تبیان، دستیار زندگی
اگر مرد با زنى براى جمال یا مال ازدواج كند به همین امر واگذار مى‏شود ولى اگر براى دیندار بودن او ازدواج كند خدا مال و جمال را نیز نصیبش مى‏گرداند
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

زیبایی یا شرافت خانوادگی؟

ملاك‏هاى انتخاب همسر از منظر قرآن و روایات

ازدواج دانشجویی

انسان در سراسر زندگى با انتخاب‏هایى روبه‏رو مى‏شود و بایسته است كه ملاك‏ها و معیارهایى براى گزینش هر موضوع در دست داشته باشد؛ مانند انتخاب شغل، رشته تحصیلى، مسكن و ... فرد براساس منافع و شرایط و امكانات موجود، معیارهایى را تعریف و آنگاه گزینش مى‏كند، یكى از موضوعات و مسائل مهم زندگى ازدواج است كه نیازمند دقت و توجه بیشترى است؛ زیرا به تمام زندگى دنیوى و اخروى او ارتباط دارد و نسل آینده نیز از آن متأثر مى‏باشد. با توجه به اهمیت موضوع و پیامدهاى آن ضرورى است تا ملاك‏ها و معیارهاى درست و منطقى ازدواج را بشناسیم.

قرآن كریم و روایات معصومان(ع) ملاك‏هاى مهمى را براى این مسئله بیان كرده است كه در این نوشتار به چند نمونه مى‏پردازیم:

امام صادق(ع) فرمودند: «انما المرائة قلاده فانظر ماتتقلد؛ زن به منزله گردنبندى است كه به گردن مى‏افكنى، سپس مراقب باش كه چه چیزى را به گردن مى‏افكنى.»

این ملاك‏ها هم باید در مورد مردان باشد و هم درباره زنان، چنین نیست كه تنها زنان باید این صفات و ویژگى‏ها و ملاك‏ها را دارا باشند و مردان از آن مستثنا شوند.

1ـ ایمان و دیندارى

متون دینى ما، اولین و مهم‏ترین ملاك در انتخاب همسر را دیندارى معرفى كرده است. قرآن كریم در همین زمینه مى‏فرماید: «ولا تنكحوا المشركات حتى یومن ولامه مؤمنه خیر من مشركه ولو اعجبتكم و لا تنكحو المشركین حتى یومنوا و لعبد مؤمن خیر من مشرك ولو اعجبكم اولئك یدعون الى النار واللّه‏ یدعو الى الجنه؛ با زنان مشرك تا زمانى كه ایمان نیاورده‏اند ازدواج نكنید،اگر چه بخاطر مال یا جمال و مقام (موقعیت)، شما را به شگفتى آورند و زنان خود را به ازدواج مردان مشرك و بت‏پرست تا ایمان نیاورده‏اند در نیاورید اگر چه (مال و زیبایى و موقعیت) آنان شما را به شگفتى آورد (زیرا) آنها شما را به سوى آتش دعوت مى‏كنند و خداوند شما را دعوت به بهشت و آمرزش مى‏نماید.»(بقره-221)

امام صادق(ع) مى‏فرماید: «اگر مرد با زنى براى جمال یا مال ازدواج كند به همین امر واگذار مى‏شود ولى اگر براى دیندار بودن او ازدواج كند خدا مال و جمال را نیز نصیبش مى‏گرداند.»

و نیز رسول خدا(ص) مى‏فرماید: «هر كس با زنى براى مالش ازدواج كند خدا او را به همین امر واگذار مى‏نماید و هر كس كه براى جمالش ازدواج كند به چیزى مى‏رسد كه از آن كراهت دارد و هر كسى كه براى دیندارى ازدواج كند خداوند هر سه را برایش جمع مى‏كند.»

از این آیه و روایات بخوبى استفاده مى‏شود كسانى كه درصدد انتخاب همسر هستند باید ایمان و دیندارى را به عنوان شرط اصلى و ضرورى محسوب بدارند و براى یافتن آن كمال سعى و جدیت را به عمل آورند.

والدین پسر و دختر نیز باید در انتخاب همسر براى فرزندان خود موضوع ایمان و دیانت و تقید به ضوابط و مقررات شریعت را شرط اساسى بدانند و دریافتن چنین فردى به پسر و دخترشان كمك نمایند.

