علل اشک ریزش خودبخودی کودک
اصولا علل اشک ریزش را می توان این طور دسته‌بندی کرد که:
1) تولید اشک زیادتر از حد طبیعی باشد (وجود ایرادی در غدد اصلی سازنده اشک)
2) اشکال در مسیر خروج اشک باشد که اصطلاحا انسداد مجرا نامیده می‌شود (دلیل آن اختلالی در کار خروج اشک از چشم و هدایت آن به داخل بینی است.)
یکی از علل مهمی که شیرخواران را به مطب چشم پزشک می‌آورند، همین اشک‌ریزش است. حدود 10 درصد نوزادانی که متولد می‌شوند، مبتلا به انسداد مجرای اشکی هستند، یعنی موقع تولد، هنوز مجرای اشکی آنها به داخل بینی باز نشده و این شیرخواران با اشک‌ریزش و گاهی با ترشحات چرکی مواجه می‌شوند.
تجمع مواد کنار مژه‌ها و گاه چسبیدن مژه‌ها به هم خصوصا هنگام خواب و لزوم دستکاری پلک‌ها در موقع بیدار شدن از مشکلات عمده‌ای است که موجب نگرانی والدین می‌شود و معمولا مجبورند پلک‌ها را تمیز کنند تا چشم‌ها از یکدیگر بازگردد.
به طور کلی انسداد مادرزادی مجرای اشکی در بچه‌ها به سه صورت دیده می‌شود:
- اولین حالت، اشک ریزش مداوم بدون همراه بودن ترشحات چرکی است.
- دوم، اشک‌ریزش مداوم همراه با ترشحات چرکی به خصوص هنگام ماساژ کیسه اشکی است که این بیانگر انسداد کامل مجرای اشکی می‌باشد (این فرم شایعی است).
- سوم، اشک‌ریزش متناوب به خصوص هنگام سرماخوردگی است که بیانگر مشکلات بینی می باشد که هنگام سرماخوردگی شدت یافته و به طور موقت مجرای اشکی را می‌بندد.
هریک از سه حالت فوق باید توسط والدین مورد پیگیری قرار گیرد و بچه توسط چشم‌پزشک معاینه شود.
معمولا این بچه‌ها نسبت به نور حساس نیستند، ولی قرنیه، شفاف و کره چشم سالم است و تنها انسداد مجرا مطرح است.
حدود 90 درصد این بچه‌ها تا سن یک سالگی انسدادشان برطرف می‌شود و والدین نباید نگران باشند. تنها لازم است معاینه شوند و دستور ماساژ صحیح و درمان طبی توسط پزشک معالج به والدین داده شود.
هیچ اقدام خاصی برای باز شدن مجرا لازم نیست و نباید در درمان جراحی سونداژ بی‌مورد عجله شود و باید منتظر بمانیم تا مجرا باز شود. تنها در موارد عفونت حاد کیسه اشکی است که سونداژ را زودتر از موعد توصیه می‌کنیم.
سونداژ یک عمل کاملا ساده و موفقیت‌آمیز است که در بیمارستان تحت بی‌هوشی عمومی انجام می‌شود.
بهترین زمان انجام سونداژ حوالی یک سالگی است و تاخیر می‌تواند شانس موفقیت را کم کند، ولی تا پنج سالگی هم به نظر من، بهتر است اولین اقدام سونداژ (به تنهایی) و یا سونداژ همراه با لوله‌گذاری باشد.
دكتر سیدضیاءالدین طباطبایی
دانشیار چشم پزشکی اربیت و اکلوپلاستیک دانشگاه تهران
* مطالب مرتبط:
