تبیان، دستیار زندگی
حالا نوبت جومونگ و سوساناست. در روزگار بی‌نماد و نشانه کودکان ایرانی خبری از چهره‌های ملی نیست. آنها به جای آنکه قهرمانان اساطیری نیاکانشان را بشناسند حاضرند دفتری داشته باشند که به اسپایدرمن مزین باشد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

جومونگ مهمان امسال اول مهر

جومونگ

حالا نوبت جومونگ و سوساناست. در روزگار بی‌نماد و نشانه کودکان ایرانی خبری از چهره‌های ملی نیست. آنها به جای آنکه قهرمانان اساطیری نیاکانشان را بشناسند حاضرند دفتری داشته باشند که به اسپایدرمن مزین باشد.عناصر و شخصیتهای کارتونی سالهاست که میهمان لباس و وسایل التحریر دانش آموزان هستند.  شخصیت هایی که بسته به شرایط جامعه تغییر می کنند و جای خود را به دیگری می دهند.

غربت اساطیر ایرانی و ملی و مذهبی در ساختار فکری کودکان ما از کجا و کی و چگونه رقم خورد؟ از دهه  سی؟ چهل؟ کسی پاسخ این سئوال را نمی داند.

در روزگار بی‌نماد و نشانه کودکان ایرانی خبری از چهره‌های ملی نیست. آنها به جای آنکه قهرمانان اساطیری نیاکانشان را بشناسند حاضرند دفتری داشته باشند که به اسپایدرمن مزین باشد.

کودکان دهه 60 

هنوز هم که هنوز است نسل دوم و سوم انقلاب یادشان هست که در دهه 60 شخصیت هایی کارتونی چون تناردیه، ژان وارژان، بوفی، خانواده دکتر ارنست، بچه های مدرسه آلپ، واتو واتو، سمباد، پینوکیو و... بنا به زمان پخش کارتون از تلویزیون روی وسایل التحریر دانش آموزان جا خوش می کرد. دوقلوهای افسانه ای، خاله ریزه، کلاه قرمزی و...دفتر و مداد و پاک کن، سرمداد، جامدادی، خط کش، برچسب دفتر، کیف و... کودکان و نوجوانان را احاطه کرده بود.

با این همه برای کودکان بزرگ شده در دهه 60 مهمتر از این نماد و نشانه ها رهبران 13 ساله شان در جبهه های جنگ تحمیلی بود و پدرانی که برای حفظ وجب وجب خاک این دیار در خاکریزهای جنگ سینه را سپر گلوله دشمن کرده بودند. برای کودکان رشد یافته در آن روزها زیستن در شرایط دشوار جنگی و آژیر قرمز و تاریکی و موشکباران و ترس و دلهره بمباران موضوعات مهمتری بود تا نماد و نشانه های کارتونی.

نگاهی به وسایل التحریر دهه 70

دهه 70 که رسید. همه به فکر سازندگی بودند. ساختن دوباره وطن ، نماد و نشانه های اقتصادی و صنعتی بیشتر طلب می کرد تا ساختن فرهنگی که سرگردان میان گذشته غرب زده اش و روحیات و نشانه های مذهبی و ایرانی گرفتار آمده بود.

شاید به همین خاطر بود که کودکان پرورش یافته در این ایام ،  شخصیت ها و نمادهای دیگری را برگزیدند. شخصیتهایی که کودکان و نوجوانان ماه ها با آنها همذات پنداری کرده اند و آنها را از تلویزیون دیده بودند. البته امکان خرید این وسایل لوکس برای همه دانش آموزان فراهم نبود و تنها عده ای امکان دسترسی و خرید آن را داشتند.

اکثر مردم طی آن دو دهه وسایل التحریر فرزندانشان را از وزرات بازرگانی که در تعاونی ها و فروشگاههای زنجیره ای عرضه می شد، تهیه می کردند. دفتر و خودکارای ساده ای که هیچ جذابیتی را نداشت.دفترهای ساده در انواع 40 برگ، 60 برگ، 100 برگ، 200 برگ که بوی کاغذ تازه شان حس شادی همراه با اضطراب شبهای طولانی مشق شب نوشتن را به آنها منتقل می کرد و مدادها و تراشهای شمشیر نشان و گُلی، جامدادی های پارچه ای یا آهنربایی، کیفهای قفلی ساده در رنگهای قهوه ای یا مشکی و سورمه ای از شاخص وسایل التحریر دانش آموزان آن دوران بودند.

وسایل التحریر به مثابه یک رسانه است که حاوی پیامهایی هستند که در آن مستترند و باید در مورد آن حساس بود.

وسایل التحریر دهه 80

در دهه اخیر اما وسایل التحریر دانش آموزان شکل جدیدی به خود گرفته است. نقش کارتونها، سریالهای خارجی و بازیهای رایانه ای بر تولید این محصولات فرهنگی بی بدیل است. به طوری که تمام وسایل التحریر موجود در بازار را شخصیتهای کارتون های غربی و آسیای جنوب شرقی تشکیل می دهند.

یک سال شرک، سال دیگر اسپایدرمن، امسال هم جومونگ، سوسانو، وال، دسپرورکس و بالت و آپ شخصیت هایی که حتی کارتون برخی از آنها هنوز رسما وارد کشور نشده اند و برخی همچون آپ هنوز روی پرده سینماهای اروپاست. با گشتی بر بازار تهران می توانید انواع و اقسام طرح های این کارتونها و سریالها را بر روی وسایل التحریر دانش آموزان ببینید. طرحهایی که در رنگها و سبکهای مختلف و با کیفیت بسیار بالا روی وسایل التحریر دانش آموزان حک شده است.

اردشیر انتظاری رئیس مرکز مطالعات آسیا و اقیانوسیه درباره اشاعه این محصولات در بین دانش آموزان گفت: به نظر من وسایل التحریر به مثابه یک رسانه است که حاوی پیامهایی هستند که در آن مستترند و باید در مورد آن حساس بود.

وی افزود: به همین دلیل سازمان های مسئول همچون آموزش و پرورش ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت بازرگانی باید این محصولات را مدیریت کنند و بر آن کنترل داشته باشند. یا باید به شکل سلبی با این محصولات برخورد کنیم و محدودیتهای قانونی را اعمال کرده و آنها را از بازار جمع کنیم و یا به شکل ایجابی برخورد کرده و شخصیت سازی بومی برای جایگزین کرده داشته باشیم. که مورد دوم موثر تر است.

انتظاری تصریح کرد: اینکه هر از چندگاهی شخصیتی خارج از مرزهای ما وارد دنیای مجازی می شود و مورد استقبال قرار گرفته و روی وسایل التحریر حک می شود نشان می دهد که ما در نظام هنری خود با ضعف شدیدی مواجه هستیم .

به هرحال امروز اسپایدرمن، شرک، جومونگ و بالت و وال و...همچون طوقی برگردن دانش آموزان ما افتاده اند و فرصت چندانی برای زندگی با شخصیتهای نه چندان جذاب بومی همچون دارا و سارا نمی دهند.

با شروع شهریور ماه کم کم خرید لوازم التحریر در خانواده ها شروع می شود بهتر است در کنار فرزندانمان بکوشیم سلیقه و خواست آن ها را به دست تولید کننده های لوازم التحریر نسپاریم و با فرهنگ سازی صحیح در خانواده جومونگ برای کودکانمان تنها یک سریال معمولی باشد نه یک قهرمان افسانه ای.

منبع :جام جم آنلاین - با تغییر

تنظیم برای تبیان :داوودی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.