با قرآن آشنا شویم
ثواب خواندن
پیامبر اسلام (صلیالله علیه واله وسلم) فرمودهاند: «هر کس این سوره را بخواند خداوند از او راضی میشود، شایسته خواهد بود که پیامبر (صلیالله علیه واله وسلم) او را شفاعت کند و به عدد هر یتیم و نیازمندی که به آنها کمک کرده خداوند ده پاداش به او میدهد.»
نکتهی جالب در این سوره این است که دانشمندان گفتهاند، این سوره و سورهی انشراح یک سوره حساب میشوند و در نماز باید هر دو را با هم خواند.
سورهی «انشراح»
نود وچهارمین سورهی قرآن، سورهی «انشراح» است. این سوره 8 آیه و 27 کلمه دارد و دوازدهمین سورهی قرآن است که در شهر مکّه بر پیامبر (صلیالله علیه واله وسلم) نازل شده است. این سوره به نام «شرح» و «آلم نشرح» نیز نامیده شده است. همهی این نامها از اولین آیهی آن گرفته شده است. در اولین آیه چنین میخوانیم: «الم نشرح لک صدرک» , «ای پیامبر (صلیالله علیه واله وسلم)، آیا سینهات را برایت گشاده نکردیم؟»
محتوای سوره
دانشمندان گفتهاند: این سوره بعد از سورهی «ضحی» نازل شده است و همانطور که در توضیح سورهی «ضحی» گفتیم این دو سوره مانند یک سورهاند و در نماز باید هر دو را با هم خواند.
این سوره مانند سوره ضحی دربارهی بخششهای بزرگ خداوند به پیامبر (صلیالله علیه واله وسلم) است. در سورهی ضحی سه نعمت بزرگ، و در این سوره نیز سه نعمت بزرگ دیگر شمرده شده که خداوند به پیامبر (صلیالله علیه واله وسلم) بخشیده است. بنابراین میتوانیم محتوای این سوره را در سه بخش خلاصه کنیم:
1- توضیح نعمتهای سه گانه؛ یعنی گشادگی سینه، صبر و حوصله، برداشتن بار سنگین از دوش پیامبر (صلیالله علیه واله وسلم) و بلندآوازه کردن نام پیامبر(صلیالله علیه واله وسلم).
2- به پیامبر (صلیالله علیه واله وسلم) بشارت میدهد که به زودی مشکلهای او از بین میرود، بهتر میتواند مردم را به دین اسلام دعوت کند و به یاد میآورد که با هر سختی، آسانی است.
3- به پیامبر (صلیالله علیه واله وسلم) دستور میدهد که به خداوند یگانه توجه کند و بیشتر به عبادت او بپردازد.
ثواب خواندن
پیامبر اسلام (صلیالله علیه واله وسلم) فرمودهاند: «هر کس این سوره را بخواند پاداش کسی را دارد که اندوه پیامبر (صلیالله علیه واله وسلم) را برطرف کرده است.»
سورهی تین (انجیر)
نود و پنجمین سورهی قرآن مجید، سورهی «تین» است. این سوره 8 آیه و 34 کلمه دارد و بیست و هشتمین سوره قرآن است که در شهر مکه بر پیامبر اسلام (صلیالله علیه واله وسلم) نازل شده است. خداوند در اولین آیهی این سوره به «تین» و «زیتون» سوگند یاد کرده و نام این سوره نیز از همین آیه گرفته شده است.
دانشمندان در معنای این دو کلمه چند احتمال دادهاند:
1- تین به معنای انجیر خوراکی است؛
2- مسجد شهر دمشق؛
3- کوهی مقدس در کشور «شام»که به زبان سریانی به آن «طور تینا» میگویند و در دامنهی آن درختهای انجیر و زیتون میروید.
در معنای زیتون نیز سه احتمال داده شده است:
1- زیتون خوراکی؛
2- مسجد بیتالمقدس؛
3- «طور زیتا» که کوهی مقدس است، در شام قرار دارد و در دامنهی آن زیتون میروید.
محتوای سوره
این سوره با سه سوگند در سه آیهی ابتدای آن آغاز میشود، آنگاه به مومنان یادآوری میکند که انسان با بهترین شکل و نظام آفریده شده است؛ اما همین انسان با این همه استعدادهای بزرگ، اگر در راه خداوند قدم نگذارد، به صورت وحشتناکی به پایینترین درجهها سقوط میکند. این سوره پس از شمردن کارهایی که انسان را خوشبخت میکند، معاد روز قیامت را به یاد میآورد و تمام میشود.
ثواب خواندن
پیامبر اسلام (صلیالله علیه واله وسلم) فرمودهاند: «هر کس این سوره را بخواند خداوند تا زمانی که در دیناست دو نعمت سلامت و یقین را به او میدهد، و هنگامی که از دنیا برود به تعدادی کسانی که این سوره را خواندهاند ثواب یک روز روزه به او میبخشد.»
محمدحسین فکور
پوپک
تنظیم: بخش کودک و نوجوان