پیک رمضان (2)

وَیعَذِّبَ الْمُنَافِقِینَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِكِینَ وَالْمُشْرِكَاتِ الظَّانِّینَ بِاللَّهِ ظَنَّ السَّوْءِ عَلَیهِمْ دَائِرَةُ السَّوْءِ وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَیهِمْ وَلَعَنَهُمْ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ وَسَاءَتْ مَصِیرًا

و (نیز) مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرک را که به خدا گمان بد می‌برند مجازات کند؛ (آری) حوادث ناگواری (که برای مؤمنان انتظار می‌کشند) تنها بر خودشان نازل می‌شود! خداوند بر آنان غضب کرده و از رحمت خود دورشان ساخته و جهنم را برای آنان آماده کرده؛ و چه بد سرانجامی است! «الفتح/6»

بر مبنای این آیه، مردان و زنان نفاق پیشه و مشرک به دلیل گمان بدی که به خدا برده اند گرفتار انحایی چهارگانه از عذاب دنیوی و اخروی خواهند بود که یکی از آنها خشم خداست:

1. عَلَیْهِمْ دائِرَةُ السَّوْءِ: حوادث و پیش آمدهاى سوء تنها بر این گروه نازل مى‏شود.

2. وَ غَضِبَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ: خداوند آنها را غضب می کند.

3. (وَ لَعَنَهُمْ): از رحمت خداوند دور خواهند شد.

4. وَ أَعَدَّ لَهُمْ جَهَنَّمَ وَ ساءَتْ مَصِیراً: و بالآخره جهنم به عنوان سرانجامى بد در انتظار ایشان خواهد بود.

3. قاتلان عامد

وَمَنْ یقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِیهَا وَغَضِبَ اللَّهُ عَلَیهِ وَلَعَنَهُ وَأَعَدَّ لَهُ عَذَابًا عَظِیمًا

و هر کس، فرد باایمانی را از روی عمد به قتل برساند، مجازات او دوزخ است؛ در حالی که جاودانه در آن می‌ماند؛ و خداوند بر او غضب می‌کند؛ و او را از رحمتش دور می‌سازد؛ و عذاب عظیمی برای او آماده ساخته است. «النساء/93»

قتل عمد نیز یکی دیگر از عواملی است که خشم و قهر الهی را بر می انگیزاند.

ب) بندگان مرضی خداوند

1 . اهل ایمان و عمل صالح

إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِكَ هُمْ خَیرُ الْبَرِیةِ«بینه/7»

کسانی که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند، بهترین مخلوقات (خدا)یند!

جَزَاؤُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا أَبَدًا رَضِی اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَلِكَ لِمَنْ خَشِی رَبَّهُ«بینه/8»

(پاداش آنها نزد پروردگارشان باغهای بهشت جاویدان است که نهرها از زیر درختانش جاری است؛ همیشه در آن می‌مانند! (هم) خدا از آنها خشنود است و (هم) آنها از خدا خشنودند؛ و این (مقام والا) برای کسی است که از پروردگارش بترسد!)

بر مبنای کریمه یاد شده، كسانى كه ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند بهترین مخلوقات خدا بوده و هم خداوند از آنها رضایت دارد و هم ایشان از خداوند.

تعبیر «اولئك هم خیر البریة» بیانگر این است كه انسانهاى مؤمن و صالح العمل حتى از فرشتگان برتر و بالاترند، چرا كه آیه اطلاق داشته و هیچ استثنائى در آن نیست، آیه 70 سوره اسراء نیز موید بر این ادعاست.

