با اغماض به سریال «نردبام آسمان» نگاه كنید
محمدحسین لطیفی:
قصد دارم لحن و گویش جدیدی را در سریالهای تاریخی ثبت كنم
محمدحسین لطیفی كه با كارگردانی «نردبام آسمان» ساخت نخستین سریال تاریخی را تجربه كرد، گفت كه با ساخت این سریال قصد دارد در لحن و گویش سریالهای تاریخی اتفاقی جدید را به ثبت برساند.
این كارگردان سینما و تلویزیون در گفتوگو با خبرنگار ایسنا، رسیدن به لحن و گویش «نردبام آسمان» را از دشوارترین كارهای خود برای ساخت سریالی تاریخی برشمرد و افزود: من تمام تلاش خود را میكنم كه این اتفاق نیفتد و امیدوارم با خطای چند درصدی، بتوانیم به لحنی دست یابیم كه درارتباط با مخاطب موفق باشد. گویش و لحنی كه زبان حال ما را نشكند و درعین حال محاورهای هم نباشد، بیشترین سختی من دراین كار است.
***
محمدحسین لطیفی در پاسخ به این پرسش كه آیا برای رسیدن به این لحن و زبان مشاورههایی صورت گرفته است یا در خلال بازنویسی فیلمنامه به آن رسیدهاست، گفت: رسیدن به این زبان از ابتدا مدنظر من بوده است، قبل از اینكه وارد این كار تاریخی شوم.
وی ادامه داد: آن چه مرا همواره در فیلمها و سریالهای تاریخی آزارداده این است كه در نگارش دیالوگهای شخصیتها، كارگردانان و نویسندگان به كتابها و متون ادبی مراجعه میكنند. این درحالی است كه اگر همین امروز از مقابل دانشگاه تهران كتابی را خریداری كنیم و بخوانیم نوع زبان نوشتاری آن كاملا با زبان محاورهای مردم فرق میكند، بنابراین قاعدتا اگر از روی كتب آن زمان بخواهیم دیالوگهای آن زمان را بنویسیم، بیننده امروزی با یكسری لغات مواجه میشود كه به هیچوجه درلحن امروزی ما رایج نیست. در چنین شرایطی بیننده احساس میكند این آدمها از توی گورشان بلند شدهاند و یكسری روح هستند كه آنها را نمیشناسد.
كارگردان «نردبام آسمان» سپس گفت: درچنین سریالهایی شخصیتها ساز خودشان را میزنند و ببیننده هم ساز خود را و بیننده به سختی با شخصیتها همذات پنداری میكند.
محمدحسین لطیفی درعین حال اظهار كرد: البته چند كارگردان هم هستند كه فیلمها و سریالهای تاریخی خوبی میسازند و من كارهایشان را دوست دارم، اما عموما اینگونه نیست.
***
كارگردان «نردبام آسمان» در پاسخ به این پرسش كه آیا در زبان این سریال تلاش شده كه تفاوت شیوهی گفتاری اقشار مختلف جامعه آن زمان اعم از حاكمان، مردم عادی و دانشمندان لحاظ شود؟ اظهار كرد: سعی شده این مساله را هم در سریال رعایت كنیم. با این حال اگر دراین فیلم نكتهای از دست من رها شود بهخاطر این است كه تجربهی اولم هست ودر عین حال چند مساله را با همزمان با هم سعی میكنم رعایت كنم. بنابراین این كار كمی، سخت است و از بینندگان میخواهم كه كمی با دیده اغماض به این كار نگاه كنند.
***
لطیفی به این پرسش كه آیا فیلمنامه یك باردیگر توسط خود وی بازنویسی شدهاست؟ پاسخ منفی داد و گفت: فیلمنامه دوبار توسط دو نویسندهی خوب كشورمان نوشته شده بود، اما از آن جا كه من قصد نداشتم تاریخ را روایت كنم و آن دوفیلمنامه تنها روایت تاریخی بودند و جذابیتهای یككار دراماتیك را نداشتند یا حداقل من نمیتوانستم متوجه این ویژگیهای دراماتیك شوم. این دوقصه را بنده و آقای عنقا كنار گذاشتیم.
وی اضافه كرد: البته درآغاز شكلگیری قصه، آقای سعید رحمانی هم دركنار ما بودند؛ پس از آن قصه از ابتدا و اصطلاحا «ب» بسمالله طی 10 ماه نوشته شد و چون خود من بهصورت شبانهروزی و مستمر دركنار آقای عنقا (فیلمنامهنویس) بودم، فیلمنامه نیاز به بازنویسی نداشت و اگر بازنویسی هم بخواهد خود ایشان براساس نظرات من اعمال كردند.
***
لطیفی، درباره اجرایی كردن جلوههای تصویری در سریال «نردبام آسمان» گفت: هدیش شاملو(طراح جلوههای تصویری سریال نردبام آسمان) هر لحظه كه نیاز دارم در كنار من است؛ قطعا حرفهییهای سینما كاملا میدانند با نوری كه ما میدهیم، آسمان شب با ستاره ثبت نخواهد شد. این در حالی است كه قصه «نردبام آسمان» درباره یك منجم است و شب من باید پراز ستاره باشد؛ این كمترین اتفاقی است كه باید بیفتد؛ چه برسد به اینكه عظمت دروازههای شهر سمرقند، كتابخانه این شهر و غیره نیز باید ثبت شود.
***
او در پاسخ به این پرسش كه آیا برای عظمت دادن به تعداد هنروران در این سریال نیز از جلوههای تصویری استفاده شدهاست؟ پاسخ مثبت داد و گفت: در بخشی از صحنههایی كه با حضور هنروران تصویربرداری شدهاند نیز از جلوههای تصویری استفاده كردیم؛ در این صحنهها تعداد سیاهی لشگرها را تا چهار- پنج برابر زیاد كردیم.
لطیفی خاطرنشان كرد: ما همواره فكر میكنیم كه برای خلق صحنههای عجیب و غریب كه امكان بازسازی آنها نیست، باید از جلوههای تصویری استفاده شود و برای كارهای معمولی كمتر به استفاده از این تكنیكها بها دادهایم. این درحالی است كه در «نردبام آسمان» ما سعی كردیم به این روش نزدیك شویم تا در كارهای بدی از ابتدا با كشیدن استوری بوردهای مشخص، به جایی برسیم كه هزینهمان را پایین بیاوریم و بازدهیمان را چند برابر كنیم.
تنظیم برای تبیان : مسعود عجمی