تجهیزات سفرهای جاده ای

هنگامی که فرسنگ‌ها از راه های اصلی، پمپ بنزین و مکانیک دور هستید و از زمین‌هایی دشوار عبور می کنید، می‌بایست تنها روی خود و امکانات خود حساب کنید. در چنین شرایطی ضرب المثل "هر چه خوار آید، روزی به کار آید" صادق است.

شاید سفرهای زیادی را بدون نیاز به تجهیزات زیر پشت سر گذاشته باشید، ولی حادثه رخ می دهد. برخی از وسایل زیر بسته به نوع خودرو اختصاصی هستند، ولی برخی دیگر می‌توانند مورد استفاده دیگر وسایل نقلیه نیز واقع شوند.

بنابراین حمل تمامی آنها توسط تمام خودروها الزامی ندارد و تنها کافیست که تیم از وسایل زیر بهره ببرد.

فهرست لوازمی که برای سفر مورد نیاز است:

روغن ترمز و کلاچ روغن موتور، روغن گیربکس، روغن کمک و واسکازین دیفرانسیل ها و تمامی گریس خورهای گاردان و فرمان را کنترل و در صورت لزوم روانکاری کنید. در زمستان از دارا بودن ضدیخ اطمینان حاصل کنید.

نکته:

رینگ های آلومینیومی برای سفرهای خارج از جاده، مناسب نیستند و احتمال شکستن آنها وجود دارد؛ رینگ های فابریک خودرو در چنین سفرهایی بهترین انتخاب است. همچنین لاستیک هایی که دارای گل های جهت‌دار هستند و برای سرعت‌های بالا طراحی شده‌اند، برای خارج از جاده مناسب نیستند و علاوه بر اینکه به سرعت صدمه می‌بینند کارایی مطلوبی ندارند.

مواردی که باید به هنگام رانندگی رعایت کنید

- چهار چرخ

سفر خارج از جاده با خودرو سواری یا تک دیفرانسیل اشتباه است. از سوی دیگر دو دیفرانسیل هم معجزه نمی کند. همواره به قابلیت های خود و خودرو خود آگاه باشید و از ماجراجویی و ریسک محاسبه نشده، بپرهیزید.

با این حال به كسانی كه تجربه كمتری از سفر به كویر دارند پیشنهاد می‌شود اگر نمی‌خواهند با تور به مسافرت بروند حداقل گروهی به كویر مسافرت كنند.

گروهی سفر کنید

وسوسه سفر با یک خودرو را از سر بیرون کنید. اگر موفق نشدید، بیش از همیشه احتیاط کنید. همواره کارهای تیمی موفقیت بیشتری در بردارد.

چیدمان خودردوها

در صورتی که گروهی سفر می‌کنید، تمامی افراد گروه بخصوص رانندگان باید از روحیه همراهی و همکاری تیمی برخوردار باشند. تکروی و سرکشی همواره حادثه ساز است. اولین و آخرین خودرو می‌بایست همواره مشخص باشند و دیگران نباید بدون هماهنگی از اولین یا آخرین خودرو عبور کند.

خودرویی که در پیشاپیش حرکت می‌کند باید با همراهی راهنما یا فردی محلی که با ناحیه آشنایی دارد، حرکت کند.

خودروهای دیگر به دنبال خودرو اول و حتی‌الامکان دقیقاً از روی مسیر خودرو جلویی، به حرکت ادامه می‌دهند. حرکت خودروها در کنار یکدیگر می‌تواند حادثه ساز باشد. آخرین خودرو از وضعیت خودروهای جلو گزارش می دهد. در صورت توقف هر یک از خودروها، کاروان متوقف می‌شود. هر راننده باید از تعداد سرنشینان خود آگاهی داشته باشد، و همواره قبل از حرکت، از حضور همه سرنشینان اطمینان حاصل کند.

امن‌ترین و آسان‌ترین مسیر را انتخاب کنید

با انتخاب مسیر‌های امن و آسان خود را با کم‌ترین هزینه به مقصد برسانید. چه بسا مسیرهای مشکل شما را از رسیدن به هدف بازدارد یا با مشکلات جدی مواجه کنند. این موضوع که برای رانندگی خارج از جاده اقدام کرده‌اید دلیلی برای خودکشی نیست.

برای سلامت خود و همراهان خود، و وسیله نقلیه احترام قائل باشید و از ماجراجویی بپرهیزید. قبل از انتخاب مسیر به عملی بودن، و قابل بازگشت بودن آن فکر کنید. حتی الامکان از جاده ها برای طی مسیر استفاده کنید. همواره کوره راه بهتر از بی‌راهه است.

در صورتی که ناچار به خروج از راه هستید، نسبت به کیفیت زمین از نظر رطوبت، سنگلاخ یا ماسه‌ای یودن و شیب و عوارض آن تحقیق کنید.

گاه لایه‌ای نازک و خشک بر روی خاک تشکیل می‌شود که برای پیاده کاملاً استوار و قابل اعتماد به نظر می‌رسد، ولی هنگام عبور خودرو لایه خشک می شکند و خودرو در گل یا ماسه گرفتار می‌شود.

در کشور ما بسیاری مسیرهای خارج از جاده پوشیده از گدازه‌های آتشفشانی است. در این نواحی سنگ هایی تیره رنگ با لبه‌های تیز مشاهده می‌شود. عبور از چنین مسیر‌هایی احتمال پنچری را افزایش می دهد.