2. حزب الله

لَا تَجِدُ قَوْمًا یؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیوْمِ الْآخِرِ یوَادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَوْ كَانُوا آبَاءَهُمْ أَوْ أَبْنَاءَهُمْ أَوْ إِخْوَانَهُمْ أَوْ عَشِیرَتَهُمْ أُولَئِكَ كَتَبَ فِی قُلُوبِهِمُ الْإِیمَانَ وَأَیدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ وَیدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا رَضِی اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ أُولَئِكَ حِزْبُ اللَّهِ أَلَا إِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْمُفْلِحُونَ «المجادلة/22»

(هیچ قومی را که ایمان به خدا و روز رستاخیز دارند نمی‌یابی که با دشمنان خدا و رسولش دوستی کنند، هر چند پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشاوندانشان باشند؛ آنان کسانی هستند که خدا ایمان را بر صفحه دلهایشان نوشته و با روحی از ناحیه خودش آنها را تقویت فرموده، و آنها را در باغهایی از بهشت وارد می‌کند که نهرها از زیر (درختانش) جاری است، جاودانه در آن می‌مانند؛ خدا از آنها خشنود است، و آنان نیز از خدا خشنودند؛ آنها «حزب الله»اند؛ بدانید «حزب الله» پیروزان و رستگارانند.)

« در این آیه كه آخرین آیه از سوره مجادله، و از كوبنده‏ترین آیات قرآن است، به مؤمنان هشدار مى‏دهد كه جمع میان «محبت خدا» و «محبت دشمنان خدا» در یك دل ممكن نیست، و باید از میان این دو یكى را برگزینند، اگر براستى مؤمنند باید از دوستى دشمنان خدا بپرهیزند و الا ادعاى مسلمانى نكنند! مى‏فرماید: «هیچ گروهى را كه ایمان به خدا و روز قیامت دارند نمى‏یابى كه با دشمنان خدا و رسولش دوستى كنند، هر چند پدران یا فرزندان یا برادران یا خویشاوندانشان باشند» (لا تجد قوما یؤمنون بالله و الیوم الآخر یوادون من حاد الله و رسوله و لو كانوا آباءهم او ابناءهم او اخوانهم او عشیرتهم).

محبت پدران و فرزندان و برادران و اقوام بسیار خوب است، و نشانه زنده و برگزیده بودن عواطف انسانى است، اما هنگامى كه این محبت رو در روى محبت خدا قرار گیرد ارزش خود را از دست مى‏دهد.

سپس به پاداشهاى بزرگ این گروه كه قلبشان بطور كامل در اختیار عشق خداست پرداخته، و پنج موضوع را كه بعضى به صورت امداد و توفیق است، و بعضى به صورت نتیجه و سر انجام كار بیان مى‏كند.

در بیان قسمت اول و دوم مى‏فرماید: «آنها كسانى هستند كه خدا ایمان را بر صفحه دلهایشان نوشته، و با روحى از ناحیه خودش آنان را تقویت فرموده است» (اولئك كتب فى قلوبهم الایمان و ایدهم بروح منه).

و در سومین مرحله مى‏فرماید: «خداوند آنها را در باغهائى از بهشت داخل مى‏كند كه نهرها از زیر (درختانش) جارى است، جاودانه در آن مى‏مانند» (و یدخلهم جنات تجرى من تحتها الانهار خالدین فیها).

و در چهارمین مرحله مى‏افزاید: «خداوند از آنها خشنود است و آنها نیز از خداوند خشنودند» (رضى الله عنهم و رضوا عنه).

در برابر مواهب مادّى قیامت و جنات و حور و قصور این بزرگترین پاداش روحانى است كه به این گروه از مؤمنان داده مى‏شود.

احساس رضایت مولا و معبودشان كه آنها را پذیرفته، لذتبخش‏ترین احساسى است كه به آنها دست مى‏دهد، و نتیجه‏اش خشنودى كامل آنها از خداست.

و در آخرین مرحله به صورت یك اعلام عمومى- كه حاكى از نعمت و موهبت دیگرى است- مى‏فرماید: «آنها حزب اللّه‏اند، بدانید حزب اللّه پیروزان و رستگارانند» (اولئك حزب الله الا ان حزب الله هم المفلحون) ». (تفسیر نمونه، ج‏5، ص: 133_132)

4. راستگویان درست کردار(مائده/119)

5. بیعت کنندگان با پیامبر(فتح/18)

6. پیشگامان نخستین(مهاجران و انصار) و اتباع ایشان(توبه/100)