.
4ـ از هر گونه قضاوت منفی اجتناب ورزید، زیرا در این صورت كودك شما نسبت به قضاوت دیگران حساس خواهد شد.
5ـ از هر گونه اظهارنظری كه موجب تحقیر و كوچك شمردن كودكان شود، جداً اجتناب ورزید. هیچ‌گاه برچسب‌های منفی به آنها نزنید؛ زیرا مصداق این جمله را دارد: «آن چه كه تو درباره‌ی من می‌اندیشی، همان است كه من درباره‌ی خودم می‌اندیشم و آن چه من درباره‌ی خودم می‌اندیشم، همان خواهم بود».
6ـ حمایت مشخص از كمك فرزندانتان به مراقبت و تحسین خشك و خالی بهتر است. برای مثال می‌توان گفت: «از خوش‌رفتاریت نسبت به خواهر كوچكت خیلی خوشم آمد»، و یا «از این كه كمك كردی ظرف‌ها را بشویم، متشكرم؛ ظرف‌ها با كمك تو سریع‌تر و بهتر شسته شدند».
7ـ تشویق، به كودكان این امكان را می‌دهد كه ویژگی‌های منحصر به فرد خود را بشناسند. این كار باعث تسلط بیش‌تر آنان بر محیط‌شان می‌شود.
8ـ به احساسات كودكان اهمیت دهید، به آنها كمك كنید تا بتوانند اعمال و رفتارشان را تحت كنترل خود درآورند و با استفاده از روش‌های سالم برون‌ریزی، آنها را ابراز دارند.
9ـ وقتی رفتار ناشایستی از كودكان سر می‌زند، علت ناشایسته بودن آن رفتار را برای او توضیح دهید. به این ترتیب آنها می‌فهمند كه چرا انجام بعضی رفتارها نادرست و غلط است؛ و آن را تكرار نمی‌كنند. همین‌طور علت رفتارهای خوب و پسندیده‌ی كودكان را نیز برای آنها توضیح دهید؛ تا موجب تكرار این گونه رفتارها شوید.
10ـ الگویی مثبت‌اندیش برای فرزند خود باشید ـ چنان چه بیش از اندازه نسبت به خویشتن، توانایی‌ها و محدودیت‌های خود سخت‌گیر، بدبین و غیرمنطقی باشید، فرزندتان احتمالاً مثل شما خواهد شد.
11ـ باورها و اعتقادات نادرست فرزند خود را شناخته و آنها را بازسازی كنید. دكتر مسینگر در كتاب خود می‌نویسد: «یكی از وظایف مهم هر پدر و مادری این است كه اعتقادات نامعقول و نادرست فرزندانشان را نسبت به وجود خودشان شناخته و آنها را اصلاح كنند. زیرا، این تفكرات و برداشت‌های نادرست می‌تواند در آنها ریشه گرفته و برای كودك به صورت واقعیت هایی عینی درآید. این باورها می‌توانند درباره‌ی كمال‌گرایی، جذابیتِ ظاهری، توانایی‌ها، استعدادهای او و یا هر موضوع دیگری باشد. برای نمونه كودكی كه در تمام درس‌های خود نمره‌ای خوب گرفته ولی در درس ریاضی ضعیف است، ممكن است بگوید: «من شاگرد بدی هستم ... درس ریاضی را اصلاً نمی‌فهمم». این گفته‌ی او نه تنها اشتباه محض است، بلكه ممكن است به صورت باوری مسلم برای او جا افتاده،بعدها نیز موجب شكست‌های پی در پی او شود. در چنین مواقعی فرزند خود را تشویق كنید تا واقعیت را آن طور كه هست ببیند و با جملات هدفمند و منصفانه‌ی خود او را راهنمایی كنید. برای مثال، به او بگویید: «تو شاگرد خوبی هستی. در تمام درس‌های خود نمره‌ی خوبی گرفتی. حساب و ریاضی تنها یك درس است و تو تنها در این درس به تمرین احتیاج داری.»
12ـ نسبت به فرزندان خود مهربان و صبور باشید ـ عشق و محبت شما می‌تواند تا حد زیادی موجب تقویت عزت نفس فرزندتان شود. او را در آغوش گرفته و به او بگویید كه از داشتن او احساس غرور و افتخار می‌كنید. روی تكه‌كاغذی بنویسید: «تو خیلی خوبی». و آن را در ظرف غذای او بگذارید. بچه‌ها، محبتی را كه از دل بلند شود، به راحتی درك می‌كنند.
13ـ سعی كنید محیط خانه را امن و به دور از هر گونه اضطراب و دلهره‌نگه دارید ـ كودكی كه در محیط خانه احساس امنیت و آرامش نكند و یا با او بدرفتاری شود و دائم مورد لعن و دشنام قرار گیرد، عزت‌نفس اش از بین رفته و از بودن در محیط خانه و جمع خانواده مأیوس و دلسرد می‌شود.
14ـ در بعضی موارد والدین با رفتارهایی كه انجام می‌دهند، موجب بروز احساس گناه و پشیمانی در فرزند خود می‌شوند. زمانی كه كودكان دچار این احساس می‌شوند، تنها با مطیع‌تر شدن نسبت به والدین، مربیان و یا مراجع قدرت، می‌توانند احساس گناه و پشیمانی خود را كاهش دهند. این احساسات در آینده، موجب بروز وسواس در كودكان می‌شود. برخی از والدین با برانگیختن احساس گناه در فرزندان خود، آنان را از هر گونه ابراز وجودی باز می‌دارند و بدین ترتیب حس اعتماد به نفس و عزت نفس آنها را تضعیف می‌كنند.
منبع : برگرفته از كتاب " پرورش اعتماد به نفس در كودكان و نوجوانان " – نویسنده : ماندانا سلحشور
تنظیم :داوودی
مقالات مرتبط :