آرام و بدون شتابزدگی رانندگی کنید

شرایط حاکم بر زمین‌های غیرهموار خارج از جاده، با جاده‌های خاکی، بزرگراه‌ها و پیست‌های اتومبیل‌رانی متفاوت است. رانندگی با سرعت بالا در بهترین شرایط موجب محروم شدن شما و سرنشینان از مشاهده طبیعت می‌شود. رانندگی سریع ممکن است به آسیب دیدن سرنشینان در اثر تکان‌های خودرو یا شکستگی قطعات خودرو منجر شود.

همچنین سرعت در راه‌های خاکی یا خارج از جاده، احتمال واژگونی خودرو را افزایش می دهد.

رعایت فاصله با خودر جلویی

همواره فاصله خود را با خودرو جلویی کنترل کنید. ترمز ناگهانی در جاده‌های خاکی موجب لغزش خودرو می‌شود.

همچنین ترمز ناگهانی در نواحی ماسه‌ای و گلی منجر به فرو رفتن چرخ‌های جلو در خاک نرم، ماسه یا گل خواهد شد. در چنین شرایطی راه اندازی مجدد خودرو با مشکلاتی همراه است. در این شرایط حرکت آهسته در مسیر قبلی رو به عقب کارساز است.

عبور آرام از برآمدگی‌ها و چاله‌ها

با عبور آرام از چاله‌ها و برآمدگی‌های زمین می‌توانید از فشار غیرمتعارفی که به سیستم تعلیق و جلوبندی و شاسی وارد می‌‌شود بکاهید. خودروهای شاسی بلند و دو دیفرانسیل عموماًَ از شاسی مستحکمتر و قطعات قوی تری بهره می‌برند، استحکام بیشتر منجر به افزایش وزن قطعات خودرو می‌شود.

وزن زیاد قطعات، اینرسی آنها را افزایش می دهد. هنگامی که با سرعت زیاد عرض جویبارها و چاله‌ها را می پیمایید، در حال ضربه ‌زدن به سیستم تعلیق و فرمان، و شاسی خودرو هستید.

از چاله‌های آب گرفته عبور نکنید و برای عبور از نهرها نیز، محل‌هایی را که بستر سنگی است، انتخاب کنید. در نواحی مرطوب از خط القعر دوری کنید.

کمربند ایمنی را ببندید

کمربند ایمنی با محکم نگه داشتن سرنشینان بر روی صندلی، از برخورد آنها با سقف یا ستون های اتاق، هنگام عبور از عوارض زمین جلوگیری می‌کند. چسبیدن به صندلی تسلط شما را بر وسیله نقلیه افزایش می دهد.

پوسته خشک روی زمین فریب دهنده است، چرا که خاک زیر آن سست و متزلزل است.

مراقب بوته‌ها و درختان باشید

به اتومبیل خود بیاموزید که برای زندگی احترام قائل باشد و به هیچ وجه از روی بوته‌ها عبور نکند، بوته‌ها مأمن پرندگان و برخی جانوران بیابانی است. نابود کردن موجوداتی که برای ادامه حیات در کویر، مبارزه می‌کنند، در زیر چرخ های خودرو یا به دست من و شما، بسیار غم‌انگیز و توجیه ناپذیر است. به طبیعتی که پذیرای شماست، احترام بگذارید.

بالا و پائین رفتن از تپه‌ها

مرکز ثقل خودرو‌های شاسی بلند، از خودرو‌های سواری بالاتر است. همچنین برخلاف تصور عامه با افزایش وزن خودرو، گرانیگاه خودرو شاسی بلند، بیشتر از زمین فاصله می‌گیرد. این امر موجب می‌شود، واژگونی خودرو‌های شاسی بلند، بسیار ساده تر از سواری رخ دهد.

برای بالا رفتن از شیب های تند، هرگز شیب را به صورت مایل بالا نروید. بلکه کاملاً مستقیم از شیب بالا روید. در صورتی که خودرو شما قادر به بالا رفتن از شیب نبود، از پیمودن مسیر خودداری کنید. حرکت به صورت مایل منجر به واژگون شدن وسیله نقلیه می‌شود.

همچنین هرگز روی شیب‌های تند اقدام به دور زدن نكنید، بلکه شیب را با دنده عقب به پائین بازگردید. در این شرایط خودرو را خلاص نکنید. هرگز از تپه یا شیبی که از آن سوی آن خبر ندارید، سرازیر نشوید. هنگام پایین آمدن از شیب، خودرو را در دنده سنگین قرار دهید و طی مسیری مستقیم از شیب پایین بیایید. برای اطلاعات بیشتر در اینترنت به جستجو بپردازید.

به خاطر سپردن مسیر و نشانه‌گذاری راه و تکیه بر ادوات الکترونیکی مسیریابی کافی نیست. می‌بایست نشانه‌هایی را جهت بازگشت به خاطر بسپارید. از سوی دیگر با توجه به طبیعت متغیر کویر، تکیه بر ردپا و اثر چرخ ها برای طی مسیر بازگشت، چندان قابل اطمینان نیست. بنابراین از نشانه ها و عوارض زمین مانند کوه ها، تپه‌ها و یا درختان جهت نشان کردن مسیر بازگشت استفاده کنید.

همچنین محل خروج خود از جاده و مسیر خود را قبلاً به محیط ‌بانان یا افراد محلی اعلام کنید تا در صورتی که بازنگشتید، محدوده معینی را به جستجو بپردازند و طی زمان کوتاه تری شما را بیابند.

چیزی به جای نگذارید

به هیج عنوان زباله‌‌های خود را در صحرا رها و یا دفن نکنید. از ریختن روغن موتور بر روی زمین جداً خودداری کنید. هرچه باخود برده اید بازگردانید. گویی آنجا نبوده‌اید.

محسن ادیب، سایت بیابان های ایران

تهیه و تنظیم برای سایت تبیان: زهره پری نوش