2ـ عقل و هوش

بعد از دیندارى، عقل و زیركى از مهم‏ترین معیار و ملاك یك همسر خوب محسوب مى‏شود، اداره و تداوم و پیمودن راه راست و حل مشكلات زندگى كار آسانى نیست اگر همسران با هم تفاهم داشته باشند و موقعیت یكدیگر و شرایط و امكانات زندگى را خوب درك كنند، مى‏توانند زندگى را بر پایه صحیحى استوار سازند و به انجام وظیفه مشغول باشند و به كانون خانواده صفا و محبت و گرمى دهند و با عقل و درایت مشكلات را حل و فصل كنند. همسر عاقل امكانات خانواده و شرایط و اوضاع زندگى را خوب درك مى‏كند، توقعات بیجا و بلندپروازى ندارد تا همسرش را در فشار قرار دهد.

اختلافات خانوادگى و كشمكش‏هاى زندگى معلول جهالت و نادانى زن و شوهر، یا یكى از آنها مى‏باشد.

زوجین هر چه عاقل‏تر باشند بهتر مى‏توانند همسردارى كنند و وسیله آسایش و خوشى همدیگر را فراهم سازند و از اختلافات و مشكلات بكاهند. همسر عاقل ، گذشت و بردبارى دارد و با بهانه‏هاى كوچك و جزئى زندگى را متلاشى نمى‏سازد.

به علاوه، عقل و هوش زن و شوهر در فرزندان نیز تأثیر دارد ، فرزندان خانواده خوش فهم و باهوش، غالبا زیرك مى‏شوند، و برعكس حماقت و نادانى پدر و مادر نیز در فرزند تأثیر دارد، همسر باهوش و عاقل بهتر مى‏تواند نسبت به تعلیم و تربیت فرزندانش انجام وظیفه نماید. بارى عقل و درایت یكى از معیارها و ملاك‏هاى مهم و بسیار با ارزش محسوب مى‏شود كه به هنگام گزینش همسر باید كاملاً مورد توجه قرار بگیرد.

امام على(ع) مى‏فرماید: «ایاكم و تزویج الحمقاء فان صحبتها بلاء و ولدها ضیاع؛ با انسان احمق و نافهم ازدواج نكنید زیرا معاشرت با او بلایى است عظیم و فرزندانش نیز ضایع خواهند شد.»

و نیز امام صادق(ع) مى‏فرماید: «العقل دلیل المؤمن؛ عقل دلیل و راهنماى مؤمن است.» از این روایات بخوبى استفاده مى‏شود كه عقل و هوش از بزرگترین معیارها و ملاك‏هایى است كه در انتخاب همسر باید مورد توجه دختر و پسر باشد.

3ـ اخلاق نیك

سومین معیار و ملاك در انتخاب همسر اخلاق حسنه است و این مطلب را مى‏توان از قرآن كریم و روایات معصومان(ع) بخوبى استفاده كرد. قرآن كریم مى‏فرماید: «فانكحوا ما طاب لكم من النساء؛ با زنان پاك ازدواج كنید.»(نسا3)

همچنین رسول خدا(ع) مى‏فرماید: «اذا جائكم من ترضون خلقه و دینه فزوجوه الا تفعلوه تكن فتنه فى الارض و فساد كبیر؛ اگر كسى به عنوان خواستگارى به نزد شما آمد كه خلق و دینش را مى‏پسندید با او ازدواج كنید و اگر به این دستور عمل نكنید. فتنه و فساد بزرگى در زمین به وجود خواهد آمد.»

و نیر در روایات دیگر مى‏فرماید: «زوجها من رجل تقى فانه ان احبها اكرمها و ان ابغضها لم یظلمها؛ دخترت را به ازدواج انسان متقى و پرهیزكار در آور، زیرا اگر دخترت را دوست داشته باشد او را اكرام و احترام مى‏كند و اگر نسبت به او بغض داشته باشد به او ظلم نمى‏كند.»

حسین بشار واسطى مى‏گوید: «به امام رضا(ع) نوشتم، یكى از خویشاوندان از دخترم خواستگارى كرده است اما بد اخلاق است امام(ع) فرمود: «اگر بد اخلاق است دختر به او نده.»

زن و شوهر یك عمر در كنار هم‏اند و ارتباط كلامى و غیر كلامى فراوانى با هم دارند. بدین روى اخلاق حسنه و خوش‏رفتارى و نیك گفتارى در همه زندگى‏ها بسیار ضرورى است و بدون آن زندگى بى‏روح و خسته‏كننده خواهد بود.

زندگى با زن و مردى داراى كمالات و زیبایى، اما بد اخلاق و بد رفتار و تندخو، رنج‏آور خواهد بود و انسان هر روز آرزوى مرگ مى‏كند. زیرا دیدن حالات و رفتار و مشاهده گفتارهاى تند و خشن او از تحمل هر انسان صبور و شكیبایى خارج است بنابراین شرط اساس زندگى سالم، صمیمى، با نشاط و با صفا، داشتن همسرى خوش اخلاق و عفیف و نیك گفتار است.

4ـ عفت و پاكدامنی

از جمله ملاك‏هاى بسیار مهم و ضرورى در انتخاب همسر، عفت و پاكدامنى است. اگر به قرآن كریم و روایات معصومان مراجعه كنیم بخوبى مى‏فهمیم كه آنان به عفت و پاكدامنى تأكید فراوان مى‏كردند. بنا بر روایت خداوند متعال مى‏فرماید: «وقتى اراده كنم كه خیر دنیا و آخرت را براى یك مسلمان جمع كنم قلبى خاشع و زبانى ذاكر و تنى صابر بر بلا به او عطا مى‏كند و همسرى به او مى‏دهم كه از نگاه كردن به وى شادمان شود، و آن زن در غیاب شوهر از نفس خودش و مال شوهرش نگهدارى كند.»

همچنین امام صادق(ع) مى‏فرماید: «كفو بودن در این است كه عفیف باشد و از امكانات اقتصادى نیز برخوردار باشد.

امام صادق(ع) درباره پاكى درونى و منش زنان در سرنوشت و تربیت بهتر و برتر كودكان فرموده است: «طوبى لمن كانت امه عفیفه؛ خوشا به حال كسى كه مادرش پاكدامن باشد.»

در فرهنگ دینى و سفارش پیشوایان معصوم(ه) كه اینقدر به پاكى و عفت مردان و زنان تأكید شده است براى آن است كه اگر پدر و مادر بد رفتار و ناپاك باشد و توجه به دستورات شرعى نداشته باشند، در اخلاق و روش كودك اثر نامطلوبى برجاى خواهد گذاشت و اغلب كودكان و بخصوص دختران قدم جاى قدم مادران مى‏گذارند.

5 ـ شرافت خانوادگى

پنجمین ملاك در انتخاب همسر اصالت و شرافت خانوادگى است كه باید مورد توجه قرار بگیرد در همین زمینه قرآن كریم مى‏فرماید: «والبلد الطیب یخرج نباته باذن ربه والذى خبث لایخرج الا نكدا؛ سرزمین پاكیزه (و شیرین) گیاهش به فرمان پروردگار مى‏روید، اما سرزمین‏هاى بد طینت (و شوره‏زار) جز گیاه ناچیز و بى‏ارزش از آن نمى‏روید.»(اعراف-58)

همچنین رسول خدا(ص) مى‏فرماید: «اى مردم از گیاهانى كه بر مزبله‏ها مى‏روید اجتناب نمایید، گفته شد: یا رسول‏اللّه‏ مقصود شما از گیاه و سبزى كه بر مزبله مى‏روید چیست؟ زن زیبایى كه در خانواده پست و فرومایه پرورش مى‏یابد.»

بنابراین باید در انتخاب همسر بسیار دقت كرد و از خانواده داراى كرامت و شرافت و اصالت همسر را برگزید. در غیر این صورت آثار منفى رشد و تربیت خانوادگى در آینده زندگى مشترك و نسل آینده تأثیر زیادى برجاى خواهد گذاشت. پیامبر اسلام فرمودند: «وانظر فى اى نصاب تضع ولدك فان العرق دساس؛ بنگر كه فرزند خود را در چه مكانى قرار مى‏دهى زیرا رگ و ریشه در فرزند اثر مى‏گذارد.»

و نیز فرمودند: «تزوجوا فى الحجرالصالح، فان العرق دساس؛ با خانواده‏اى خوب و شایسته وصلت كنید زیرا خون اثر دارد.»

باید براى گزینش همسر ملاك‏ها و معیارهاى منطقى و درستى در دست داشته باشیم بهترین ملاك‏ها در آیات و قرآن كریم در روایات معصومان(ع) بیان شده است توجه به آنها زمینه‏ساز ازدواجى سالم و هدفمند است این ملاك از سوى خالق هستى و رسولى الهى و اولیاء الهى بیان شده است. آنان با اسرار هستى آشنایند و بهترین راهنمایان زندگى هستند باید دانست كه برخوردارى از هر كدام از این ملاك‏ها نسبى است و وجود تمام ملاك‏ها در یك فرد تقریبا محال به نظر مى‏رسد.

منبع :پیام زن

تنظیم برای تبیان :داوودی

مقالات مرتبط :

ازدواج های درست و درمون

ازدواج! غول بی شاخ و دم

دلیل نادرست برای عاشق شدن

چگونه ازدواج کنیم؟

اصولی انتخاب کن!

همسفر رویاهایم می شوی؟

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.